💢 آیا مسیر پاستور از واشینگتن می‌گذرد؟ 🌿 انتخابات پنجاه‌ونهم ریاست جمهوری آمریکا در شرایطی برگزار می‌شود که دوقطبی‌های گفتمانی در بسیاری از کشورها روزبه‌روز در حال برجسته‌تر شدن هستند. تقابل گفتمان‌های لیبرال و محافظه‌کار در آمریکا، چپ و راست در جهان، اجماع پکن و اجماع واشینگتن در شرق و غرب و حتی اصولگرا و اصلاح‌طلب در ایران به یکی از نقاط عطف سرنوشت‌ساز در رقابت‌های سیاسی رسیده‌اند. گفتمان‌های رقیب در عرصه سیاست خارجی نیز بخشی از این تقابل گفتمانی به شمار می‌آیند. در کنار روند صعودی تقابل گفتمان‌های رقیب در عرصه فکر و عمل سیاسی؛ روند دیگری شامل روند فزاینده تاثیرپذیری کشورها از معادلات داخلی سایر کشورها در حال بروز و ظهور است. 🌿 اگر زمانی بحران ها و تحولات سیاسی محدود به داخل مرزهای یک کشور یا در نهایت یک منطقه بود، اما در عصر حاضر تاثیرپذیری بین المللی از تحولات داخلی سایر کشورها بیشتر و گسترده تر از سابق شده است؛ به خصوص اگر آن کشور، ایالات متحده آمریکا باشد که بیشترین نفوذ سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی را در سطح جهانی دارد. شاید به همین دلیل است که توجه دولت ها بیش از پیش به لابی گری در مراکز جهانی قدرت، معطوف گشته، تا از این طریق با صرف هزینه های کمتر، به اهداف مطلوب خود در سیاست خارجی دست یابند. 🌿 در چنین فضایی باید با این کلیشه غیرعقلانی که «انتخابات آمریکا تاثیری بر فضای رقابت های گفتمانی در سیاست خارجی ایران ندارد» به مبارزه برخاست، چرا که نه تنها تصویری وارونه از حقیقت را به جلوه می‌کشد، بلکه می‌تواند تصمیم‌سازان سیاسی را به بیراهه بکشاند. لذا پرسش اساسی که مطرح می‌شود، نه در مورد ماهیت اثرگذاری، بلکه پیرامون میزان و چگونگی اثرگذاری رویدادهای سیاسی بر همدیگر است. در این مورد خاص، اثرگذاری پنجاه‌و‌نهمین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا (نوامبر 2020) بر سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران (خرداد 1400) تحلیل می‌شود. 🌿 ورای پرداختن به شانس موفقیت هر یک از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و سناریوهای سه گانه مطرح در این زمینه (پیروزی ترامپ، پیروزی بایدن، یا حصول یک نتیجه مورد اختلاف)؛ این یادداشت، بازه زمانی تحلیل خود را از 20 ژانویه (1 بهمن)؛ یعنی زمانی که رئیس جمهور جدید آمریکا بر اساس قانون اساسی این کشور استقرار یافته، تا 28 خرداد یعنی انتخابات ریاست جمهوری ایران، در نظر می گیرد. با این فرض، در نهایت، سناریوهای سه گانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، به دو سناریوی ممکن، یعنی پیروزی نهایی ترامپِ جمهوری خواه یا پیروزی نهایی بایدنِ دموکرات، تقلیل پیدا خواهد کرد. 🌿 مفروض اساسی این نوشته در این است که «معیشت، نه تنها در آمریکا، بلکه در بیشتر کشورهای جهان و از جمله ایران، تعیین‌کننده‌ترین عامل در انتخابات است.» در آمریکا با استناد به نظرسنجی‌های متعددی که انجام شده، وضعیت اقتصادی‌، بخش عمده ای از سبد رای مردم این کشور را به خود اختصاص داده و در درجه دوم بحران کرونا قرار دارد. در نهایت نیز تنها بخش کوچکی از مردم آمریکا، سیاست خارجی را به عنوان یک فاکتور مهم در رای‌دهی مد نظر قرار می دهند. اولویت معیشت در انتخابات ایران نیز صدق می کند و به زعم بسیاری از کارشناسان، آقای روحانی پیروزی خود در انتخابات 1392 و 1396 را بیشتر مدیون گفتمان معیشت بود تا گفتمان سیاست خارجی؛ با این توضیح که استراتژی انتخاباتی آقای روحانی مبتنی بر پیونددهی معیشت با سیاست خارجی بود؛ تا در مرحله بعد با ارائه برنامه مذاکرات هسته‌ای، خود را به عنوان پرچمدار گفتمان معیشت جلوه دهد. به عبارتی ساده‌تر، آقای روحانی در هر دو انتخابات یازدهم (1392) و دوازدهم (1396)، وعده حل معیشت از مسیر سیاست خارجی را مطرح ساخت؛ با وجود اینکه در نهایت، این راهبرد به شکست منتهی شد. 🌿 به صورت کلی و البته تحت تاثیر راهبرد پیوند معیشت و سیاست خارجی دولت یازدهم و دوازدهم، پیوند اقتصاد و روابط خارجی کشور در طول 7 سال اخیر، تعمق بیشتری یافته است که بعضا منشا آسیب‌های بسیاری هم در حوزه اقتصادی و هم در حوزه سیاسی بوده تا جایی که شاید به جرات بتوان گفت، در هیچ برهه‌ای از تاریخ 42 سال اخیر، اینچنین انتخابات آمریکا بر ساحت اقتصادی و سیاسی ایران و به طور خاص گفتمان‌های رقیب در عرصه سیاست خارجی کشور، اثرگذار نبوده به نحوی که در فاصله 8 ماهه تا خرداد 1400 این سوال را پیش روی ناظران قرار داده که آیا در این دوره، مسیر پاستور از واشینگتن می‌گذرد؟