♦️ ضرورت توجه به سناریوهای پیش‌روی برجام 📝#تحلیل_کوتاه 🔹 توافق هسته‌ای که در سال 2015 منعقد شد و قرار بود تا سال 2030 دوام بیاورد و تمام مفاد آن به مورد اجرا درآید، بسیار زودتر از این زمان به پایان خود نزدیک شده است. آمریکا که پیش از خروج از برجام در 2018 نیز به طور کامل به تعهداتش عمل نمی‌کرد، به احیای تحریم‌های هسته‌ای بسنده نکرده و درصدد فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت برآمده است. 🔸 دلیل این اصرار آن است که نومحافظه‌کاران آمریکایی می‌دانند در صورت شکست ترامپ در انتخابات و بازگشت آمریکا به برجام در دولت آتی این کشور، مهلت استفاده از مکانیسم ماشه در سال 2025 یعنی پایان دولت بعدی آمریکا به اتمام می‌رسد و تحریم‌های هسته‌ای شورای امنیت علیه ایران ملغی خواهند شد. 🔸 تجربه رفتار اتحادیه اروپا طی دو سال اخیر نشان داده امیدی به رفتار مستقل این کشورها نسبت به تحریم‌های آمریکا وجود ندارد. بنابراین احتمالاً ایران نیز به‌خصوص پس از ترور سردار سلیمانی و حادثه اخیر نطنز، با شدت بیشتری در راستای کاهش تعهدات برجامی‌اش گام برمی‌دارد تا نهایتاً آمریکا وادار به عقب‌نشینی شود. 🔸 به نظر می‌رسد با فرض پیروزی ترامپ می‌بایست عمر برجام را تمام‌شده قلمداد کرده و احیاناً هر یک از طرفین درصدد افزایش اهرم‌های بازدارندگی برای تحمیل خواسته‌های مطلوب خود به دیگری خواهند بود. خواسته‌هایی که دست‌یابی به آن بسیار دشوار خواهد بود. 🔸 هم‌چنین با وجود اذعان بایدن به بازگشت به برجام، احتمال اینکه این اتفاق با شروط و تأخیر بسیار رخ دهد وجود دارد. به‌خصوص که ممکن است «دولت عمیق» در آمریکا کاخ سفید را اقناع نماید که از تحریم‌های دوران ترامپ به عنوان ابزار فشاری برای امتیازگیری بیشتر از ایران در فرآیند احیای برجام استفاده کند. این امتیازات احتمالاً مربوط به برخی مسائل منطقه‌ای و یا تغییراتی در زمان‌بندی غروب‌های هسته‌ای باشد. 🔸 ملاحظه این نکته حیاتی است که هر دولتی در آمریکا، به برجام به مثابه راهبردی برای خنثی‌سازی ابزارهای استراتژیک ایران در دیگر حوزه‌ها می‌نگرد. با این مفروضات، لازم است دستگاه‌های تصمیم‌گیر در ایران با آینده‌نگری نسبت به وقوع هر سناریو، شاخص‌ها و سیاست‌های متناسب را مدنظر قرار داده و برنامه‌ریزی دقیقی برای این منظور انجام دهند.