25 دلیل برای افضلیت حضرت علی(ع) از منظر خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلی
1-در همه غزوه های پیامبر(ص) جهادش بیشتر و مصیبت هایش بزرگ تر بود و هیچ کس در این امر به پای او نرسید. در جنگ بدر نیمی از مشرکان کشته شده به دست علی(ع) هلاک شدند. در روز احزاب عمرو بن عبدود قهرمان مشرکان را کشت. در جنگ خیبر مرحب را هلاک کرد و در دژ را برکند.
2-به دلیل آنکه او داناتر است؛ صحابه در بیشتر حوادث پس از ارتکاب خطا به او روی می آوردند، و پیامبر گفت: «داورترین شما على است.»
3-سخن خداست که: «فقل تعالوا ندع أبنائنا و أبنائكم ونسائنا و نسائکم و انفسنا و انفسکم»(آل عمران /61) مفسران همگی اتفاق نظر دارند بر اینکه «ابناء» اشاره به حسن و حسین (ع)، نساء اشاره به فاطمه(س) و الانفس اشاره به علی (ع) دارد.
4-او با خانواده اش سه شب را با گرسنگی به صبح آوردند، تا آنکه این آیه را فرود آمد:«ويطعمون الطعام على حبه مسکینا و يتيما و أسيرا»(انسان:8). بار دیگر همه آنچه را داشت صدقه داد، و دارایی او در آن هنگام چهار درهم بود، نه بیشتر؛ پس درهمی را شب، درهمی را روز، درهمی را نهان و درهمی را آشکارا صدقه داد. پس خداوند درباره او این آیه را فرود آورد: «الذين ينفقون أموالهم بالليل و النهار سرا و علانيه»(بقره :274)
5-زاهدترین مردم پس از پیامبر(ص) بود. در طعام و لباس بر خود سخت میگرفت، و هرگز از غذایی سیر نخورد. پیراهن خود وصله میزد. جز به مقدار اندك، گوشت نمیخورد
6-عابدترین مردم بود. مردم از او نماز شب و ترتیب نافله ها و دعاها را فرا گرفتند. تیرهایی را که بر بدن او نشسته بود در هنگام نماز خواندن، از بدنش بیرون میکشیدند
7-بردبارترین مردم پس از رسول خدا(ص) بود، و بدی کردار هیچ کس را با بدی پاسخ نداد. از مروان بن حکم و عبد الله بن زبیر و عایشه در روز جمل در گذشت. از اهل بصره گذشت با آنکه با او جنگیدند. وقتی با معاویه جنگید آب را بر سپاه علی بستند و وقتی سپاه علی شریعه را در اختیار گرفت، علی (ع) آب را به روی آنان نبست
8-شریفترین خلق از جهت خلق و خوی بود. عمر با همه صلابت و مهابتی که علی (ع) داشت، او را به لطیفه گویی و شوخی منسوب داشت.
9-در ایمان از همه پیشتر بود. سلمان فارسی از پیامبر روایت کرده که: «نخستین کسی از شما که بر حوض وارد می اید، نخستین شما در اسلام است، و آن علی بن ابیطالب است» علی(ع) در ایمان از همگام پیشتر است و بنابراین، از همگان افضل میباشد، به خاطر سخن خداوند که: «والسابقون السابقون أولئك المقربون»(واقعه:10و11)
10-مقام او در فصاحت از همه والاتر است تا تا آنجا که معاویه گفت: کسی برای قریش فصاحت را سنت نکرد، مگر علی(ع)
11-در رای و تدبیر از همه استوارتر بود. عثمان را به آنچه صلاح مسلمانان در آن بود راهنمایی کرد پس عثمان با او مخالفت کرد تا سرانجام کشته شد.
12-بر اقامه حدود خدا از همه حریص تر بود. هیچ کس را در این امر لحاظ نکرد
13-حافظترین مردم برای قرآن بود. امامان قرائت، قرائتهای خود را به او اسناد میدهند
14-در موارد فراوانی اخبار به غیب داد و این مقام برای هيچ يك از صحابه حاصل نشد. خبر داده بود که میثم تمار جلوی در خانه عمرو بن حریث به دار آویخته خواهد شد و حجاج سر قنبر را خواهند برید.
15-و به دلیل مستجاب شدن دعایش. شخصی به نام عیزار به دعای امیر مومنان کور شد چرا که جاسوسی میکرد
16-از آن حضرت معجزات فراوانی ظاهر گشت اما دیگر صحابه چنین چیزی روی نداد.
17-در بین صحابه نزدیکترین مردم از جهت نسب به رسول خدا است
18-پیامبر وقتی میان صحابه هر فرد را با کسی که در شرافت و فضیلت همپایه او بود برادر ساخت به علی (ع) گفت: آیا تو خشنود نمیشوی که برادر، وصی و خليفة من پس از من باشی؟ علی(ع) گفت: آری، ای رسول خدا. پس از میان صحابه تنها او را با خود برادر نمود.
19-از صاحبان قرابت با رسول خدا(ص) است، پس دوستی او واجب می باشد، چون خدا می فرماید: «قل لا اسئلکم عليه اجرا إلا الموده في القربی(شوری21) بگو مزدی در ازای آن از شما نمی خواهم مگر دوستی درباره خویشاوندانم
20-به دلیل یاری کردن رسول خدا(ص). خداوند میفرماید: «فإن الله هو مولاه و جبريل و صالح المؤمنين» مفسران اتفاق نظر دارند بر آنکه مراد از «صالح المؤمنين» على(ع) و واژة «مولی» در این آیه به معنای یاور است
21-على(ع) با پیامبران پیشین برابر بود، پیامبر(ص) فرمود: «کسی که دوست دارد به آدم در دانش او و به نوح در پارسایی او و به ابراهیم در بردباری او و به موسی در هیبت او و به عیسی در عبادت او بنگرد، به علی بن ابی طالب بنگرد.»
22-و به دلیل خبر پرنده، منزلت، غدیر و... وقتی برای پیامبر مرغ بریانی اوردند فرمود: «پروردگارا، محبوبترین خلق خود را نزد من آور تا این پرنده را با من تناول کند.» سپس على بن ابی طالب(ع) آمد و با ایشان غذا خورد.
23-علی(ع) هرگز به خدا کفر نورزید بر خلاف سایر صحابه که در زمان جاهلیت کافر بودند
24-و به دلی