*اللهم صل علی محمدوال محمد وعجل فرجهم باسلام وادب خدمت باسعادت عزیزان وتوفیق شناخت معاد ورسیدن به فهم واقعی ازمرگ روز سه شنبه شما بزرگواران همراه باسلامتی وطول عمرباعزت وبرکت ومغفرت الهی یاالرحم الراحمین *انسانها هنگام مرگ چه چیزهایی می بینند؟!* *مرگ درقرآن* در آیات قرآن کلمه موت 165 مرتبه، قتل 150 مرتبه، هلک 68 مرتبه، وفی 14 مرتبه آورده شده است و این امر اهمیت مرگ را نشان می‌دهد. بر اساس احادیث و روایات دوری از گناه، وابسته نبودن به دنیا و شهوت‌ها، انفاق مال و نیکی به والدین از سختی‌های مرگ می‌کاهند *هنگام مرگ چه می بینیم* هنگام مرگ برخی از چیز‌هایی که آدمی قادر به دیدن آن نبوده مانند شیطان و فرشتگان در برابر دیدگانش ظاهر می‌شوند. انسان با مشاهده ملک الموت و دنیای ناآشنای اطرافش، متوجه پایان زندگی دنیایی خود می شود. نیکوکاران، *فرشتگان قبض روح* فرشتگان قبض روح را به شکل زیبا و همراه با بشارت، سلام و تحیت مشاهده می‌کنند و کافران و ستمکاران، فرشتگان را بیم دهنده و با چهره‌های ترسناک می‌بینند. هر انسانی پس از مرگ، فرشتگان ثبت اعمال را می‌بیند و بلافاصله از وضع خود، بهشتی و اهل سعادت یا جهنمی و اهل عذاب بودن خود آگاه می‌شود. در اولین مراحل انتقال یا مرگ و زندگی در برزخ، روح آدمی فرشتگان مامور رزق و روزی را مشاهده می‌کند. بر اساس برخی روایات، هنگام مرگ شیطان با فرزندان و یاران خود بر بالین انسان حاضر می‌شوند تا او را وسوسه کنند و در دینش به شک اندازند و او را به کفر بکشانند اما اگر فرد از مومنان حقیقی باشد، شیطان نمی‌تواند بر او غالب شود و دین و ایمانش را بگیرد. *انسانهای صالح هنگام مرگ* هنگام مرگ همه انسان‌ها صالح، پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) با ظاهری آراسته و مثال نزدنی بر روح فرد حاضر می‌شوند؛ اگر از مومنان باشد هنگام دیدار با این بزرگان علاقه پیدا می‌کند و عشق می‌ورزد و اگر از مومنان نباشد، هنگام مشاهده آن‌ها را از دشمنان خود می‌داند و به دیدارشان علاقه ندارد. *مومنان پس از مرگ چه می بینند* مومنان پس از مرگ، بهشت و درجات والای آن را می‌بینند و به دلیل جدا شدن از خانواده و نزدیکان خود حسرت و اندوه فراوانی دارند. ملک الموت به آنها بهشت را نشان می‌دهد و می گوید: اینجا منزل شماست و نعمت پایدار، اموال، خانواده و خویشاوندانت در اینجا هستند. هر کدام از خویشاوندان و خانواده ات صالح باشند، در اینجا با شما خواهند بود. آیا راضی هستی به جای مال و ملک دنیا، این نعمت‌ها را دریابی؟‌ فرد مومن در پاسخ می‌گوید: به خدا قسم مشتاقم و حاضرم ، *چهره هایی که برای محتضر متمثل می شود* امام علی (علیه السلام) فرمود: در آخرین روز از روزهای دنیا و اولین روز از روزهای آخرت چهره هایی برای انسان متمثل می شوند. *اولین چهره* اولین چهره ای که متمثل می شود ازاو می پرسد تو که هستی؟ می گوید من اموال تو هستم. به او می گوید من برای تو زحمت کشیدم در این آخر عمری می بینی شدیداً گرفتارم تو به چه درد من می خوری؟ اموالش به او می گوید تو به اندازه یک کفن حق داری. کفنت را بردار بقیه مال تو نیست و مال بازماندگان است. *چهره دوم* از این ناامید می شود که چهره دومی برایش تمثل پیدا می کند. می پرسد تو که هستی؟ می گوید من اهل تو هستم . اهل یعنی خانواده، زن، فرزند، پدر، مادر، دوست ، آشنا، کسانی که عنوان اهل به آنها اطلاق می شود. می گوید من برای شما زحمت کشیدم. استراحت شما را به استراحت خودم ترجیح دادم الی آخر و کارهایی که برایشان انجام داده را بازگو می کند و گرفتاری خودش را مطرح می کند. اهلش به او می گویند ما تو را تا قبر همراهی می کنیم ، دفن می کنیم و بر می گردیم زیرا نمی توانیم همراهت داخل قبر بیاییم. *چهره سوم* چهره سوم که اعمالش هست تمثل پیدا می کند به او می گوید تو که هستی؟ می گوید من اعمال تو هستم. به او می گوید من نسبت به تو خیلی دل خوشی نداشتم سخت بودی برای من حالا به چه درد من می خوری؟ اعمال می گوید من همه جا همراه تو هستم. در عالم برزخ، قبر، قیامت و... *مرده‌ها در هنگام تشییع جنازه حرف می‌زنند؟* هنگامی که به تشییع جنازه مرده‌ای می‌رویم،‌ بدانیم که روح مرده اطراف ما در حرکت است و قدم به قدم با ما تا قبرستان می‌آید ولی ما او را نمی‌بینیم و جملاتی را می‌گوید که ما نمی‌شنویم: من لا یحضره الفقیه، ج1, صفحه 133 ‌‌بحارالانوار ج ۶ ص ۱۶۱ التماس دعا