‍ 💠 شمّه‌ای از زندگانی و فضایل امام علی بن موسی الرّضا علیه السّلام - بخش سوّم ▪️نهایتاً زیر فشار مأمون، امام علیه السّلام پیشنهاد ولایتعهدی را به این شرط که در هیچ‌یک از شئون حکومتی (قضا ـ فتوا ـ عزل ونصب مقامات ...) دخالت نکنند، پذیرفتند تا مأمون نتواند از این پذیرش، به‌طور ضمنی تأیید حضرت بر حکومتش را نتیجه بگیرد؛ بلکه معلوم شود که حضرت حکومت مأمون را مشروع نمی‌دانند؛ لذا در امور حکومتی دخالت نمی‌کنند. ▫️حضرت در پاسخ کسانی که به پذیرفتن ولایتعهدی مأمون ایراد می‌گرفتند، فرمودند در عین اینکه فرعون منحرف و مشرک بود، به‌موجب آیات قرآن، یوسف پیامبر علیه السّلام به او فرمود: اجعلنی علی خزائن الارض انّی حفیظ علیم و این سمت را در دستگاه فرعون عهده‌دار شد؛ پس بر من هم ایرادی وارد نیست که در دستگاه مأمون ولیعهدی را پذیرفتم. ▪️در دوران ولایتعهدی، حضرت رضا علیه السّلام در اوج زهد و سادگی زندگی می‌کردند که در مقایسه با اشرافیّت زندگی مأمون که همگان شاهد بودند، هم وارستگی امام علیه السّلام مشخّص می‌شد و هم ناشایست بودن مأمون و درباریانش. ▫️در سال ۲۰۲ هجری قمری مأمون برای استفاده از وجهۀ امام علیه السّلام برای تأیید حکومتش، به اصرار از امام علیه السّلام خواست که امامت نماز عید فطر را عهده‌دار شوند. ابتدا حضرت نپذیرفتند و وقتی مأمون فشار آورد، مشروط بر اینکه نماز را به شیوۀ رسول اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم بر پا کنند، قبول کردند. ▪️آن‌گاه حضرت با جامۀ کرباس سفید و پای برهنه، الله اکبر گویان از منزل به سمت مصلّا به راه افتادند. سران حکومت که به دستور مأمون با جامه‌ها و مرکب‌های اشرافی به مشایعت امام علیه السّلام آمده بودند، با دیدن امام علیه السّلام از مرکب‌ها پیاده شدند و کفش‌ها را بیرون آوردند و جامه‌های فاخر را از تن بیرون کردند و به‌دنبال امام به راه افتادند. مردم نیز در پی امام علیه السّلام به راه افتادند. ▫️به مأمون خبر رسید که اگر امام علیه السّلام با همین ترتیب ادمه دهند و خطبه بخوانند و نماز را اقامه کنند، فاتحۀ حکومتت خوانده شده است؛ لذا دستور داد امام علیه السّلام از نیمۀ راه باز گردند و شخص دیگری نماز را امامت کند. خود این کار هم لطمۀ بزرگی به وجهۀ مأمون زد و به زیانش تمام شد. ▪️حضرت در دوران ولایتعهدی مأمون از خلافکاری‌های او به شدّت انتقاد می‌کردند و مأمون از این امر به‌شدّت در عذاب بود. ▫️در طول قریب به دو سال اقامت در مرو، با تفوّق چشمگیر حضرت در مناظراتی که مأمون با سران مذاهب و فرق ترتیب می‌داد، آن حضرت باعث عزّت و نمایان شدن حقّانیّت اسلام و مکتب اهل‌بیت علیهم السّلام و درخشش مقام ولایت شدند؛ در حالیکه مأمون تصوّر می‌کرد از این طریق می‌تواند به منزلت علمی حضرت در دید عموم خدشه وارد آورد. ▪️مأمون به این بهانه و اتّهام که حضرت به بشریّت اهانت کرده و گفته‌اند همۀ مردان عالم غلام و همۀ زنان عالم کنیز ما اهل‌بیت هستند، ایشان را هفت ماه به زندان سرخس انداخت و ممنوع الملاقات کرد. حضرت در برابر این اتّهام تبسّمی کردند و فرمودند مأمون چه‌ها که به ما نسبت نمی‌دهد! ▫️بنی‌عبّاس در بغداد که حکومتشان را درخطر می‌دیدند، طرح ترور مأمون و فضل بن سهل و امام رضا علیه السّلام را تدارک دیدند و خواستند هر سۀ آنان را در حالیکه در حمّام سرخس استحمام می‌کنند، به قتل برسانند. امّا آن روز فقط فضل بن سهل به حمّام رفت و در آنجا قطعه قطعه شد و آن دو به حمّام نرفتند و سالم ماندند. ▪️امام رضا علیه السّلام در طول دوران بیست سالۀ امامتشان شاگردان برجسته‌ای پروراندند که از جملۀ آنها زکریّا بن آدم اشعری قمّی، یونس بن عبدالرّحمن (که به موجب روایات، یکی از چهار نفری است که حامل علوم اسلامی هستند؛ یعنی سلمان فارسی و جابر جعفی و سیّد حمیری و یونس بن عبدالرّحمن)، صفوان بن یحیی و حسن بن محبوب را می‌توان نام برد. ▫️نهایتاً امام رضا علیه السّلام در سنّ ۵۴ یا ۵۵ سالگی، توسّط مأمون عبّاسی مسموم شده و در ۱۷ یا ۲۳ ذی‌القعده یا ۲۹ صفر سال ۲۰۳ هجری قمری به شهادت رسیدند و در سناباد مشهد در محلّۀ نوقان مدفون گردیدند. ادامه دارد...‌ « استاد مهدی طیّب » @ahlevela_channel