✍ زکات، ریشه فقر را می خشکاند! ✅ در گفتمان اسلامی گاهی فقر مردم در نسبت با خداوند غنی سنجیده می شود.«یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللهِ وَاللهُ هُوَ الْغَنِىُّ الْحَمِیدُ»(فاطر؛ آیه 15) گاهی نیز فقرو غنای مردم در برابر یکدیگر مورد ارزیابی قرار می گیرد. از این جهت تمام مردم به دو گروه، اغنیاء و فقراء تقسیم می شوند. اما در مقام بررسی موشکافانه، «فقیر» با «مسکین» تفاوت دارد. 🔸 «فقیر» کسی است که مال کافی برای مخارج حداقلی سال خود و عیالاتش (زن و فرزندان و تحت تکفّلش) را ندارد اما نه به اندازه ای که دستش را برای رفع نیازش نزد کسی دراز کند. 🔹 «مسکین» کسی است که به قدری مال کافی برای مخارج حداقلی سال خود و عیالاتش (زن و فرزندان و تحت تکفّلش) را ندارد، که ناچارا دستش را نزد دیگران دراز می کند. در حقیقت مسکین در وضعیت بدتری نسبت به فقیر قرار دارد. 💢 البته معنای اسلامی از فقر، با برداشت از آن متفاوت است. که اگر خدا بخواهد در نوشتار های بعدی وجوه افتراق این دو بینش را در قبال این موضوع افشا خواهیم نمود. 🔻 روایت زیر به خوبی نمایانگر مفهوم فقر به معنای واقعی کلمه و وسعت دائره آن است. 🔹 از ابی بصیر این حدیث نقل شده است که: به امام صادق(ع) عرض کردم پیرمردی از یاران ما، موسوم به عمر، که محتاج بود، از عیسی بن اعین پولی خواست و او در جواب اظهار داشت: مقداری مال زکات در اختیار دارم، ولی از آن چیزی به تو نمی دهم! زیرا دیدم که مشغول خریدن گوشت و خرما بودی. عمر پاسخ داد: یک درهم سود کرده بودم، با یک سوم آن مقداری گوشت و یک سوم دیگر، مقداری خرما خریده و مانده را برای رفع احتیاجی دیگر نگه داشتم، عیسی بن اعین از پرداخت زکات به او خودداری کرد. وقتی امام(ع) این داستان را شنید. مدتی دست بر پیشانی گذاشته و به تفکر پرداخت؛ آنگاه سر بلند کرد و گفت:«خداوند در اموال اغنیاء و وضع فقرا نگریست. آنگاه در اموال اغنیاء چیزی برای فقراء قرار داد تا آن حد که زندگیشان را کفایت کند و اگر کافی نمی بود بر آن می افزود؛ آری باید آنقدر از زکات به او بدهد که بخورد، بیاشامد، بپوشد، ازدواج کند، به دیگران صدقه دهد، و به حج برود.»(حر عاملی، 1374ق، ج6، ص33) 🔻 لازم است بگوییم برای ازدواج، توان مالی دادن مهریه و نفقه(مخارج عیالها) ضرورت دارد. و همچنین کسی می تواند صدقه بدهد که خودش به آن مال(در حد ضرورت) حاجت مند نباشد. و یکی از شروط لازم برای واجب شدن حج تمتع، استطاعت مالی است.(یعنی علاوه بر مقدار مالی که برای حاجات اولیه زندگی لازم است، بتواند خرج و هزینه سفر را تحمل کند.) 🔸 امام صادق(ع) فرمودند: «اگر مردم زکات مال خود را می دادند، هیچ فرد مسلمانی فقیرِ محتاج نمی ماند و آنان در پرتو این فریضه بی نیاز می شدند؛ حقیقتا مردم، فقیر، نیازمند، گرسنه و برهنه نمی مانند، مگر به خاطر گناهان اغنیاء»(حر عاملی، 1374ق، ج6، ص4). 💢 بله، . افسوس که به خدا اعتماد نداریم و برای چاره جویی مشکلات معیشت، به هوای نفسمان رجوع می کنیم. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ ✴️ ۵شنبه ها : 🔅 اندیشکده رحمت 🌼 @andishkadehrahmat