با موعظه و خطبه های آتشین و سخنرانی های تهدیدآمیز و تحریک‌کننده، انحرافی را که در مبانی اعتقادی و سیا سی جامعة اسلامی و نیز در دستگاه خلافت رسوخ کرده، از بین ببرند . بلکه تنها راه درمان و نجات امّت اسلامی، برپایی یک نهضت عمیق است که بازتاب و گسترة آن، افزون بر آن که فرامکانی باشد، فرازمانی نیز بوده و در گسترة زمان، الگویی برای آزاد مردان تاریخ باشد . البته در مقابل، یزید کسی نبود که بدون بیعت گرفتن از امام ـ ع ـ، ساکت بنشیند، چرا که به رسمیّت نشناختن حکومت از سوی افرادی هم چون حسین بن‌علی ـ ع ـ، به معنای ردّ مشروعیّت آن و آمادگی برای مبارزه با حکومت بود و یزید به خوبی به این موضوع آگاهی داشت . به امید خداوند به زودی کتابی تحت عنوان «مقتل جامع امام حسین (ع)» وارد بازار خواهد شد که زحمات بسیاری برای آن کشیده شده و کار گروهی از محققان تاریخ است. ۱. به نظر می‌رسد مناسب ترین کتاب : «اللهوف» سید بن طاووس، ‌باشد که توسط مترجمان بسیاری ترجمه شده است. همچنین: ۲. مرتضى مطهرى، حماسه حسینى ۳. دکتر سید جعفر شهیدی، قیام امام حسین(ع) ۴. نجم الدین طبسی، با کاروان حسینی از مدینه تا مدینه . این کتاب، جامع تمام تمامی وقایع از حرکت امام حسین از مدینه تا بازگشت اسرا از شام به این شهر می‌باشد. پی نوشت: [۱] . ابن‌شعبة حرانی، تحف العقول، ص۲۳۹ ؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۹۷، ص۸۱ ـ ۸۰ . [۲] . ابن‌اعثم کوفی، کتاب الفتوح، ج۵، ص۲۱؛ خوارزمی، مقتل‌الحسین، ج۱، ص۱۸۹ ـ ۱۸۸؛ و نزدیک به این تعابیر: ابوجعفر محمّد بن‌علی بن‌شهراشوب ، مناقب آل‌ابی‌طالب ، ج۴، ص۹۷ . [۳]. ابن‌اعثم ، همان، ج ۵، ص ۱۹؛ خوارزمی، همان، ج ۱، ص۱۸۶ . [۴] . کلینی، الفروع من الکافی، ج۴، ص ۵۷۸؛ ابن‌قولویه، کامل‌الزیارات، صفحات ۳۷۱، ۳۷۶، ۳۷۸ ـ ۳۸۰، ۴۰۲ و ۵۱۸؛ شیخ طوسی، مصباح‌المتهجد، ص۷۲۰ و تهذیب الاحکام، ج۶، ص۶۷؛ ابن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ج۲، ص۶۳ و ج۳، ص۱۰۳. هم چنین ر. ک: شیخ عباس قمی، کلیات مفاتیح الجنان، ترجمة مهدی الهی قمشه ای، تهران، انتشارات علمی، [بی تا]، زیارت مخصوصة امام حسین ـ ع ـ، ص ۷۵۸، زیارت های مطلقة امام حسین ـ ع ـ، صفحات ۷۷۵، ۷۷۷، ۷۷۸ ـ ۷۷۹، ۷۸۳، زیارت امام حسین ـ ع ـ در نیمة رجب، ص ۸۰۷ ، زیارت امام حسین ـ ع ـ در شب های قدر، ص۸۱۱ ، زیارت امام حسین ـ ع ـ در روزهای عید فطر و قربان، ص ۸۱۶ و زیارت امام حسین ـ ع ـ در روز عرفه ، ص ۸۲۵. ناگفته نماند «شهادت دادن» در اینجا به مفهوم متعارف آن یعنی گواهی کردن و تأیید یک موضوع مادّی و حقوقی نیست، بلکه بیان یک حقیقت معنوی و اعتراف به یک واقعیت است که با انگیزة معنوی صورت گرفته است . یعنی من این واقعیت را درک می کنم که نهضت تو به انگیزة امر به معروف و نهی از منکر بوده است نه به علّت دعوت کوفیان یا علل دیگر . بنابراین اگر تلاش ها و کارهای دیگری صورت گرفته است، همه برای رسیدن به آن هدف و آرمان بزرگ بوده است . [۵]. طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۵۳؛ شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۳۹ . [۶] . طبری، همان، ج ۵، ص۳۵۷ ؛ بَلاذُری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۳۳۵ . [۷] . ابوحنیفه دینوری، الاخبار الطِّوَال، ص۳۶۴ . [۸] . همان، ص۳۴۳ ـ ۳۴۲ . [۹]. طبری، تاریخ الامم والملوک، ج۵، ص۴۰۳ ؛ بَلاذُری،انساب الاشراف، ج۳، ص۳۸۱ ؛ بَلاذُری خطبة یاد شده را از عبارت: «انّ هؤلاء ...» به بعد نقل کرده است. [۱۰]. شیخ‌عباس قمی، کلیات مفاتیح الجنان، زیارت مطلقة امام حسین، ص۷۷۹ . [۱۱]. شیخ‌عباس قمی، کلیات مفاتیح الجنان، ص۸۰۳. [۱۲]. طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۰۴؛ طبرانی، المُعجَم الکبیر، ج۳، ص۱۱۵؛ خوارزمی، مقتل‌الحسین، ج۲، ص۵ (با اندک تفاوتی در عبارات) . [۱۳]. مسعودی، اثبات‌الوصیة، ص ۱۶۶؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۹۹؛ ابن‌نما، پیشین، ص۴۰؛ ابن‌ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۳، ص۲۵۰. [۱۴] . خوارزمی، پیشین، ج۲، ص ۷. [۱۵]. شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص ۹۸؛ طبرسی، إعْلامُ الوَرَیٰ بِأعْلامِ الهُدَیٰ، ص۲۳۸؛ خوارزمی، پیشین، ج۱، ص۲۵۳؛ ابن‌شهراشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ج۴، ص۷۵؛ ابن‌نما، مُثِیرُ‌الاحزان، ص۵۱. [۱۶] . ابن‌شهراشوب، پیشین، ج۴، ص ۷۵. [۱۷]. شیخ طوسی، تهذیب‌الاحکام، ج۶، ص۱۲۶؛ شیخ طوسی مصباح‌المتهجد، ص۷۸۸؛ محمّد بن‌جعفر المشهدی، المزار الکبیر، تحقیق جواد القیومی الاصفهانی، ص۵۱۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۳۳۱.