شبهه ای پیرامون آیه پایانی سوره مزمل در مورد محاسبه شب !!!! 🤔#پرسش : ❓خداوند متعال در آیه آخر سوره مبارکه مزمل می فرمایید : شما هرگز نمی توانید اندازه طول شب و روز را شمارش کنید . در صورتی که امروزه با کمک علم نجوم می توانند این کار را محاسبه کنند . در صورت امکان لطفا توضیح دهید !!!!! 💠#پاسخ💠 👌آیه مورد بحث این سخن خداوند است که فرمود : " پروردگارت مى‏داند كه تو و گروهى از كسانى كه با تو هستند نزديك دو سوم از شب يا نصف يا ثلث آن را بپا مى‏خيزيد، و خداوند شب و روز را اندازه‏گيرى مى‏كند، او مى‏داند كه شما نمى‏توانيد مقدار آن را (دقيقا) اندازه‏گيرى كنيد، لذا شما را بخشيد اكنون آن مقدار از قرآن كه براى شما ميسر است تلاوت كنيد، او مى‏داند به زودى گروهى از شما بيمار مى‏شوند، و گروهى ديگر براى به دست آوردن فضل الهى (و كسب روزى) به سفر مى‏روند، و گروهى ديگرى در راه خدا جهاد مى‏كنند، پس آن مقدار كه براى شما ممكن است از آن تلاوت‏ كنيد، و نماز را بر پا داريد و زكات ادا كنيد، و به خدا قرض الحسنه دهيد، (در راه او انفاق نمائيد) و (بدانيد) آنچه را از كارهاى خير براى خود از پيش مى‏فرستيد نزد خدا به بهترين وجه و بزرگترين پاداش خواهيد يافت، و از خدا آمرزش بطلبيد كه خداوند غفور و رحيم است. " " وَ اللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآن‏ ... " ( زمر ٢٠ ) ❕در تفسیر نمونه می خوانیم : " این آیه اشاره به همان دستورى است كه در آغاز سوره به پيامبر داده شده ( مبنی بر عبادت شبانه ) تنها چيزى كه در اينجا اضافه دارد اين است كه گروهى از مؤمنان نيز در اين عبادت شبانه، پيامبر ص را همراهى مى‏كردند (به عنوان يك حكم استحبابى و يا احتمالا يك حكم وجوبى زيرا شرائط آغاز اسلام ايجاب مى‏كرد كه آنها با تلاوت قرآن كه مشتمل بر انواع درسهاى عقيدتى و عملى و اخلاقى است و همچنين عبادات شبانه خود را بسازند و آماده تبليغ اسلام و دفاع از آن گردند). ❕ولى به گونه‏اى كه از بعضى روايات استفاده مى‏شود جمعى از مسلمانان در نگهداشتن حساب" ثلث" و" نصف" و" دو ثلث" گرفتار اشكال و دردسر مى‏شدند (چرا كه وسيله سنجش زمان در آن عصر وجود نداشت) و به همين جهت ناچار احتياط مى‏كردند، و اين امر سبب مى‏شد كه گاه تمام شب را بيدار بمانند، و مشغول عبادت باشند، تا آنجا كه پاهاى آنها به خاطر قيام شبانه ورم كرد! لذا خداوند اين حكم را بر آنها تخفيف داد و فرمود:" او مى‏داند كه شما نمى‏توانيد مقدار مزبور را دقيقا اندازه‏گيرى كنيد، به همين جهت شما را بخشيد، اكنون آن مقدارى كه از قرآن براى شما ميسر است تلاوت كنيد" (عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ‏ " لن تحصوه" از ماده" احصاء" به معنى شماره كردن است، يعنى شما نمى‏توانيد دقيقا وقت شب را از نظر مقدار دو ثلث و نصف و يك ثلث تعيين كنيد، و به زحمت مى‏افتيد. " 📚تفسیر نمونه ج ٢٥ ص ١٩٢ ❕روشن شد که مخاطب تعبیر " لا تحصوه " مسلمین در زمان پیامبر هستند که به خاطر محدودیت وسیله سنجش زمان در آن دوره نمی توانستند دقیقا یک سوم یا دو سوم شب را اندازه گیری کنند تا آن ساعت را عبادت کنند , لذا به مشقت می افتادند و از باب احتیاط تمام شب را به عبادت می گذراندند تا وظیفه خود را انجام داده باشند , خداوند آیه فوق را نازل کرد و این حکم را بر آنان تخفیف داد , چنان که در تفسیر قمی آمده و در روایتی از امام باقر علیه السلام هم می خوانیم : "پیامبر این کار ( یعنی عبادت شبانه ) را انجام داد و مردم را بدان بشارت داد و این کار بر آنها دشوار شد. «علم أن لن تحصوه» یعنی فردی بلند می‌شد و نمی دانست که کی نصف شب خواهد شد و کی دوسوم آن و فردی از ترس اینکه این زمان را درک نکند، تا صبح بیدار می‌ماند. بنابراین خداوند این آیه را فرو فرستاد «ان ربک یعلم انک تقوم» تا «علم أن لن تحصوه» منظورش این است که نمی دانید چه زمانی نصف و چه زمانی یک سوم شب خواهد شد. این آیه با «فاقروا ما تیسر من القرآن» نسخ شده است. " عن أبي جعفر (عليه السلام)، في قوله تعالى: إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنى‏ مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ: «ففعل النبي (صلى الله عليه و آله) ذلك، و بشر الناس به، فاشتد ذلك عليهم». و قوله: عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ و كان الرجل يقوم و لا يدري متى ينتصف الليل، و متى يكون الثلثان، و كان الرجل يقوم حتى يصبح مخافة أن لا يحفظه، فأنزل الله إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ إلى قوله: عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ يقول: متى يكون النصف و الثلث، نسخت هذه الآية: فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآن " 📚تفسیر قمی ج ٢ ص ٣٩٢ ▫️ادامه 👇