در این هماهنگی اندیشه و دل که زمینه اصلی کار اوست، اغلب هیجان روحی این مرد رهنمای اندیشه او گشته، در عالمی از معنویت غوطه‌ور می‌گردد که تا کسی خود گام در آن قلمرو نگذارد، هرگز نمی تواند حقیقت آن را دریابد. این حالت هیجان روحی که گاهی ابیات مثنوی به اوج نهایی می‌رسد چنان ارزش معنوی‌ به این کتاب می‌دهد که در هیچ یک از آثار عرفانی شرق و غرب از سروده های " ورا" [ ورا بریتین] گرفته تا اشعار عارفانه " الیوت" [ تی. اس. الیوت ] شاعر عرفان مشرب معاصر انگلستان، دیده نمی‌شود. ●پس می توان نتیجه گرفت که مثنوی زبان دل، عشق و شهود است نه یک کتاب برهانی و استدلالی و یک اثر علمی. 🔸علامه جعفری: می دانیم که جلال‌الدین در همین جهان هستی تکاپوی علمی بسیار کرده و به شناسایی فراوان نایل شده است. اگر چه در مسائل مربوط به الهیات و بیان نزدیکی انسان‌ها به مقام شامخ ربانی، بیشتر با دل پرهیجان سخن گفته است تا اندیشه عقلانی معمول، اما آن‌گاه که از جهان هستی و حقایق آن صحبت می‌کند، واقعیت را آن‌‌چنان که هست، می‌پذیرد. سپس در توضیح و تفسیر واقعیت، مطالب خود را مطرح می‌سازد. به طور کلی مطالب علمی و فلسفی که در مثنوی دیده می‌شود، در حالت همان خود‌آگاهی گفته شده است که جلال‌الدین را به عنوان دمی از هستی نشان می دهد. ●(ادامه دارد) 🔸 تمامی پاسخ ها با کمال امانت‌ داری از کتاب تفسیر و تحلیل و نقد مثنوی اثر استاد علامه محمد‌تقی جعفری (ره) استخراج گردید. ●حمید احمدی آذر ۱۳۸۲ 🔸به مناسبت برگزاری کنگره "چهره‌های درخشان عرفان" بزرگداشت سیدالعرفا آیه الله سید علی قاضی طباطبایی (رضوان الله تعالی علیه).