☑️ بیست و چهار ⛔️ موانع فهم واقعیت ها (۳) 🌬 مانع سوم : هوای نفس! علاقه های ما ، و تعلقات ما 🌪شاید بشود گفت مهمترین مانع همین است! 🌸حاج آقا حق شناس: ابليس شاگرد نفس است اگر بخواهيد اين نفس را كه استاد شيطان است بكوبيد و رام كنيد، بايد خود را فقير كنيد بايد خودتان را در مقابل عظمت حضرت حق هیچ بدانيد. بعد از اين مرحله، مرحله شب زنده دارى است، اين دو راه، راه مبارزه با نفس است. 🌪ما آن طوری که هست به مسائل نگاه نمی کنیم. آن طوری که دلمان میخواهد نگاه میکنیم . 🌪 یک نمونه آشکار علاقه ما به دنیاست! به همین خاطر هیچگاه به مرگ درست نگاه نمی کنیم! 🕋 آیه جهاد می آمد مردم نمیرفتند . آیه نازل شد و خدا توبیخ کرد: النساء : 78 أَينَما تَكُونُوا يُدرِككُمُ المَوتُ وَ لَو كُنتُم في‏ بُرُوجٍ مُشَيَّدَة ( هر كجا باشيد مرگ شما را درمى ‏يابد ولو در حصارها و قصرهاى برافراشته باشيد) 🌪 اتفاقا قرآن و روایات هم ریشه اصلی جرایم را هوای نفس میداند: در قصه حضرت یوسف بعد از اینکه مشخص شد حق با زلیخا نیست: زلیخا میگوید (و خدا هم این جمله را با ذکرش تایید میکند): يوسف : 53 وَ ما أُبَرِّئُ نَفسي‏ إِنَّ النَّفسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّي إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَحيم‏ 🕸 انسان به سبب نفس، ابَر خودفریب است! نفس واقعیت و توهم را با هم در نظر انسان جا به جا میکند! 🔮این ویژگی را قرآن "تسویل" معرفی میکند . ❎ تسویل از ریشه سُؤل است. سُؤل به معنای حاجت شدیدی است که انسان به آن حریص است (مثل این آیه که خدا به موسی سلام الله علیه در بدو نبوت و پس از عرض حاجتش می فرماید: قَالَ قَد أُوتِيتَ سُؤلَكَ يَٰمُوسَىٰ) 🎉 کار نفس مسوله ، تزیین و ترغیب و وسوسه است، کار بد را طوری خوب جلوه میدهد که انسان به آن حرص پیدا میکند و تبدیل به حاجت شدید او می شود. و برای انجام این فرایند (که خوب به بد تبدیل شود) شروع میکند به توجیه گری ، و انقدر توجیه می آورد تا اینکه کار بد در نظر شما زینت می یابد. 🛑در روانشناسی یک بحثی را مطرح میکنند تحت عنوان خطای بنیادی اسناد: (fundamental attribution error) تمایل انسان به انتسابِ علت بروز رفتار بد به عوامل بیرونی ! میگوید وقتی آدمی یک اشتباه میکند ، اشکال را از ذات خود نمی بیند. مثلا من اگر منبر داشته باشم و دیرم شده باشد به خودم حق میدهم که بتوانم خلاف قوانین عمل کنم. چرا ؟ چون چاره ای نداشتم و شرایط مکانی و زمانی مرا مجبور به چنین کاری کرد. یعنی علت این رفتار بد را عوامل بیرونی دانستم. لکن اگر شخص دیگری همین کار را انجام بدهد این شرارت را به ذات او نسبت میدهم! ما شرایط مکانی و زمانی رفتار غیراخلاقی خود را می بینیم ولی شرایط دیگران را نمیبینیم. در نتیجه رفتار غیراخلاقی خودمان را هیچگاه به خود نسبت نمیدهیم . این یعنی انسان یک اَبَر خود فریبنده خارق العاده است . قدرت انسان در خود فریبی بی انتهاست . این همان توجیهاتی است که در ادبیات دینی ما به نفس مسوله نسبت میدهد. و با همین توجیهات میتواند انسان را تا برادر کشی و ارتداد پیش ببرد . 🔳 چند نمونه قرآنی : 🟢 (یوسف 18) وَجَاءُوا عَلَىٰ قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ قَالَ بَل سَوَّلَت لَكُم أَنفُسُكُم أَمرًا حضرت یعقوب در اولین واکنش به فرزندانش پس از آنی که با پیراهن خونی یوسف آمدند فرمود دچار تسویل نفسانی شدید . و جالب است توجیهاتی که در آیات قبل از برادران ذکر فرموده : ☑️در آیه ۸ آمده که میگفتند : نَحنُ عُصبَةٌ إِنَّ أَبانا لَفِي ضَلالٍ مُبِين‏ .. پدر دارد اشتباه میکند .. یعنی دچار خطای بنیادین اسناد شده و اشتباه را به پدر نسبت میدادند و به خود حق میدادند که این کار را انجام دهند . ☑️در آیه ۹ هم یکی دیگر از توجیهات نفسانی ایشان را ذکر میکند و میگوید : َ تَكُونُوا مِن بَعدِهِ قَوْماً صالِحِين‏ (تسویف) بعدا توبه میکنیم 🟢 (یوسف ۸۳)‌ قَالَ بَل سَوَّلَت لَكُمْ أَنفُسُكُم اولین واکنش حضرت یعقوب بعد از اینکه بنیامین را به همراه برادران ندید ! که این نشان میدهد نفس انسانی گاهی با توجیهاتش به جایی می رسد که برادرش را در جایی گرفتار ببیند و برای رهایی او تلاشی نکند. یا به اندازه ای که شایسته است تلاشی نکند . 🟢 (طه ۹۶) قَالَ بَصُرتُ بِمَا لَم يَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضتُ قَبضَةً مِّنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذتُهَا وَكَذَٰلِكَ سَوَّلَت لِي نَفْسِي سامری نیز انحراف خود را که امتی را به ارتداد و گوساله پرستی کشاند این گونه مطرح میکند که نفس مسوله باعثش شد. 🌀تنها موجودی که خودش را فریب میدهد انسان است. 💨 امام صادق ع: وَ الهَوَی عَدُوَّ الْعَقلِ وَ مُخَالِفَ الحَقِّ وَ قَرِینَ البَاطِل‌؛ پیروی از خواهش‌های نفسانی، دشمنی با عقل، مخالف با حقّ و همنشینی با باطل را به دنبال خواهد داشت. #نفس #کفروایمان #واقعیت‌و‌جذابیت 🔰 الْعِلْمُ الْمَصْبُوبُ (عج) 🔻@alelm_almasboob