نکته تفسیری صفحه ۳۰:
با دست خودتان، خودتان را نابود نکنید:
مال و ثروت، یکی از نعمت های بزرگ خداست و نمی توان تأثیر آن را در زندگی انکار کرد. گاهی لازم می شود که ما از ثروت خویش دل بکنیم و آن را در راه خدا خرج یا ـ به تعبیر قرآن ـ «انفاق» کنیم. کمک به نیازمندان، یکی از نمونه های روشن انفاق است. در قرآن کریم و سخنان معصومین، پاداش فراوانی برای این نمونه از انفاق مال یافت می شود. پیامبر اسلام فرموده است: «کسی که یک درهم در راه خدا بدهد، خدا در کارنامه ی اعمالش، هفتصد کار خوب ثبت می کند.» [1]
یکی دیگر از نمونه های انفاق، کمک مالی به لشکر اسلام برای جنگ با کافران و تجاوزگران است. هزینه ی سلاح های جنگی، خوراک و پوشاک سربازان و اداره ی زندگی خانواده های آنان، رقم زیادیست که تأمین آنها به پشتیبانی و کمک مسلمانان نیاز دارد. این نوع از انفاق نیز در آیات فراوانی مورد توجه قرار گرفته است. در حقیقت، انفاق، یکی از راه های رشد انسان هاست که بیشتر از کسی که به او انفاق میشود، انفاق کننده از آن سود می برد؛ زیرا روحیه ی از خود گذشتگی و دل کندن از چیزهای دوستداشتنی برای خشنودی خدا را در انسان ها تقویت می کند. این کار خیر امّا مانند یک درخت سرسبز و پرمیوه، در معرض آفتهایی قرار دارد. یکی از آفت های انفاق، افراط و تفریط در آن است. افراط و زیاده روی در انفاق، به صورتی که زندگی عادی انسان را دچار مشکل کند، کار اشتباه و نادرستی است.
اصولاً تمام اعمال خوب، تا وقتی خوب و مفید هستند که به زندگی عادی انسان ضربه نزنند. در بخشی از یک روایت آمده است که شخصی به نام ولید بن صَبیح می گوید: «خدمت امام صادق علیه السلام بودم و نزد ایشان ظرف بزرگی از خرما قرار داشت. گدایی آمد و از ایشان صدقه خواست. امام به او قدری خرما داد. گدایی دیگر آمد و امام به او نیز خرما داد، و گدایی دیگر نیز همینطور؛ امّا چهارمین نفر که آمد، امام چیزی به او نداد و به او فرمود: خدا روزی ات را زیاد کند. آنگاه امام فرمود: اگر کسی ثروتی داشته باشد که به سی ـ چهل هزار درهم و دینار هم برسد و همه را انفاق کند و هیچ چیزی برایش نماند و سپس از خدا طلب روزی کند، از کسانیست که خدا دعای او را مستجاب نمی کند[2] [زیرا خدا به اندازه ی نیازش به او ثروت داده ولی او همه ی آن را بدون برنامه ریزی انفاق کرده است.].» در مقابل، تفریط و کم گذاشتن از انفاق نیز خصلتی ناپسند است که علّت اصلی آن، بخل و پول دوستیست.
افراد ظاهربین، انفاق را مساوی با از بین رفتن مال و اموالشان می دانند؛ غافل از اینکه انفاق، مایه ی افزایش مال در دنیا و گرفتن پاداش از خدا در آخرت است. خدای مهربان که از ما و انفاق های ما بی نیاز است، در آیات 10 و 11 سوره ی منافقون فرموده است: «از آنچه به شما روزی داده ایم، انفاق کنید؛ پیش از آنکه مرگ سراغ یکی از شما بیاید و آنگاه بگوید: پروردگارا، چرا مرگ مرا تا مدت اندکی به تأخیر نینداختی تا صدقه دهم و از افراد شایسته شوم؟ (ولی بدانید) هنگامی که مرگ کسی فرا رسد، خدا آن را به تأخیر نخواهد انداخت، و خدا از کارهایتان آگاه است.»
[1] . بحارالانوار، ج93، ص122
[2] . همان، ص166
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d