در این صورت، دنیا و آخرت آنان تأمین خواهد شد.
اما توجّه به این نکته ضروری است که برای رسیدن به این مقامات، صرف اجتناب از مبطلات فقهی، کافی نیست. آنچه در رسالههای عملیّۀ مراجع معظّم تقلید آمده، شرایط صحت روزه است و روزۀ صحیح با روزۀ مقبول فاصلۀ زیادی دارد. روزۀ صحیح آن است که قضا و کفاره را ساقط میکند، اما روزۀ مقبول، علاوه بر شرایط صحت روزه، به امور دیگری نيز نیازمند است. از جمله اینکه تمامی اعضاء و جوارح انسان باید روزه باشند. چشم او به نامحرم نگاه نکند، گوش او شنوندۀ غنا و غیبت نباشد، زبان او گویندۀ غیبت و تهمت نباشد. روزهای که با این امور همراه است، اگر چه قضا و کفاره ندارد، امّا روزهای نیست که پروردگار عالم آن را بپذیرد، روزهای نیست که وقتی روزهدار هنگام افطار میگوید: «اللهم لک صمت»، ملائکه گفتۀ او را تصدیق کنند.
علاوه بر این، انسان آرام آرام باید به جایی برسد که دل او نیز روزه باشد؛ یعنی غیر خدا را وارد آن نکند و تمام توجه انسان به ذات باریتعالی باشد.
و بهشت برای چنین روزهای کم است؛ پاداش این روزه ذات خداوند متعال است و چه سعادتی بالاتر از این که چنین پاداشی نتیجۀ عمل انسان باشد. و در تمام عالم وجود، تنها قلب انسان مؤمن است که ظرفیت چنین پاداشی را دارد. در حدیثی قدسی چنين آمده:
لا يَسَعُنِي أرضِي وَ لا سَمَائِي وَ لکِن يَسَعُنی قَلبُ عَبدِي المُؤمِنِ
زمین و آسمان وسعت مرا ندارند. تنها قلب بندۀ مؤمنم است که میتواند مرا در خود جای دهد.
و معنای میهمانی خداوند تبارک و تعالی همین است. انسان نباید در این میهمانی به کمتر از این راضی شود وگرنه باخته است.
اگر کسی توجه کند که ارزش و قدر او تا چه اندازه است و به کجاها میتواند برسد، از فرصتهایی نظیر ماه مبارک رمضان، نهایت استفاده را خواهد برد. دیگر به روزهای که در رسالهها شرایطش را نوشتهاند، اکتفا نخواهد کرد، بلکه تمام وجود او روزهدار خواهد بود. و چنین روزهای است که انسان را به کمال حقیقی خویش نزدیک میسازد. مهم آن است که در این ماه مبارک و به تدریج در ماههای دیگر، عالم را محضر خدا ببیند و در محضر خدا ادب حضور را رعایت کند. در این صورت است که در همین دنیا، مصداق آیۀ شریفه «وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ ! إِلى رَبِّها ناظِرَة » خواهد شد.
خلاصۀ مطلب تا اینجا آنکه اولاً، همه باید از اینکه لیاقت حضور در این میهمانی را به دست آوردهاند، بسیار خوشحال باشند.
ثانیاً مؤمنین باید تلاش کنند که در این ماه بیش از پیش اهل توجه باشند. خداي ناکرده، آن طور نشود که این ماه بر کسی بگذرد و قدمی به جلو نرفته باشد. البته این توجه در تمامی روزهای سال لازم است.
امام صادق«سلام الله علیه» در روایتی می فرمایند:
مَنِ اسْتَوَى يَوْمَاهُ فَهُوَ مَغْبُونٌ وَ مَنْ كَانَ آخِرُ يَوْمَيْهِ خَيْرَهُمَا فَهُوَ مَغْبُوطٌ وَ مَنْ كَانَ آخِرُ يَوْمَيْهِ شَرَّهُمَا فَهُوَ مَلْعُونٌ وَ مَنْ لَمْ يَرَ الزِّيَادَةَ فِي نَفْسِهِ فَهُوَ إِلَى النُّقْصَانِ وَ مَنْ كَانَ إِلَى النُّقْصَانِ فَالْمَوْتُ خَيْرٌ لَهُ مِنَ الْحَيَاةِ
هر کس دو روزش با یکدیگر برابر باشد، مغبون است. هر کس روز دومش نیکوتر از روز اول باشد، مورد غبطۀ دیگران است. هر کس دومین روزش بدتر باشد، ملعون است. هر کس در خود افزایشی نبیند، در حال کاهش است و هر کس رو به کاهش باشد، مرگ برای او بهتر از زندگی است.
و ثالثاً روزهدار باید علاوه بر اجرای دستورات فقهی، به آنچه علمای علم اخلاق فرمودهاند، نیز عمل نماید تا روزۀ او مورد قبول خداوند متعال قرار گیرد. مهمترین شرط قبول روزه و بهترین عمل در این ماه، اجتناب از گناه است.
أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِي هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
بهترين عمل در اين ماه اجتناب از محارم الهي است.
همچنين رسول اكرم«صلی الله علیه و آله و سلم» وقتي در خصوص فضيلت ماه مبارك رمضان سخن به ميان ميآورند، متذکّر اين مطلب ميشوند که تا جايي خواب و ديگر اعمال روزهدار عبادت به حساب ميآيد که گناه نکرده باشد:
الصَّائِم فِي عِبَادَة الله وَ إن كَانَ نَائِماً عَلَی فِرَاشه، مَا لَم يَغتَب مُسلِماً
روزهدار در حال عبادت خداوند است، اگر چه در بستر خويش خوابيده باشد، مادامي كه از مسلماني غيبت نكند.
بنابراين، يكي از شروط قبولي روزه، حفظ حقوق اجتماعي ساير مسلمانان است و اينکه در روايات آمده تمام اعمال و حركات روزهداران حتي خواب در اين ماه به حكم عبادت پروردگار است در صورتي خواهد بود كه وي از غيبت، تهمت، دروغ و شايعهپراكني و ديگر محرمات اجتناب ورزيده باشد.
نکتۀ چهارم، لزوم اهتمام به دعا و راز و نیاز با خداوند متعال در این ماه شریف است.