ص٢از٣
اما فراتر از این، نامزدی که «گشایش اقتصادی» را به «حل مسئله تحریم» گره میزند، ذهن و تحلیلی مرتجعانه دارد که میتواند کفایت سیاسیاش را زیر سؤال ببرد. او با طرح این «روش منسوخ» و «تکراری» نشان میدهد افق و ارتفاع دیدش کوتاه و با معادلات امروز جهان و نظم نوظهور آن بیگانه است.
شاید تا سه یا چهار سال پیش «دور زدن تحریمها» عبارتی هزینهساز در ادبیات سیاسی و اقتصادی ایران بود که منجر به متلکهای جریان غربگرا میشد اما امروز شمار قابل توجهی از کشورها و دولتها با حجم بالایی از داد و ستد، مشغول «دور زدن تحریمها»ی آمریکا و متحدانش هستند. به بیان بهتر ما دیگر با «دور زدن تحریمها» مواجه نیستیم بلکه با شبکهای از تعاملات تجاری مستقل از سازوکارهای آمریکایی مواجهیم که در حال شکل دادن به یک اقتصاد در سایه هستند. آمریکا با بهکارگیری بیرویه «ابزار تحریم» و سوءاستفاده از «دلار» و نظامات اقتصادی مبتنی بر آن به عنوان اسلحه جنگهای تجاریاش علیه رقیبان، ناخواسته اصلیترین عامل ایجاد این اقتصاد سایه در جهان است. 30 می2024 (10 خرداد 1403) روزنامه آمریکایی والاستریت ژورنال در همین زمینه نوشت: «اکنون بلوک کشورهای تحریم شده در مجموع از مزیت مقیاسی که بتواند از آنها در برابر جنگ اقتصادی واشنگتن محافظت کند، برخوردار شدهاند و در حال تجارت با یکدیگر در تمام زمینهها از پهپاد و موشک گرفته تا طلا و نفت هستند.»
سیاستهای واشنگتن به نحوی بلوک کشورهای تحریم شده را با یکدیگر همسو کرده که اکنون شاید بتوان گفت آنها مشغول پایهگذاری زیرساختی اقتصادی برای نظم آینده جهان بدون محوریت آمریکا هستند. در چنین شرایطی «مسئله تحریم» دیگر موضوعیت ندارد و نامزدی که به جای تقویت و گسترش این زیرساخت اقتصادی نوپا در جهان به فکر ایده تاریخ گذشته و شکستخورده «رفع تحریم با مذاکره» و وزندهی به ساز و کارهای تجاری آمریکا محور باشد؛ در صورت پیروزی با تضعیف جایگاه ایران در نظم نوظهور بینالمللی، خسارتی جبرانناپذیر به کشور خواهد زد.
تجربه موفق دولت شهید آیتالله رئیسی اکنون پیش چشمان ماست. در حالی که دولتمردان قبل با طلسم نحس برجام، کشور را متوقف کرده بودند؛ دولت سیزدهم به ریاست سید ابراهیم رئیسی توانست کلیشههای ایجاد شده توسط آن دولت را بشکند. از نظر آنها بدون مذاکرات و توافق با آمریکا فروش نفت امکانپذیر نبود. بیژن زنگنه، وزیر وقت نفت 28 خرداد 1398 گفت: «هیچ نفتی نمیتوانیم بفروشیم، حتی اگر بفروشیم، پولش را نمیتوانیم بیاوریم.» حدود یک سال بعد محمدباقر نوبخت، معاون رئیسجمهور وقت و رئیس سازمان برنامه و بودجه همین ادعا را با بیانی دیگر تکرار کرد: «این بیانصافها و دژخیمان حتی برای غذا و دارو اجازه فروش یک قطره نفت را نمیدهند و اگر هم به فروش میرسد، امکان تبادل مالی نباشد.» اما دولت سیزدهم بدون توافق با آمریکا توانست رکوردهای تازهای در فروش و تولید نفت به ثبت برساند. 18آوریل 2024 (30 فروردین 1403) روزنامه آمریکایی فایننشال تایمز
در گزارشی اعلام کرد که ایران با شکستن رکورد 6 سال گذشته روزانه بیش از
یکمیلیون و پانصد هزار بشکه نفت صادر میکند که درآمدی بیش از 36 میلیارد دلار در سال را برای کشور رقم زده است. تولید نفت ایران نیز در دولت سیزدهم با جهشی فوقالعاده به 3.6 میلیون بشکه در روز رسید.
ادامه دارد