سیماى سوره حمد سوره‌ى حمد که نام دیگرش «فاتحة الکتاب» است، هفت آیه دارد¹ و تنها سوره‌اى است که بر هر مسلمانى واجب است روزانه ده بار آن را در نمازهاى شبانه روزى بخواند و در صورت ترک عمدى، نماز او باطل است. «لاصلاة الاّ بفاتحة الکتاب»² بنا به روایت جابر بن عبداللّه انصارى از رسول اکرم صلى الله علیه وآله: این سوره بهترین سوره‌هاى قرآن است و به نقل ابن عباس؛ سوره‌ى حمد اساس قرآن است. در حدیث نیز آمده است: اگر هفتاد مرتبه این سوره را بر مرده خواندید و زنده شد، تعجّب نکنید.³ از نامگذارى این سوره به «فاتحة الکتاب» توسط پیامبر اکرم‌صلى الله علیه وآله⁴، معلوم مى‌شود که تمام آیات قرآن در زمان رسول خدا صلى الله علیه وآله جمع آورى شده و به صورت کتاب در آمده است و به امر ایشان این سوره در آغاز و شروع کتاب (قرآن) قرار گرفته است. همچنین در حدیث ثقلین مى‌خوانیم که پیامبر صلى الله علیه وآله فرمود: «انّى تارک فیکم الثقلَین کتاب اللَّه و عترتى»⁵ من دو چیز گرانبها در میان شما مى‌گذارم، کتاب خدا و خاندانم. از این حدیث نیز معلوم مى‌شود که آیات الهى در زمان پیامبرصلى الله علیه وآله به صورت «کتاب اللّه» جمع آورى شده و به همین نام در میان مسلمانان معروف و مشهور بوده است. آیات سوره‌ى مبارکه فاتحه، اشاراتى در باره‌ى خداوند و صفات او، مسأله معاد، شناخت و درخواست رهروى در راه حقّ و قبول حاکمیت و ربوبیّت خداوند دارد. همچنین به ادامه‌ى راه اولیاى خدا، ابراز علاقه و از گمراهان و غضب‌شدگان اعلام بیزارى و انزجار شده است. سوره‌ى حمد - همانند خود قرآن - مایه‌ى شفاست، هم شفاى دردهاى جسمانى و هم شفاى بیمارى‌هاى روحى⁶.