🔹 ب) پانترکیسم
🔸 «پانترکسیم» ایدئولوژی ملیگرایانه (
#ناسیونالیستی) و توسعهخواهانهای است که بر پایه آن، همه مردمانی که به زبانی ترکی سخن میگویند، ملت واحدی هستند که باید تحت رهبری دولتی واحد متحد شوند.
🔸 اندیشه پانترکیسم، نخستین بار از سوی یک خاورشناس مجارستانی یهودیتبار، به نام آرمینیوس وامبری در دهه ۱۸۶۰ ساخته و مطرح گشت. وامبری رایزن سلطان عثمانی شده بود ولی در نهان، برای لرد پالمرستون و دفتر امور خارجه بریتانیا کار میکرد. در اوائل سده بیستم، ترکان جوان در امپراطوری عثمانی این ایده را انتخاب و ترویج کردند.
🔸 پس از فروپاشی شوروی در اوایل نیمه اول دهه ۱۹۹۰، تمایلات فروخورده پانترکیستی، به شکلی نهچندان چشمگیر، در جمهوری آذربایجان فرصت ظهور یافته و حتی احزابی با نامهای «حزب گرگ خاکستری آذربایجان» (به ترکی: آذربایجان بوزقورت پارتیاسی) و «حزب توران معاصر آذربایجان» (به ترکی: آذربایجان چاغداش توران پارتیاسی) در آنجا تشکیل شده است.
🔸 هم اکنون این تفکر در مناطقی مانند آذربایجان، فعال است و حتی شعار مشهور مردم آذربایجان، «آذربایجان اویاخدی، انقلابا دایاخدی» (آذربایجان بیدار است و پاسدار انقلاب است) را به «آذربایجان اویاخدی، اوز دیلینه دایاخدی» (آذربایجان بیدار است و پاسدار زبان مادری خود(ترکی) است) تغییر دادند.
🔸 پیشینهای از این تفکر را میتوان در آراء و نظرات سیدکاظم
#شریعتمداری، مؤسس
#حزب_خلق_مسلمان، در سال ۵۸ دید که با همکاری با سرویسهای
#جاسوسی بیگانه و عواملی چون صادق قطبزاده، درصدد
#کودتا در جمهوری اسلامی ایران و استقلال آذربایجان بود که با هوشیاری ملت و رهبری امام خمینی(ره) خنثی شد.
🔸 البته پانترکیسم در ایران، به عللی همچون: تدین مردم ترک زبان، اختلاف مذهبی بین آذربایجان و ترکیه، جنگهای طولانی بین ایران و عثمانی و تجارب تلخ اشغال آذربایجان از سوی نیروهای عثمانی، مجالی برای رشد قابل ملاحظه نیافته و بهطور کلی بیش از آنکه درونجوش باشد، پدیده وارداتی ناپایداری بوده است.
✍️ حجت الاسلام والمسلمین مصطفی اسکندری
#ناسیونالیسم
#نژادپرستی
🌐
https://www.asbaat.ir/?p=2992
🆔
@asbaat_ir