تفاوت نایبان خاص و عام امام زمان (عج) برای اینکه تفاوت میان نایبان را بدانیم ابتدا باید به این سوال پاسخ داده شود که 🔶نیابت چند نوع می‌باشد؟ همانطور که غیبت امام دوازدهم به دو مرحله غیبت صغرا و کبری تقسیم می‌شود، نیابت نیز دارای دو مرحله و دو گونه است:‌نیابت خاصه در غیبت صغرا و نیابت عامه در غیبت کبری. ‌ ♦️منظور از نیابت خاصه چیست؟ نیابت خاصه آن است که امام، اشخاص خاصی را نایب خود قرار دهد و به اسم و با مشخصات معرفی کند،‌ و هرکدام را خود آن حضرت و یا به وسیله نایب پیش از او،‌به مردم بشناساند. همانطور که امام حسن عسکری(ع) این کار را انجام داده و فرمود:‌ عَمری و پسرش (عثمان بن سعید، نایب اول و محمد بن عثمان، نایب دوم) مورد اعتماد هستند. هرچه آن‌ها به تو برسانند از من می‌رسانند و آن‌چه به تو بگویند از جانب می‌گویند. (الغیبة شیخ طوسی، ص360 ح 322) بنابراین کسانی که در دوره غیبت صغرا، نیابت داشته اند و با اسم معرفی شده بودند، نایب خاص نامیده می شوند. فإنهم حجتی علیکم و انا حجة الله علیهم» (کمال الدین، ج2 ترجمه : منصور پهلوان،‌ص 237-238 ح4) اما این‌که چطور فهمیده شود که چه کسی مصداق خارجی این حدیث است، در یک حدیث دیگر ویژگی‌ها و صفات آن را مشخص شده است که امام‌صادق(ع) در این باره فرموده است: هرکس از فقها، نفس خود را از گناه و محرمات نگهداری کند و دین خود را حفظ نماید و مخالف هوای خود و مطیع مولای خود باشد، کسی که فقیه نیست و قدرت استنباط ندارد باید از او تقلید کند. « واما من کان فقیها صائنا لنفسه حافظا لدینه مخالفا لهواه مطیعا لاوامر مولاه فللعوام أن یقلدوه» (الاحتجاج، طبرسی ج2 ص456) بنابراین طبق این حدیث نایب عام باید چهار شرط داشته باشد: 1⃣ دوری از گناه 2⃣ حفظ دین 3️⃣ مخالف هواهای نفسانی 4️⃣ مطیع بودن و اطاعت از خداوند و ائمه(ع) بنابراین کسانی که این شرط را داشته باشند، نایب عام حضرت هستند و کسانی که بعداز دوره غیبت صغرا، یعنی از آغاز دوره غیبت کبری نیابت دارند، نایب عام نامیده می‌شوند. ‌ ━━═━━⊰❀🌼❀⊱━━═━━ به کانال مهدوی بپیوندید👇 ‌@asr_zohoorr