نقد نظریه تربیت اسلامی «نگاهی دوباره به تربیت اسلامی» در بوته نقد
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
حسین باغگلی 1 امیر غنوی 2
1 نویسنده مسئول: استادیار پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی؛ دانشگاه فردوسی مشهد
2 استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چکیده
هدف مقاله حاضر، نقد و بررسی کتاب «نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد اول» اثر آقای دکتر خسرو باقری است. روش مورد استفاده در نقد کتاب، نقد درونی بود و در این زمینه، کتاب در سه حوزه روششناختی، ساختاری و محتوایی مورد بررسی قرار گرفت. در نقد روششناختی، سه محور: عدم توجه قابلقبول به ارکان دینی در فهم رویکرد دین به «تربیت»؛ تأکید بر مبانی انسانشناختی و غفلت از سایر مبانی موردتوجه در جریان «تربیت اسلامی» و تفکیک «تعلیم» و «تربیت» و پذیرش اصالت برای هریک از آنها، مورد بررسی قرار گرفت. در نقد ساختاری، سه محور: بررسی ربط منطقی فصول، اصرار به مرحلهبندی سنی در تربیت و تحلیل و ترکیب نامناسب ویژگیهای انسان بررسی شد و در بخش محتوایی دو محور، تحدید تعریف «تربیت» و انحراف از معنای توافقی تربیت و خَلط میان «تربیت» و «اخلاق» مورد تحلیل و نقد قرار گرفت. یافتههای مطالعه انتقادی کتاب نشان داد، بهرغم اینکه ظاهراً الگوی جدید و بدیعی در پرداختن به تربیت، مطرح شده است، اما محدودیتهای موجود در حوزه روششناختی و الگوی مورداستفاده مؤلف در کشف تعریف تربیت و صورتبندی آن، نشاندهنده آن است که نهتنها نوآوریِ کارآمدی صورت نگرفته است، بلکه با نگاه محدود به عناصر مؤثر در تربیت و خَلط میان دو حوزه «تربیت» و «اخلاق»؛ و...