💠 آبادی زمین و زمینه 🔹 در آستانه ماه پربركت رمضانیم كه به عنوان «شهر الله»[1] مشهور شده است و همه ما در این ماه مهمان خدای سبحانیم.[2] عالمان دین از یك ضیافت خاصی برخوردارند كه توده مردم در آن «دار الضیافه» حضور ندارند. وظیفه كسانی كه از برخوردارند این است كه به اندازه كافی توشه تهیه كنند تا دیگران را هم تأمین كنند. ماه مبارك رمضان ماهی است كه مستقیماً فرشتگان الهی آن مائده و مأدبه را آماده كرده ‌اند. انسان گرچه خداست، اما این خلافت او بالفعل نیست بالقوه است؛ یعنی می‌تواند خلیفه بشود، این فعلاً در مسیر خلافت قدم می‌ زند. آنها كه خلافتشان به فعلیت رسیده است رسالتی دارند وظیفه ‌ای دارند كه سایرین را هم به خلیفه بالفعل شدن برسانند؛ منتها خلافت مراتبی دارد. هر انسان مؤمنی در قلمرو ایمان خود چون متخلق به اخلاق الهی است در همان درجه هر چند ضعیف خلیفه خداست و عالمان دین كه این توفیق را پیدا كردند هر كدام به فعلیتی برسند، رسالت اصلی آنها این است كه دست دیگران را بگیرند آنها را هم خلیفه كنند. 🔹 خلیفه خدا به فكر آباد كردن زمین است تنها مسجد نیست كه ﴿إِنَّمَا یعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ﴾[3] مسجد یك مأموریت خاصی دارد یك آبادی مخصوصی دارد كه اولیای ویژه می ‌طلبد، وگرنه كل زمین این طور است ﴿إِنَّمَا یعْمُرُ الارض اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ و الیوْمِ الآخِر﴾. این چنین نیست كه آباد كردن مسجد به وسیله مؤمنان باشد و آباد كردن غیر مسجد به وسیله افراد دیگر. خدای سبحان انسان را خلیفه خود در زمین قرار داد كه زمین را و زمینه را آباد كند هم ﴿إِنَّمَا یعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ﴾ هم ﴿إِنَّمَا یعْمُرُ الارضِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ﴾، منتها این مطلب دوم را به طور پراكنده ذكر فرمودند درباره حوزه و دانشگاه كه كارهای اصلی آنها كارهای است فرمودند «وَ بِالْإِیمَانِ یعْمَرُ الْعِلْمُ»؛[4] یعنی حوزه را ایمان آباد می ‌كند، دانشگاه را ایمان آباد می‌ كند. اگر چنانچه مسجد را مؤمنان آباد می ‌كنند، حوزه و دانشگاه را هم مؤمنان آباد می‌ كنند. درباره كل زمین هم فرمود ما شما را در زمین قرار دادیم و به زمین آوردیم خداوند شما را به زمین آورد ﴿وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فِیهَا﴾[5] این الف و سین و تا در استعمار الهی به معنای تحقیق و طلب است یعنی محققانه از شما این را طلب كرده كه شما باشید ﴿وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فِیهَا﴾ یعنی «امركم بعمارة الأرض». [1]. امالی(للصدوق)، ص93؛ «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیكُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیامُهُ أَفْضَلُ الْأَیامِ وَ لَیالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ كَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُكُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ و...‏». [2]. همان. [3]. سوره توبه، آیه18. [4]. نهج البلاغة (للصبحی صالح), خطبه156. [5]. سوره هود، آیه61. 📚 دیدار جمعی از اساتید، فضلا، محققان و پژوهشگران با حضرت استاد تاریخ: 1382 🆔 @a_javadiamoli_esra