عقل منور
امام صادق (ع): «یا من هدانی الیه، و دلّنی حقیقة الوجود علیه، و ساقنی من الحیرة الی المعرفة». ای [
این سخن بلند امام صادق (ع) روح برهان صدیقین است که از سوی عارفان و فیلسوفان به زبان‌های گوناگون ارائه شده است. اما جالب اینجاست که ایشان، در آثار خویش بدین روایت، اشارتی نفرمودند. گویا مرئی ایشان نبوده است. جالب‌تر اینکه شیوه مرحوم صدرالمتالهین ذکر آیات و روایات در کنار بحث‌های عقلی و شهودی است. اما او نیز اشارتی بدین روایت ننمود. اما دقیقا همین محتوا را در ابتدای جلد ششم اسفار، ارائه داده است. او نیز با توجه به حقیقت خارجی وجود، وجوب آن‌را کشف می‌نماید و در واقع از او به او می‌رسد. به بیان دقیق‌تر: از اویی که مورد توجه نیست به اویی که متعلق توجه واقع شده، سیر می‌کند. و به بیان موشکافانه‌تر بر وجود حاضر او آگاهی می‌دهد. شگفتا که حکیمان الهی چگونه به روح دین متصل‌اند و از حقیقت وحی (من حیث یشعر و لا یشعر) بهره می‌برند. @aqlemonavar