🔻مطلب 99
🔻چهاردهمین حکمت
✍️
#شرح_مکتوب #حکمت382 :
💠 لا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ بَلْ لَا تَقُلْ كُلَّ مَا تَعْلَمُ فَإِنَّ اللَّهَ فَرَضَ عَلَي جَوَارِحِكَ كُلِّهَا فَرَائِضَ يَحْتَجُّ بِهَا عَلَيْكَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
هر آنچه نمی دانی نگو [و درباره آن صحبت نکن] بلکه همه آنچه را هم که می دانی، نگو؛ زیرا خداوند بر اعضا و اندام تو [از جمله زبانت]، تکالیفی را واجب کرده که با تمسک به آن واجبات در روز قیامت، علیه تو دلیل و حجت می آورد [و از تو حساب می کشد]
🔴 در این حکمت به اهمیت کنترل زبان و پرهیز از گفتار ناآگاهانه و حتی ترک سخن آگاهانه نابجا تاکید شده است🔻
1- بر اساس جمله اول این حکمت (لا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ) متوجه میشویم که حرفی که میزنیم حتما باید آگاهانه باشد؛ یعنی مستند داشته باشد و از روی علم و یقین باشد و مثلا دروغ، شایعه و تهمت که ناآگاهانه و از روی حدس و گمان و احتمالات است، نباشد؛ بلکه هر وقت میخواهیم در مورد موضوعی صحبت کنیم و مطلبی را بیان کنیم باید از صحت آن در وهله اول کاملا آگاه باشیم؛ مثلا شایعاتی که مردم نقل میکنند و به آن دامن میزنند یا اظهار نظرهای افراد مختلف در مورد موضوعات متعدد که تخصص ندارند، مثل پزشکی یا احکام و...
2- بر اساس جمله دوم (بَلْ لَا تَقُلْ كُلَّ مَا تَعْلَمُ) متوجه میشویم که کلام باید حتما مفید و بجا باشد و لغو و بیهوده و مضر یا مخرب نباشد؛ بنابراین نباید هر حرفی را هر جا و به هر کسی گفت؛ حتی اگر آن حرف آگاهانه و مستند هم باشد؛ یعنی "جز راست نباید گفت؛ هر راست نشاید گفت" زیرا همانطور که در درس قبل (حکمت381) نیز گفته شد، چه بسا یک هر حرف، یک قضاوت یا اظهار نظر نابجا و... که نعمتی را سلب و مصیبتی را جلب میکند
3- علاوه بر اینکه در آیات و روایت از گفتار ناآگاهانه نهی شده، هر حرف بدون علم و آگاهی، از نظر عقل هم قبیح و زشت است؛ چون وقتی انسان چیزی را نمی داند، ولی به طور قطع از آن خبر می دهد، مفهومش این است که من درباره آن علم دارم اما این دروغ است و دروغ از زشت ترین کارهاست
4- به این نکته هم باید توجه کرد که طبق جمله دوم، ما از گفتن همه دانستنی ها که بجا نباشند، نهی شده ایم نه اینکه اصلا هیچ حرف درستی را به زبان نیاوریم؛ پس مطلبی كه انسان از روی آگاهی و علم، مى داند و جهل و بى خبرى را از دیگران برطرف میکند، مثلا درباره احكام الهى و مفاسد اخلاقى و يا خطراتى كه جامعه اسلامى را تهديد مى كند، باید بجا و درست گفته شود
5- در ادامه حکمت حضرت دلیل این دستور را بیان میفرماید: فَإِنَّ اللَّهَ فَرَضَ عَلَى جَوَارِحِكَ كُلِّهَا فَرَائِضَ يَحْتَجُّ بِهَا عَلَيْكَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ... امورى كه خداوند بر هر عضوى از اعضاى بدن واجب کرده در واقع اشاره به واجبات و محرماتی و حدود الهی است که اعضای بدن ملزم به مراعات آنها هستند و نباید در حرام بکار گرفته شوند؛ به طور مثال، براى زبان گفتن هر چيزى به جاى خود و همچنين براى چشم، نگريستن بجا و امثال اينها براى ديگر جوارح لازم است و در واقع اشاره به این آیه است: وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلا (إسراء:36)؛ از آنچه به آن آگاهى ندارى، پيروى مكن، چرا كه گوش و چشم و دل، همه مسئولند.
👈باید از سخن بدون علم و آگاهی و سخنان غیرضروری یا مضر (غیبت، کشف راز، هر حرفی که خطر جانی و مالی دارد و...) هر چند بر اساس آگاهی باشد، پرهیز کرد.
🔻برای مطالعه و مشاهده مطالب و کلیپهای آموزش این حکمت به کانال نهج آموز مراجعه کنید
🙏
#نهج_آموز باشیم...
🔴 اولین و کاملترین کانال تخصصی آموزش مجازی ترجمه و مفاهیم نهج البلاغه در
#ایتا #سروش و
#تلگرام 🔻
🆔
eitaa.com/nahjamouz
⚛️
sapp.ir/nahjamouz
♒️
t.me/nahjamouz
♓️
instagram.com/nahjamouz
☯️
nahjamouz.blog.ir
🚫نقل و انتشار مطالب، بدون ذکر نام و آیدی کانال نهج آموز مجاز نمیباشد⛔️