♦️پیرامون فقه الاجتماع ♦️ 🔹فقه الاجتماع به رفتارهای اجتماعیِ مطرح در فضای جامعه‌شناسی ‌و جامعه‌سازی می‌پردازد، مانند رفتارهای هنجارسازی که به استقرار یک فرهنگ یا تغییر در فرهنگ مستقر می‌انجامند. 🔹فقه الاجتماع به طور خاص به جامعه، هنجارهای جامعه و رفتارهای اجتماعی، از حیث اجتماعی بودن، می‌پردازد؛ لذا در تعریفی اولیه، فقه الاجتماع عبارت است از: پرداختن فقهی به افعال اجتماعی از حیث اجتماعی بودن. حجه الاسلام احمد مبلغی بخش دوم (بخش آخر) ▫️به گزارش روابط عمومی موسسه فتوح اندیشه، در ادامه سلسله نشست‌های فقه دولت، همایش «فقه الاجتماع» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مبلغی، در شعبه اصفهان موسسه فتوح اندیشه برگزار گردید. آنچه در ادامه می‌آید، فشرده‌ای از مباحث مطرح شده توسط میهمان این نشست است. ▫️تعریف فقه الاجتماع 🔸فقه الاجتماع به طور خاص به جامعه، هنجارهای جامعه و رفتارهای اجتماعی، از حیث اجتماعی بودن، می‌پردازد؛ لذا در تعریفی اولیه، فقه الاجتماع عبارت است از: پرداختن فقهی به افعال اجتماعی از حیث اجتماعی بودن. ▫️تمایز میان فقه الاجتماع و علم الاجتماع 🔸فعالیت و تلاش در علم الاجتماع برای کشف افعال اجتماعی از حیث اجتماعی بودن است و گاهی نیز به مرز توصیه می‌رسد ولی فقه، یک دانش استنباطی و توصیه‌ای است و به کشف واقعیت امور نمی‌پردازد. 🔸در فقه الاجتماع، موضوعات مأخوذ در علم الاجتماع به کار گرفته می‌شوند، تا احکامشان کشف شود ولی کشف و توصیف واقعیت اجتماعی، وظیفه «علم الاجتماع» است. فقه الاجتماع، از آن جهت که موضوعات خود را از علم الاجتماع خواهد گرفت، به آن نیازمند است. هم‌چنین فقیه برای ارائه احکام در قبال موضوعات اجتماعی، باید موضوع آن‌ها را به صورت تخصصی بشناسد؛ این بخشی از موضوع‌شناسی است که فقیه آن را از متخصص مربوطه می‌گیرد. ▫️اهمیت تأسیس فقه الاجتماع 🔸فقه الاجتماع به رفتارهای اجتماعیِ مطرح در فضای جامعه‌شناسی ‌و جامعه‌سازی می‌پردازد، مانند رفتارهای هنجارسازی که به استقرار یک فرهنگ یا تغییر در فرهنگ مستقر می‌انجامند. 🔸فقه رایج اصلاً به این موارد نمی‌پردازد و اگر فقه‌های جدید نیز بدین امور می‌پردازند، توجهشان از زاویه اقتصادی و سیاسی است، نه از زاویه مناسبت‌ها و خط و ربط‌های اجتماعی که در نظام کنش و واکنش است. لذا توجه فقه الاجتماع به امور اجتماعی، کاملاً جدید است. چنان که اگر جامعه‌شناسی نباشد، دیگر علوم اجتماعی بی‌مادر هستند؛ اگر فقه الاجتماع نیز نباشد، دیگر فقه‌های تخصصی نیز بی‌مادر هستند و از حیث فکری درنوعی هرج و مرج و اختلال به سر می‌برند. 🔸در واقع، آن‌چه می‌تواند این فقه‌ها را مانند نخ تسبیح در کنار هم گرد آورد و دقت ورود فقه در مسائل اجتماعی، هنجارهای جامعه و تأثیرگذاری فتوای فقیه را بر جامعه ضمانت کند، فقه الاجتماع است. بنا‌بر‌این تا فقه الاجتماع درست نشود و استقرار نیابد، موقعیت و کارآمدی دیگر فقه‌های تخصصی نیز تضمین نمی‌شود. ▫️شیوه کار فقیه در فقه الاجتماع 🔸فقیه فقه الاجتماع در یک مرحله تمهیدی و متقدم، قبل از این‌که به سراغ موضوع‌‌شناسی و حکم‌شناسی و استنطاق النص برود، باید نظریه کلامی خود را آماده کند و سپس سراغ استنطاق النص برود. 🔸فقیه باید به صورت تخصصی، به جامعه‌شناسی ورود داشته باشد، نه این‌که فقط با آن آشنایی اجمالی داشته باشد و مطالعات جامعه‌شناسانه‌ی او سطحی و مروری صورت گرفته باشد. موضوع‌شناسی در فقه الاجتماع بسیار پیچیده‌تر از موضوع‌شناسی در دیگر فقه‌های مضاف است، زیرا دیگر فقه‌های مضاف، مشترکات زیادی دارند و مباحث تخصصی آن‌ها کم است و لذا موضوع‌شناسی، اندکی ساده است. 🔸ولی در جامعه‌شناسی که علم مادر است، نگاه‌ها، مکاتب و نظریه‌ها بسیار تخصصی، گسترده و مختلف است. 🔸عناصر اصلی فرآیند شکل‌گیری فقه الاجتماع فقه الاجتماع بر سه مرحله متوقف است که عبارتند از: ۱٫ موضوع‌شناسی ۲٫ نظریه‌پردازی (کلامی، فقهی) ۳٫ استنباط احکام فقه الاجتماع که برای هر یک از این مراحل منهج و اصولی وجود دارد. https://fotooh.ir/2444/ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami