🌓مراد از بدگویی به دشمنان دین چیست؟ 🔹یادداشت روز 🔸در کتاب کافی در حدیثی از قول پیامبر اکرم ص آمده است: هرگاه پس از من اهل شک و بدعت را دیدید ، بیزاری خود را از آنها آشکار کنید، و به آنها بسیار ناسزا، بدگویی و عیب‌جویی کنید، و به آنها تهمت بزنید، تا به فساد در اسلام طمع نکنند و مردم از آنها بر حذر شوند و از بدعت های آنان ( چیزی ) نیاموزند... 💠درباره این حدیث و بخصوص مراد از کلمه "باهتوهم" دیدگاه های متفاوتی تاکنون مطرح شده؛ خبرگزاری شفقنا سندیت و مفهوم این حدیث را با برخی از صاحب نظران مورد بحث قرار داده؛ آنچه در پی می آید نظرات تعدادی از انها است. 🔸 استاد مطهری: ایشان در جلد 26 مجموعه آثار صفحه 416 می فرمایند: «افرادی پیدا می شوند كه در دین بدعت ایجاد می كنند. یك كسی می آید می گوید من نایب خاص امام زمان هستم، مثل علی محمد باب. این را «اهل بدعت» می گویند. در حدیث است اگر اهل بدعت پیدا شدند، با اهل بدعت مبارزه كنید و عالِم باید مبارزه كند و حق ندارد ساكت باشد، و در یك حدیث تعبیر چنین است: وَ باهِتوهُمْ یعنی مبهوتشان كنید، بیچاره شان كنید؛ یعنی با آنها مباحثه كنید و دلیل هایشان را بشكنید. فَبُهِتَ الَّذی كَفَرَ. چنان كه ابراهیم آن كافر زمان خودش را مبهوت كرد، شما هم مبهوتش كنید.» 🔸 آیت الله موسوی اردبیلی: روایت اشکال سندی ندارد، ولی مشتمل است بر «امر به کثرت سّب اهل بدع» با این که در قرآن کریم و روایات و فتاوا از «سّب» به نحو مطلق منع شده و نسبت به جمله: «باهتوهم» بسیاری از علما عبارت را این گونه معنا می کنند، که «با استدلال اهل بدعت را متحیّر و مبهوت کنید، نه با تهمت و افترا، در قرآن کریم نیز عبارت «فَهُبِتَ الَّذِی کَفَرَ» در جایی آمده که نمرود با استدلال حضرت ابراهیم ع ، مبهوت و متحیر شده است و همین معنا به نظر اینجانب ترجیح دارد. 🔸 آیت الله جعفر سبحانی: روایت صحیح است و مقصود از اهل الریب کسانی هستند که در عقاید مردم ایجاد شک و تردید می کنند و پیوسته شبهات به رخ آنها می کشند. امام می فرماید از آنها دوری بجویید و آنان را با کلماتی سبک معرفی کنید سپس یاد می شود در مقابل مجادله با دلایل قطعی با آنها روبه رو شوید تا آنها حالت بهت و حیرت پیدا کنند بنابراین مراد از (باهتوهم) همان ایجاد تحیر در آنها است نه اینکه درباره آنان بهتان بگویید. نظیر آیه فبهت الذی کفر. علاوه بر این روایتی است از امام صادق ع: انّه نهی عن قذف من کان علی غیرالاسلام. والله العالم. 🔸حجت الاسلام سروش محلاتی: روایت رسول اکرم ص را تا قرن دوازدهم هجری «محدّثان» معنا می کردند و می گفتند باید در برابر اهل بدعت، با سلاح منطق ظاهر شد و موهومات آنها را نقش بر آب کرد. 🔺محدث بزرگوار فیـض کاشـانی «باهتوهم» را به معنی آن میدانست که: با آنان چنان سخن بگوئید که ساکت شوند و حرفی برای گفتن نداشته باشند: أی: «جادلوهم و اسکتوهم و اقطعوا الکلام علیهم؛ متاسفانه از قرن سیزدهم، نظریه «به اهل بدعت «تهمت» بزنید تا آنها را از میدان بدر کنید»، در فقه پدیدار شد. این نظریه ابتدا به شکل احتمال مطرح شد که «باهتوهم» می تواند به معنی «تهمت زدن» باشد و سپس در تایید این احتمال گفته شد که: چه مانعی دارد که تهمت زدن به آنها به خاطر «مصلحت» جایز باشد، و چه مصلحتی بالاتر از آنکه با تهمت زدن - مثل آنکه فلانی دزد است، یا کافر شده، یا اهل زنا و لواط است- او را مفتضح و بی آبرو ساخته تا مردم از او فاصله بگیرند و دینشان حفظ شود؟ با این تهمت، هر چند یک نفر بی آبرو می شود، ولی دین و ایمان جامعه سالم می ماند. ✍ پی نوشت: آری هر چند برخی تلاش کرده اند حدیث را در معنای ظاهر آن که اتهام و ناسزاگویی است ترجمه کنند؛ برخی نیز آن را به معنای لطیف تر یعنی مبهوت کردن طرف مقابل تفسیر می کنند و هرکدام استدلال خاص خود را دارند، اما اگر ما باشیم و نگاه کلان قرآن و با نگاه جمع میان این دیدگاه های متضاد بنظر میرسد ناسزا و سب مخالفین در این حدیث مراد نیست؛ اما منافاتی ندارد که آن ها را تحقیر و سبک کنیم؛ چرا که قرآن هم خود از این ادبیات نسبت به مخالفین کم بهره نبرده؛ به بیان دیگر قرآن به صراحت مسلمین را به ناسزاگویی حتی به دشمنان خدا؛ منع و مذمت کرده؛ اما در جای خود نیز آن ها را تحقیر نموده است. 🌍 پايگاه نقد و تبیین🔻 https://eitaa.com/jtabiin •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•