زن در فرهنگ ایرانی، از ادبیات تا معماری
🌹 به تفاوت اساسی نوع نگاه به زن در فرهنگ ایرانی و غربی دقت کردهاید؟ مثلا ما میگوییم:
زن و شوهر
به جای:
husband and wife
🌹 ما میگوییم:
خواهر و برادر
به جای:
brother and sister
🌹 ما میگوییم:
زن و مرد
به جای:
men and women
🌹 حتی ما میگوییم:
زن و شوهر
یعنی مرد در ارتباط با همسر، هویت "شوهر" پیدا میکند. ولی هویت "زن" دست نمیخورد
به جای اینکه بگوییم:
man and wife
🌹 در زبان فارسی، "زن" یک واژه و مفهوم مستقل هست برخلاف زبان لاتین که واژه زن، وابسته به مرد است: wo/man (زائدهای کنار مرد). به همین دلیل هست که برخلاف غربیها که میگویند mankind ما میگوییم بشریت.
🌹 جالب آنکه در فرهنگ ما، این نوع تکریم زن، منحصر به ادبیات نبوده و در معماری ما هم به همین ترتیب، زن جای جایگاه ویژهای داشت.
🌹 برای مثال در معماری سنتی ما، برای کوبیدن درب خانه از دو ابزار متفاوت (کلون و کوبه) استفاده میشد؛ کوبه مردانه دارای صدای بم و کلون زنانه دارای صدای زیر بود تا صاحب خانه با شنیدن صدای هریک از آنها متوجه شود که مرد خانه باید درب را بر روی مهمان بگشاید و یا زن خانه.
🌹 مثال دیگه، الگوی مسکن سنتی ما بوده که دارای دو فضای اندرونی و بیرونی بود تا زن بتواند در قسمت اندرونی، آزادانه و با حفظ شان و حریمش به فعالیتهایش بپردازد.
🌹 جالب آنکه این نوع تکریم زن، حتی در ترتیب نامگذاری فضاها هم رعایت میشده و اول اسم فضای زنانه را میآوردیم و بعد اسم فضای مردانه؛ یعنی میگفتیم اندرونی و بیرونی و نه بیرونی و اندرونی! همانطور که میگفتیم زن و شوهر و نه به سبک غربیها شوهر و زن: man and wife
🌹 اینها را عرض کردم تا دائما یه عده با اطلاعات سطحی و ناکافی، جایگاه و منزلت زنان غربی را به رخ زنان ایرانی نکشند. کاش قدر فرهنگ و تمدن خودمان را بیشتر بدانیم.
@baladetayyeb