🔴 در محضر قرآن کریم/
✅ ان الله یأمر بالعدل و الاحسان و ایتای ذی القربی و ینهی عن الفحشاء و المنکر و البغی یعظکم لعلکم تذکّرون (نحل/۹۰)
🔹خداوند به عدل و احسان و بخشش به نزدیکان، فرمان میدهد و از فحشا و منکر و ستم، نهی میکند، خداوند به شما اندرز میدهد، شاید متذکّر شوید.
🔸این آیه، نمونهای از جامعترین تعلیمات اسلام در زمینه مسایل اخلاقی و اجتماعی است.(سه اصل مثبت و سه اصل منفی) عدل؛ همان اصلی است که تمام نظام هستی بر محور آن میگردد، لذا هر گونه انحراف، افراط، تفریط و تجاوز به حقوق دیگران، بر خلاف اصل عدل است. احسان؛ به معنای نیکوکاری و گذشت است که شامل هرگونه کمک مالی، فکری، فرهنگی و عاطفی میشود و در جایی که عدالت به تنهایی کافی نیست و نیاز به فداکاری و گذشت است، اصل احسان جاری میگردد. امام علی(ع) میفرماید: عدل آن است که حق مردم را به آنان برسانی و احسان آن است که زیادتر به آنها بدهی (نهج البلاغه، حکمت۲۳۱)
🔸«عدل»؛ انصاف را رعایت کردن است و «احسان»؛ فزونی بخشی. «بخشش به نزدیکان»، بخشی از احسان است و بیان جداگانه آن، اهمیت موضوع را میرساند. «فحشا»؛ اشاره به گناهان پنهانی و «منکر»؛ اشاره به گناهان آشکار دارد و «بغی»؛ به معنای هرگونه تجاوز از حق است. از پیامبراکرم(ص) نقل شده که مجموعهی تقوا در این آیه است (مجمع البیان، ج۱، ص۱۱۸). در انتهای آیه میفرماید: «لعلکم تذکّرون» و تذکر یادآوری چیزی است که انسان پیشتر به گونهای از آن آگاه بوده یا بدان تمایل داشته است، چون رعایت آن اصول سه گانه و نهی آن سه اصل دیگر، ریشه در فطرت آدمی دارد.
❇️ از پيامهای آیه
▫️آیا خداوندى كه انسانها را به عدل و احسان دعوت مىكند، مىشود كه خود عادل نباشد! «ان اللَّه یأمر بالعدل و الاحسان»
▫️عدل و احسان در كنار هم جاذبه دارد، وگرنه مقرّرات خشک، دلها را التیام نمىدهد. «یأمر بالعدل و الاحسان» (عدل، مقدار واجب و احسان، مقدار مستحب است)
▫️اوّلین آمر به معروف و ناهى از منكر، خود خداوند است. «انّ اللَّه یأمر ... و ینهى»
▫️در احسان، رسیدگى به بستگان و صلهرحم اولویّت دارد. «الاحسان و ایتاء ذىالقربى»
▫️امر به معروف، بر نهى از منكر مقدّم است و عدل، بر احسان. «یأمر بالعدل و الاحسان ... و ینهى»
▫️امر به معروف و نهى از منكر باید در فضاى صفا و محبّت و در قالب موعظه و خیرخواهى باشد. «یأمر ... ینهى ... یعظكم»
▫️آمرین به معروف نباید از مردم انتظار پذیرش صددرصد داشته باشند. «لعلّكم تذكّرون»
▫️مردم فطرتاً به عدل و احسان گرایش دارند و از فحشا و منكر متنفرّند، لیكن وسوسهها و غرایز موجب غفلتشان مىشود كه باید با تذكّر، آنان را یادآوری کرد. «لعلّكم تذكّرون»
▫️در نهى از منكر باید ابتدا گناهان رسوا را جلوگیرى كرد، همانگونه كه در امر به معروف باید ابتدا به واجبات سفارش كرد. «یأمر بالعدل ... ینهى عن الفحشاء»
▫️سفارش به عدل و نهى از فحشا، سنّت ابدى خداوند است. «یأمر ... ینهى ... یعظكم» (فعل مضارع، نشانه استمرار است)
کانال 👇
#درسهایی_از_قران
#دائره_المعارف
#تفسیر
@Targomeh
🍀🌺🍀🌺🍀🌺