«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»
🔹پیرامون سوره قدر🔹
🔸معرفی
نام گذاری
نامگذاری این سوره به نام «قدر» به دلیل اشاره خداوند به نزول قرآن در شب قدر و اهمیت آن شب در نخستین آیات آن است. نام دیگر این سوره را «انا انزلنا» گفتهاند؛ زیرا با این واژه شروع شده است.
ترتیب و محل نزول
سوره قدر از سورههای مکی و در ترتیب نزول، بیست و پنچمین سورهای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، نود و هفتمین سوره است و در جزء ۳۰ قرآن جای دارد. برخی از مفسران به دلیل وجود روایاتی، احتمال نزول این سوره را در مدینه دادهاند؛ زمانی که پیامبر اسلام(ص) در خواب دید بنی امیه بر منبر او بالا میروند، سخت ناراحت و اندهگین شد؛ به همین سبب سوره قدر نازل شد تا تسلای پیامبر اسلام(ص) باشد.
تعداد آیات و دیگر ویژگی ها
سوره قدر ۵ آیه، ۳۰ کلمه و ۱۱۴ حرف دارد. این سوره از نظر حجم از سورههای مفصلات و از گروه «اوساط» و از سورههای کوچک قرآن است.
🔸محتوا
محتوای کلی سوره قدر درباره نزول قرآن در شب قدر، بیان عظمت شب قدر (که از هزار ماه بالاتر است)، نزول فرشتگان رحمت و «روح» و رقم زدن سرنوشت انسانها و اشاره به برکات این شب است.بنابر نظر مفسران بهتر بودن شب قدر از هزار ماه از نظر عبادت است زیرا غرض قرآن و توجه ویژه او نزدیک ساختن مردمان به خداوند است(وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ. آیه ۵۶ سوره ذاریات) بر این اساس زنده نگه داشتن شب قدر با عبادت، از عبادت در هزار ماه بهتر است.
🔸شأن نزول
درباره شأن نزول سوره قدر آمدهاست روزی پیامبر اسلام(ص) داستان مردی از بنی اسرائیل را برای اصحاب خود حکایت کرد که هزار ماه در راه خدا لباس رزم پوشیده بود. اصحاب از این داستان اظهار شگفتی کردند و پس از آن خداوند سوره قدر را نازل کرد که احیای شب قدر از هزار ماه پوشیدن لباس رزم در راه خدا برتر است.
🔸رابطه شب قدر با حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها)
در برخی روایات شب قدر بر فاطمه (س) منطبق شدهاست و لیله را فاطمه و قدر را الله و لیلةالقدر را فاطمه (س) دانستهاند، هرکس فاطمه را آنگونه که شایسته اوست بشناسد و به مقامش معرفت پیدا بکند حتماً شب قدر را درک میکند و فاطمه را فاطمه نامیدهاند چون مردم از معرفت او ناتوان هستند؛
الامام الصادق عليه السلام: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَهِ اَلْقَدْرِ.اَللَیْلَهُ: فاطمه والقدر: اَللَّهُ. فمن عرف فاطمه حق معرفتها، فقد ادرک لیله القدر، و انّما سُمّیت فاطمه لانّ الخلق فطموا عن معرفتها ...( تفسیر فرات کوفی)
🔸استدلال به سوره قدر بر وجود امام زمان(عج)
در جوامع روایی شیعه، روایاتی از پیامبر اسلام(ص)، امیر المؤمنين(ع) و امام باقر(ع) نقل شده که فرشتگان الهی در شب قدر بر والیان بعد از رسول خدا (ص)که امیر مؤمنان (ع) و یازده تن از فرزندان او هستند، نازل میشوند و از شیعیان میخواهد با سوره قدر بر اثبات وجود و زنده بودن امام زمان(عج) استدلال کنند؛ چراکه نزول فرشتگان در شب قدر برای ابلاغ تقدیر سال آینده مختص به زمان پیامبر(ص) نیست و در تمام سالها جاری است؛ بنابراین پس از پیامبر اسلام(ص)، فرشتگان بر جانشین آن حضرت، که امام معصوم(ع) و شبیهترین شخص به پیامبر(ص) است، نازل میشوند. شیعیان از این آموزه که شب قدر همیشگی است و نزول فرشتگان در این شب، حتمی است و از طرفی، این نزول نیازمند نزولگاهی قابل است، به وجود حجت در تمام زمانها تا روز قیامت استدلال کردهاند.
🔸مراد از الرُّوح
در اینکه مراد از روح در آیه چهارم سوره قدر چیست، دستکم سه نظر وجود دارد:
از نظر برخی مراد از روح، جبرئیل است.
برخی معتقدند که به قرینه آیه «و كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا» روح در سوره قدر، به معنای وحی است.
دیدگاه سوم برآن است که روح، مخلوقی بزرگتر از فرشتگان است. این معنا در حدیثی از امام صادق(ع) نقل شده است
ادامه👇