ر آمریکا بدون ایجاد مقدمات لازم به یکباره برده داری را لغو و ممنوع اعلام کرد، ولی بردگانی که به ظاهر آزاد شده، ولی روحا آزاد نشده بودند و توان روحی و اجتماعی اداره خود را نداشتند ، از صاحبان خود به التماس می خواستند مثل سابق آنان را به بردگی بگیرند و رها نسازند! 3⃣. بردگان در آغاز اسلام منبع اقتصادی و نیروی نظامی نیرومندی برای مشرکان و حتی مسلمانان بودند. مشرکان آنان را در مزرعه ها، نخلستان ها و میدان های جنگ به کار می گرفتند؛ اگر اسلام در ابتدا دستور آزادی بردگان را می داد، بدیهی بود که تنها مسلمانان به آن عمل کنند، چرا که مشرکان به آن اعتقادی نداشتند. این شیوه ، پیامدهای بسیار ناخوشایند و ضربه مهلکی برای جامعه اسلامی نوپا در پی داشت. از جمله:⬇️⬇️ 💢الف) مسلمانان به یکباره از نیروی اقتصادی و نظامی عظیمی محروم می شدند و این ضربه مهلک به آنان بود. 💢ب) بردگانی که به اسیری گرفته می شدند، چنانچه آزاد می شدند، چون جا و مکان و درآمد مناسبی نداشتند، به ناچار پیش مشرکان باز می گشتند. آنان دوباره، از اینان برای تقویت بنیه اقتصادی و نیروی نظامی استفاده می کردند ،اما آزادی بردگان به تدریج، مانع از خسارت اقتصادی و نظامی مسلمانان شد؛ 🔰اما راهکار اسلام برای ریشه کن ساختن برده داری :⬇️⬇️ ⬅️الف) بستن سرچشمه بردگی: اسلام اکثر راه های معمول برده گیری در آن زمان را ردّ کرد و نپذیرفت؛ به علاوه از نظر فرهنگی هم با دوام این امر به انواع گوناگون مقابله نمود، مثلا اساس اشتغال به برده فروشی را از زشت ترین و ناپسند ترین امور معرفی نمود؛ اسلام خرید و فروش بردگان را بدترین و منفورتین معاملات اعلام کرد. 👈پیامبر(ص) فرمود: «شرّ النّاس مَن باع النّاس؛[۱] بدترین مردم کسی است که انسان ها را بفروشد.» ⬅️ب) گشودن دریچه آزادی: اسلام، تمهیداتی گوناگون برای آزادی بردگان اندیشیده است، از جمله: 👈ـ آزادی اسیر را یکی از کفارات قرار داده است[۲] یعنی گناهانی ساده که ارتکاب آن ها زیاد رخ می داد، مانند باطل کردن روزه، شکستن نذر ، عهد و قسم و....با آزادی بردگان پاک می شد. 👈ـ با ازدواج زنی که برده است با یک انسان آزاد و بچه دار شدن زن، فروش زن ممنوع می شود تا از سهمیه ارث فرزندش آزاد شود.[۳] 👈ـ سهمی از زکات برای خرید برده و آزاد کردن آنان قرار داده شد . بدین ترتیب بودجه دایمی برای این کار از بیت المال در نظر گرفته شده و تا آزادی کامل همه بردگان ادامه یافت.[۴] 👈ـ آزادی بردگان یکی از عبادات شمرده شده و بزرگان در این زمینه پیش قدم بوده اند تا آن جا که گفته شده حضرت علی بن ابی طالب با دسترنج خود هزار بنده را آزاد کرد.[۵] 👈ـ اگر یک برده متعلق به چند نفر بود؛ هر کس سهم خود از برده مشترک را آزاد کند، سهم شریک دیگر به طور قهری آزاد می شود.[۶] 👈ـ هرگاه کسی مالک یکی از پدر، مادر، اجداد، فرزندان، عمو، عمّه، دایی، خاله، برادر، خواهر، برادرزاده و یا خواهرزاده خود از راه ارث و... شود، آن ها فوراً آزاد می شوند.[۷] 👈ـ در برخی موارد، اگر صاحب بَرده نسبت به برده اش مجازات های سختی انجام دهد، برده خود به خود آزاد خواهد شد.[۸] 👈 -برده مى توانست با کار کردن ، بهاى خود را به خریدارش پرداخته و آزاد شود.  یعنى بنده و مولى قرارداد مى بستند که هرگاه بنده فلان مبلغى را پرداخت آزاد مى شود. او اگر پرداخت مبلغ را تا یک ماه به تأخیر انداخت، مستحب بود  که مالک صبر کرده و به وى مهلت دهد. مبلغ مذکور مى توانست تقسیط شود . این مبلغ نیز نباید بیش از مبلغى باشد که مالک براى خرید بنده پرداخت کرده است . 👈-چند عامل نیز موجب آزادى خودبه خودى بنده مى شود. مثل  اسلام آوردن در محل جنگ و... ✅در نتیجه این برنامه دقیق و سفارش اخلاقی اسلام در خصوص بردگان و سیره عملی معصومان در مورد آن ها چندی نگذشت که دیگر برده ای در جامعه اسلامی وجود نداشت، در حالی که برده داری به شدید ترین نوع آن تا قرن های اخیر در جوامع مختلف غیر اسلامی با تمام قدرت وجود و رواج داشت؛ ⬅️مجموعه این مسایل و نتیجه این نوع برخورد به خوبی نشان می دهد که اسلام منطقی ترین برخورد را با برده داری اعمال نموده است. ✅پی نوشت✅ [۱]. کلینی، کافی، ج ۵، ص ۱۱۴. [۲]. تفسیر نمونه، ج ۲۱، ص ۴۱۲ _ ۴۲۳؛ شرایع الاسلام، کتاب العتق؛ [۳]. مکاسب، شیخ انصاری، ص ۱۷۵، سطر ۱۴،چ دارالحکمة. [۴]. تفسیر نمونه، مکارم، ج ۱۲، ص ۴۱۸، چ اسلامیة تهران. [۵]. بحارالانوار، مجلسی، ج ۴۱، ص ۴۳، چ اسلامیه تهران. [۶]. جواهرالکلام، شیخ محمدحسن، ج ۳۴، ص ۱۵۴ ـ ۱۵۸، چ بیروت. [۷]. تفسیر نمونه، ج ۲۱، ص ۴۲. [۸]. وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۲۶(۲۰ جلدی).