بسم الله
🟣دشواری ترجمه کلمه «لم یحُک» در نهج البلاغه
«حاكَ الثوبَ يحُوكه حَوْكاً و حِياكاً و حِياكة» را به معنای "ضمیمه کرد، شعر سرود، بافت و ..." معنا کردهاند(فراهیدی، العین، ج 3، ص: 257، ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج 2، ص: 121، زمخشری، اساس البلاغه، ج 1، ص: 148، ابن منظور، لسان العرب، ج 10، ص: 418).
در پاسخی که امیرالمؤمنین علیه السلام به یکی از نامههای معاویه دادهاند، آمده است:
«وَ قَدْ أَتَانِي كِتَابٌ مِنْكَ ذُو أَفَانِينَ مِنَ الْقَوْلِ ضَعُفَتْ قُوَاهَا عَنِ السِّلْمِ وَ أَسَاطِيرَ لَمْ يَحُكْهَا مِنْكَ عِلْمٌ وَ لَا حِلْمٌ: از طرف تو نامهاى به من رسيد با سخنانى بىتناسب، كه از آشتى و صلح نشانهاى ندارد، و كلمات افسانه گونهاى كه دانش و بردبارى آن را بر نبافته است» (نامه 65؛ ترجمه انصاریان)
مترجمان در جمله «أَسَاطِيرَ لَمْ يَحُكْهَا مِنْكَ عِلْمٌ وَ لَا حِلْمٌ» غالبا به سه مشکل برخورد کردهاند: مشکل نخست به کلمهی «اساطیر» مربوط است ، مشکل دوم به کلمه «حلم» مربوط است اما مشکل سوم در کلمهی «لم یحُکها» است.
معدودی از مترجمان، این کلمه را با کلمهی «لم یحکِها» اشتباه کردهاند! در حالیکه اولی مضارعِ اجوفِ مضموم العین از ریشهی «حاک یحوک» و دوّمی مضارعِ ناقصِ مکسور العین از ریشهی «حکی یحکی» است. مترجمانِ دیگر دو گروه هستند: برخی توانستهاند این کلمه را به معادلهایی مانند «بافتن» برگردانند و برخی دیگر به ترجمه آزاد روی نهاده و کلمه «لم یحُکها» را در ترجمهشان معادلیابی نکردهاند! و در نتیجه ترجمههایی از این دست، به دست دادهاند: ترجمههایی مانند «هيچ نشانى از دانش و بردبارى در آن به چشم نمىخورد.» (دشتی، ص: 607) یا «اثرى از علم و حلم تو ديده نمىشود».(ارفع، ص: 1153) هرچند نمیتوان این ترجمههای آزاد را نادرست دانست.
#با_مترجمان_نهج البلاغه 82
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a