🔺نظام ریاستی (Presidential system)
🔸نوعی نظام حکومتی است که در آن قوۀ مجریه مستقل از پارلمان یا قوۀ مقننه است. در چنین نظامی، رئیسجمهور نه‌تنها رئیس قوۀ مجریه، بلکه رئیس کشور هم محسوب می‌شود و برای مدت مشخصی با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌گردد.
🔹 نظام ریاستی مصداق تحقق کامل اصل تفکیک قوا است؛ اصلی که از سوی مونتسکیو، اندیشمند سیاسی فرانسوی قرن هجدهم، مطرح شده‌است. ایالات متحدۀ آمریکا، نخستین جمهوری ریاستی در جهان است؛ چراکه نویسندگان قانون اساسی آمریکا، به‌طور عمیقی تحت‌تأثیر آرای مونتسکیو بودند.
🔸 در نظام ریاستی، کنگره معمولا نمی‌تواند رئیسجمهور را برکنار کند، هرچند به‌ندرت امکان استیضاح وی، برحسب شرایط خاص، وجود دارد. از طرف دیگر، رئیسجمهور هم نمی‌تواند کنگره را منحل سازد. در نظام ریاستی، همکاری بین قوه مقننه و قوه مجریه، سخت‌تر از نظام پارلمانی است، زیرا ممکن است که رئیسجمهور از یک حزب باشد و اکثریت کنگره از حزبی دیگر.
🔹 محدودیت‌هایی برای انتخاب مجدد رئیسجمهور، در نظام‌های ریاستی وجود دارد، اما در نظام پارلمانی، نخست‌وزیر تا زمانی که از حمایت اکثریت پارلمان برخوردار باشد، می‌تواند قدرت اجرایی کشور را در اختیار داشته باشد. رئیسجمهور در نظام ریاستی، به‌دلیل این‌که با رأی مستقیم مردم انتخاب شده‌است، رای‌دهندگان با اقبال بیشتری سیاست‌ها و برنامه‌های وی را می‌پذیرند.
🔸در نظام‌های ریاستی، رئیسجمهور و کنگره، هر دو از مشروعیت دموکراتیک برخوردارند و در صورت بروز اختلاف و نزاع میان آن‌ها، رجوع به دیوان عالی یا دیوان قانون اساسی، تنها راه‌حل اختلاف آن‌ها خواهد بود. بعضی از نظام‌های دموکراتیک هم هستند که نیمه‌ریاستی خوانده شده‌اند. در این نظام‌ها، رئیسجمهور منتخب مردم و نخست‌وزیر، منتخب اکثریت پارلمان است. رئیسجمهور معمولا در روابط خارجی و امور دفاعی، اِعمال قدرت می‌کند و نخست‌وزیر به امور اجرایی متعارف می‌پردازد.
@amniatemeli