🔵گسترش CPEC به افغانستان؛ تقویت گوادر و چالش‌های پیشِ روی چابهار 🔸گفتگوهای سه‌جانبه میان چین، پاکستان و افغاستان با محوریت گسترش CPEC به افغانستان به پایان رسید. با گسترش پروژه کریدور اقتصادی چین و پاکستان موسوم به CPEC به افغانستان، نه تنها این کشور را به محور ترانزیت بین آسیای مرکزی، جنوبی و غربی تبدیل می‌کند، بلکه نقش بندر گوادر را به عنوان رقیبی جدی برای چابهار تقویت خواهد کرد. این تحول می‌تواند هزینه‌های حملونقل کشورهای محصور در خشکی مانند ازبکستان و تاجیکستان را تا ۴۰٪ کاهش دهد و توازن تجاری منطقه را دستخوش تغییر کند. 🔹در این رقابت، گوادر با پشتوانه سرمایه‌گذاری ۶4 میلیارد دلاری چین و دسترسی مستقیم به آب‌های آزاد، مزیتی راهبردی دارد. این بندر اکنون با اتصال به افغانستان، مسیری کارآمد برای کشورهای آسیای مرکزی فراهم می‌کند و موقعیت چین را به عنوان بازیگر اصلی تجاری منطقه تثبیت می‌نماید. در مقابل، چابهار با وجود پتانسیل طبیعی، با چالش‌های عمده‌ای از جمله تحریم‌های آمریکا، محدودیت‌های مالی و سرمایه‌گذاری ناچیز ۵۰۰ میلیون دلاری هند مواجه است. این امر ممکن است ایران را به سمت پذیرش بیشتر سرمایه چین سوق دهد. 🔸ابعاد این رقابت فراتر از مسائل اقتصادی است و به حوزه ژئوپلیتیک کشیده می‌شود. گوادر حلقه کلیدی «طرح رشته‌های مروارید» چین است، در حالی که چابهار بخشی از استراتژی «گردنبند الماس» هند برای مهار نفوذ چین محسوب می‌شود. گسترش CPEC به افغانستان می‌تواند همکاری‌های امنیتی پاکستان و چین در مرزهای افغانستان را افزایش دهد و توازن قدرت منطقه را به نفع پکن تغییر دهد. 🔹با این حال، امکان همکاری مکمل بین دو بندر نیز وجود دارد. اتصال ریلی چابهار به گوادر از طریق پایانه مرز ریمدان می‌تواند شبکه ترانزیتی یکپارچه‌ای ایجاد کند که منافع تمام بازیگران منطقه را تأمین نماید. اما تحقق این چشم‌انداز نیازمند کاهش تنش‌های سیاسی و همکاری‌های فرامنطقه‌ای است. 🔸برای افغانستان، پیوند با CPEC می‌تواند فرصت‌های اقتصادی بی‌سابقه‌ای ایجاد کند، از جمله اشتغال‌زایی در بخش لجستیک، کاهش وابستگی به مسیرهای سنتی تجاری و جذب سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها. این امر حتی ممکن است به ثبات نسبی در مناطق مرزی کمک نماید. 🔹در نهایت، موفقیت این طرح به عواملی مانند ثبات سیاسی افغانستان، همکاری کشورهای آسیای مرکزی و توازن قدرت بین چین و هند وابسته است. ایران و هند باید با تسریع توسعه چابهار و جلب سرمایه‌گذاری‌های جایگزین، از حاشیه‌نشینی در رقابت‌های منطقه‌ای جلوگیری کنند. امین رضایی نژاد حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد🔻 @HokmranOnline