نکته تفسیری صفحه ۶۸: فردپرستی، ممنوع: آتش جنگ در کنار کوه احد شعله‏ور بود. لشکر اسلام و کفر، رو در روی هم شمشیر می‏زدند و تمام توان خود را برای از پا انداختن حریف به کار گرفته بودند. ناگهان صدایی بلند شد که «محمد را کشتم...محمد را کشتم». این درست همان دم بود که سنگی به سوی پیامبر خدا پرتاب شد و با شدّت به صورت مبارک آن حضرت خورد و دندان پیامبرصلوات الله علیه را شکست و لب پایین وی را شکافت و چهره​ی آن حضـرت را از خون پوشاند. در این هنگام، دشمن به سوی پیامبر حمله کرد. دلاوری از مسلمانان به نام مصعب بن عمیر، جلوی حملات آنان را گرفت و در دفاع از پیامبر به شهادت رسید. چون او شباهت زیادی با پیامبر داشت، ناگاه شایعه​ ی کشته شدن پیامبر، در هر دو سپاه پخش شد. کافران به شدّت روحیه گرفتند و مسلمانان به دو گروه تقسیم شدند؛ بیشتر آنان پا به فرار گذاشتند و حتّی برخی تصمیم گرفتند که از ابوسفیان ـ فرمانده سپاه کفر ـ امان‏نامه بگیرند! ولی گروه اندکی از مسلمانان مانند علی بن ابی​طالب علیه السلام با شجاعت تمام بر سر ایمان خود ماندند و از پیامبر(ص) دفاع کردند. به زودی روشن شد که پیامبر(ص) کشته نشده و این خبر دروغ بوده است. در این هنگام، این آیه نازل شد و گروه اول را که پا به فرار گذاشته بودند، سرزنش کرد[1] و به یاد مسلمانان آورد که ایمان به خدا، چیزی نیست که با از میان رفتن یک نفر ـ حتّی بهترین بنده​ ی خدا یعنی پیامبر ـ از بین برود. اگر­چه پیامبر، یکی از مهم‏ترین ارکان ایمان را تشکیل می‏دهد، اهمیّت پیامبر بدان سبب است که او بنده​ ی ویژه­ ی خداست و پیام‏های او را به مردم می‏رساند. با وجود این اگر پیامبر(ص) نیز به هر علتی از میان مردم برود، خدا همیشه زنده است و نباید ایمان به او از بین برود. این آیه به مسلمانان می‏آموزد که برای پای­بندی به حقیقت، به اشخاص وابسته نباشند؛ بلکه همیشه دنبال حق باشند و به انسان‏ها با ملاک حق و باطل نمره دهند. پیشوای نخست ما امام علی علیه السلام چه زیبا در این باره فرموده است: «حق و حقیقت به وسیله​ی افراد شناخته نمی‏شود. حق را بشناس تا اهل حق و حقیقت را بشناسی.»[2] این مطلب پس از رحلت پیامبر به روشنی در امّت اسلامی اتفاق افتاد. بیشتر مسلمانان ـ که پیرو و شیفته­ ی پیامبر بودند ـ با وفات پیامبر به حیرت افتادند؛ زیرا به ره­نمود پیامبر در مورد جانشینی علی علیه السلام توجّه نکردند، و برخی از افراد، از آن اوضاع آشفته سوء استفاده کردند و مسیر خلافت پیامبر را تغییر دادند، و این انحراف بزرگ، مانع پیشـرفت مسلمانان و رسیدن آنان به سعادت شد. از اینجا می‏توان فهمید که چرا پیامبرصلوات الله علیه در آخرین ساعات عمر خویش، این آیه را تلاوت می‏کرد.[3] [1] - تفسیر نمونه، ج3 ، ص115 [2] - روضه الواعظین، ج1، ص31 [3] - بحارالانوار،ج22،ص470 🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d