(آيه ٢٣)
-تحريم ازدواج با محارم!
در اين آيه به محارم يعنى زنانى كه ازدواج با آنها ممنوع است اشاره كرده، و بر اساس آن محرميت از سه راه ممكن است پيدا شود:
١-ولادت كه از آن تعبير به «ارتباط نسبى» مى‌شود.
٢-از طريق ازدواج كه به آن «ارتباط سببى» مى‌گويند.
٣-از طريق شيرخوارگى كه به آن «ارتباط رضاعى» گفته مى‌شود. نخست اشاره به محارم نسبى كه هفت دسته هستند كرده و مى‌فرمايد: «مادران شما و دخترانتان و خواهرانتان و عمه‌ها و خاله‌هايتان و دختران برادر و دختران خواهرانتان بر شما حرام شده‌اند» (حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهاتُكُمْ وَ بَناتُكُمْ وَ أَخَواتُكُمْ وَ عَمّاتُكُمْ وَ خالاتُكُمْ وَ بَناتُ الْأَخِ وَ بَناتُ الْأُخْتِ) .
بايد توجه داشت كه منظور از مادر فقط آن زنى كه انسان بلاواسطه از او متولد شده نيست، بلكه جدّه و مادر جدّه و مادر پدر و مانند آن را شامل مى‌شود همان طور كه منظور از دختر، تنها دختر بلاواسطه نيست بلكه، دختر و دختر پسر و دختر دختر و فرزندان آنها را نيز در بر مى‌گيرد و همچنين در مورد پنج دستۀ ديگر. سپس به محارم رضاعى اشاره كرده و مى‌فرمايد: «و مادرانى كه شما را شير داده‌اند، و خواهران رضاعى شما، بر شما حرامند» (وَ أُمَّهاتُكُمُ اللاّتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَ أَخَواتُكُمْ مِنَ الرَّضاعَةِ) .
و در آخرين مرحله اشاره به دستۀ سوم از محارم كرده و آنها را تحت چند عنوان بيان مى‌كند.
١- «و مادران همسرانتان» (وَ أُمَّهاتُ نِسائِكُمْ) .
يعنى، به مجرد اين كه زنى به ازدواج مردى درآمد و صيغۀ عقد، جارى گشت مادر او، و مادر مادر او، و هر چه بالاتر روند بر او حرام ابدى مى‌شوند.
٢- «و دختران همسرتان كه در دامان شما قرار دارند به شرط اين كه با آن همسر آميزش جنسى پيدا كرده باشيد» (وَ رَبائِبُكُمُ اللاّتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسائِكُمُ اللاّتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ) .
به دنبال اين قسمت براى تأكيد مطلب اضافه مى‌كند كه: «اگر با آنها آميزش جنسى نداشته‌ايد دخترانشان بر شما حرام نيستند» (فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ) .
٣- «و همسران فرزندانتان كه از نسل شما هستند» (وَ حَلائِلُ أَبْنائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلابِكُمْ) .
در حقيقت تعبير «مِنْ أَصْلابِكُمْ» (فرزندانى كه از نسل شما باشند) براى اين است كه روى يكى از رسوم غلط دوران جاهليت (و آن فرزند خواندگى و احكام آن است) خط بطلان كشيده شود.
٤- «و براى شما جمع در ميان دو خواهر ممنوع است» (وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ) .
و از آنجا كه در زمان جاهليت ازدواج با محارم و جمع ميان دو خواهر رايج بود، و افرادى مرتكب چنين ازدواجهايى شده بودند قرآن بعد از جملۀ فوق مى‌گويد: «مگر آنچه در گذشته واقع شده» (إِلاّ ما قَدْ سَلَفَ) .
يعنى، اگر كسانى قبل از نزول اين قانون، چنين ازدواجى انجام داده‌اند، كيفر و مجازاتى ندارند، اگر چه اكنون بايد يكى از آن دو را انتخاب كرده و ديگرى را رها كنند.
در پايان آيه مى‌فرمايد: «خداوند آمرزنده و مهربان است» (إِنَّ اللّهَ كانَ غَفُوراً رَحِيماً) .
برگزیده تفسیر نمونه - 1، صفحه 387
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#دائره_المعارف
#تفسیر
@Targomeh