📌قفقاز و جنگ سخت ق۲ اروپا و روسیه تنش در اوکراین را به عنوان زمین جدیدی برای تنش به قفقاز منتقل کردند. تنشی که ماهیت رقابت در موضوع انرژی دارد. یک طرف ماجرا روسیه است و طرف دیگر ارمنستان و ناتو است، مساله میان روسیه و اروپا چگونگی راه اندازی زنگزور و تسلط بر مسیر است نه تاسیس یا عدم تاسیس آن. روسیه و اروپا و اوکراین در حال رقابت برسر چگونگی تاسیس این مسیر اند تا اهرم فشار مطلق برای یکی از دوطرف تنش تبدیل نشود. اگر نقطه اختلاف را متوجه شده باشید نقش ترکیه به عنوان عضو ناتو که منافع ش با روسیه همسویی دارد را فهم می کنید و در نقطه اختلاف روسیه و اروپا برای تسلط بر مسیر مداخله ویژه ای نمی کند اروپا تلاش می کند مسیر در اختیار ارمنستان باشد ، پاشینیان نخست وزیر این کشور تاکید دارد که با تاسیس مسیر مواصلاتی در سیونیک که در حاکمیت این کشور باشد مشکلی ندارد. دقیقا چیزی که اروپا و اوکراین می خواهند تا شاهد شکل گیری اهرم فشار دیگری از سوی روسیه نباشد. روسیه که فکر همه چیز را کرده بود در نوامبر ۲۰۲۰ توافقنامه سه جانبه ای را میان روسیه_ارمنستان_آذربایجان ترتیب داد،بند نهم این توافقنامه بر اتصال نخجوان به آذربایجان از طریق ارمنستان و با حضور نظامی های روسیه تاکید دارد. این بزرگ ترین اشتباه ارمنستان بود و الان روسیه و آذربایجان با استناد به بند نهم خواستار شکل گیری کریدور زنگزور در استان سیونیک هستند با این وجود که سایر بندهای این توافقنامه توسط ارمنستان با اعتراض روبه رو است چراکه معتقدند آذربایجان و روسیه به تعهدات خود نسبت به ۸ بند دیگر از جمله بازگشت مردم آرتساخ به خانه های خود پایبند نبود. حمایت های پنهان روسیه از آذربایجان زمینه های فاصله گرفتن ارمنستان از روسیه و نزدیک شدن به اروپا را فراهم کرد پاشینیان می گوید تنها درصورتی با کریدور مواصلاتی زنگزور موافقت خواهد کرد که در تسلط کامل این کشور باشد اما لاوروف وزیر خارجه روسیه اظهارات پاشینیان را خلاف توافقنامه نوامبر می داند. بنابراین گمان می شود که تنها فرضیه پیش روی ارمنستان برای مناقشه قفقاز این است که پاشینیان به بهانه این که آذربایجان به تعهدات خود در توافقنامه نوامبر پایبند نبوده امضای خود را از توافقنامه پس بگیرد. این اقدام جنگ جدیدی را در قفقاز ایجاد خواهد کرد و این منطقه را وارد فاز بسیار پیچیده ای می کند. هرچند اگر امضای خود را هم پس نگیرد همان آش پخته است چراکه آذربایجان به بهانه اجرای بند نهم وارد جنگ دیگری با ارمنستان می شود ،بنابراین هر دو کشور در حال تسلیح کامل خود از سوی قدرت های دیگر اند. همان طور که بیان کردم مساله ناتو و روسیه به عنوان دو بازیگر موثر در قفقاز چگونگی راه اندازی زنگزور و تسلط بر آن می باشد اما مساله تهران این است که اصل شکل گیری زنگزور با منافع ژئوپلیتیکی ایران در تضاد است و خط قرمز محسوب می شود. نمی دانم محاسبات تهران برای رهگذر ارس در شمال غرب کشور برای اتصال آذربایجان_نخجوان چگونه شکل گرفت و بر اساس کدام اهرم فشار پیگیری می شود یعنی تهران به این فکر نمی کرد که چرا ارمنستان باید ابتکار ارس را قبول کند؟و اگر قرار بر راه اندازی کریدور باشد مسیر باید از ارمنستان عبورکند؟و بی خیال مسیر مواصلاتی پر سود زنگزور شود؟ ارمنستانی که حتی حاضر نیست امضای خود را از توافقنامه نوامبر پس بگیرد و همچنان در صدد این هست که مسیر زنگزور را از طریق سیونیک اما با تسلط خود انجام دهد و حمایت ناتو را با خود همراه دارد و تلاش دارد بجای از دست دادن زنگزور به چانه زنی ها بر سر آن ادامه دهد. چراکه زنگزور نقش بسیار حیاتی میان شرق و غرب پیدا کرده است. خلاصه کلام بنده این است که ابتکار تهران برای رهگذر ارس فاصله زیادی با ماهیت تنش ها میان قدرت ها در قفقاز دارد. ابوقاسم https://eitaa.com/westanews