📌 چارچوب الگوی مطلوب #ارزیابی #اثربخشی دوره‌های تابستانه حوزوی 👤علی ابراهیم‌پور (قسمت دو از سه) 🌺 3.«تحقیق طولی پنلی» 🍀از میان روش‌های مختلف تحقیق، ارزیابی علمی اثربخشی دوره‌ها، از کدام نوع است؟ به‌طورکلی تحقیقات اجتماعی از نظر زمان به دو نوع طولی و مقطعی تقسیم می‌شوند. در ارزیابی اثربخشی، هدف ما این است که ببینیم افراد شرکت‌کننده، که در زمان الف وارد اردو می‌شوند و در برنامه‌ها شرکت می‌کنند، نسبت به زمان ب که زمان خروج‌شان از دوره و اتمام برنامه‌هاست، چه تغییری در شاخص‌های معین‌شده داشته‌اند؟ در واقع برای ارزیابی اثربخشی، نیازمند محاسبه تغییرات خالص افراد در بازه الف تا ب هستیم. تحقیق طولی پنلی است که بر اساس نمونه آماری ثابت (که همان افراد شرکت‌کننده در دوره هستند) تغییرات خالص پارامترها را می‌سنجد. 🍀در مطالعات پنل، نمونه یکسانی از پاسخگویان در زمان‌های مختلف مورد آزمون قرار می‌گیرد. این نوع مطالعات می‌توانند تغییر در نگرش‌ها و الگوهای رفتاری را آشکار نمایند. برای نمونه، در یک مطالعه پانل برای بررسی اثر بخشی تبلیغات سیاسی، تمام اعضای پانل باید به طور دوره‌ای مورد مصاحبه قرار گیرند تا مشخص شود در طی یک مبارزه انتخاباتی هر پاسخگو در چه زمانی تصمیم به رأی‌دادن می‌گیرد. در اینجا نیز برای بررسی میزان اثربخشی دوره‌های تابستانه در شاخص‌های پنج‌گانه معین‌شده، بهترین روش، تحقیق طولی پنلی است. 🌺 4. «آزمون علمی "تی جفت‌شده" آماری» 🍀از کجا بفهمیم میزان ارتقا و رشد (و یا احیانا رکود) مخاطبین از نظر علمی «معنادار» است یا خیر؟ اینجا علم آمار به کمک ارزیابی می‌آید و آزمون آماری «T جفت‌شده» را توصیه می‌کند. این آزمون زمانی استفاده می‌شود که قصد داریم تاثیر نوعی مداخله را بر روی یک گروه در دو زمان متفاوت بررسی کنیم. در اینجا نیز دوره‌ی آموزشی، همچون سیستمی است که ورودی آن طلبه‌ها هستند. طلاب در زمان الف وارد سیستم می‌شوند و سیستم فعالیت‌هایی انجام می‌دهد و در زمان ب از سیستم خارج می‌شوند. اختلاف معدل افراد در شاخص‌های معین‌شده، نشانگر تاثیر مداخله آزمایش یعنی تاثیر دوره آموزشی است. 🍀آزمون T برای دو نمونه جفت شده، میانگین نمرات طلاب شرکت‌کننده در شاخص‌های ارزیابی را در دو وضعیت ابتدا و انتهای دوره با یکدیگر می‌سنجد و «معناداری اختلاف آن‌ها» را گزارش می‌دهد. این آزمون، از حیث کمی به نتیجه ارزیابی اعتبار علمی می‌دهد. 🍀برای این آزمون، لازم است پرسش‌نامه‌ای بر اساس شاخص‌های ارزیابی طراحی شود و بر اساس منطق و سلسله‌مراتب اندیشه‌ورزی، به هر گزینه‌ی پاسخ، وزن داده شود تا نمره‌ی هر فرد (نمره‌ی فرد از نظر شاخص‌ها) قبل از شروع دوره مشخص شود. شبیه چنین پرسش‌نامه‌ای نیز برای پایان دوره طراحی می‌شود تا وضعیت طلاب در پایان دوره نیز معین گردد. البته این پرسش‌نامه می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی پر شود. آزمون تی جفت‌شده، معناداری یا عدم معناداری اختلاف میانگین‌های نمرات قبل و بعد از دوره را اعلام می‌کند. 🍀نکته‌ی حائز اهمیت آن است که، نمرات آزمون‌های کلاسی نقشی در این ارزیابی ندارد. نمرات امتحانات، در بهترین‌حالت بیان‌کننده‌ی میزان محفوظات افراد از بیانات استاد و متن درسی است؛ نه تغییر نگرش در شاخص‌های پنج‌گانه معین‌شده. (ادامه در پست بعدی) 🌐 @aliebrahimpour_ir