📍وقتی رسانهها پروفسور میسازند!
🔻چرا باید گاهی اوقات برخی از دانشمندان را با لقب پروفسور خطاب کنیم و برخی دیگر را با لقب استاد یا دکتر؟ آیا اصولا در ساختار علمی ایران استفاده از لفظ پروفسور معنیدار است؟ طبیعی است برخی از این ترجیحِ واژگانی به این مسئله برمیگردد که رسانهای که از آن استفاده میکند، قصد دارد موضوع و سوژه خود، یا جایگاه خود را مهم جلوه دهد. یکی از ابزارهای این کار استفاده از زبان غیردقیقی است که در ذهن مخاطب معنی دیگری را ایجاد میکند.
🔸برای مثال، به واژه پروفسور برگردیم. پروفسور در زبان علمی امروز ایران وجود ندارد. زمانی که در ایران عمدتا زبان فرانسه در نقش زبان دوم مرجعیت داشت، واژه پروفسور که به معنی معلم است و میتواند برای معلم مدرسه ابتدایی گرفته تا هر رده دیگری استفاده شود، وارد فرهنگ فارسی شد.
🔸شرایط اجتماعی و سیاسی آن دوران باعث شد تا تصویر متفاوتی از کسانی که لقب پروفسور را در اختیار داشتند، شکل بگیرد. افرادی با لباسهای غربی و ظاهری مدرن، با عینکهای گرد و عمدتا خارجی که در نقش اساتید میهمان به ایران میآمدند. این تصویر برای ایران دوره قاجار نشان بارزی از تفاوت طبقاتی بود که میان نخبگان علمی و عامه مردم وجود داشت. بهخصوص اینکه بسیاری از روشنفکران و نخبگان ایرانی نیز بهسرعت به آن ظاهر تازه آراسته شدند. این شاید آغاز آشنایی ما با واژه پروفسور بود.
lish.ir/M1O
🔸در ساختار علمی و پژوهشی کشور ما اما پروفسور جایگاهی ندارد. ما بار ارزشی متفاوت و غیرضروریای را به شخص وارد میکنیم و جایگاه او را در مقام کارشناس در یک رشته خاص، به حکیم و فرزانه مدرن ارتقا میدهیم. این دقیقا برخلاف کاری است که مروج و ژورنالیسم علم باید انجام دهد؛ اینکه ما بهجای نزدیکترکردن فضای ذهنی، زبان و ساختار رمزنگاری/رمزگشایی منبع و مخاطب به عمد و بدون هر دلیلی این دو فضا را نامتقارنتر کنیم.
🔸گاهی هدف ما بهره شخصی است و شاید میخواهیم رسانه خود را مهمتر جلوه بدهیم. بههرحال چه کسی بدش میآید به جای مصاحبه با دکتر الف با پروفسور الف مصاحبه کرده باشد. گاهی میخواهیم نوعی به منبع مورد نظر خود ابراز ارادت کنیم و فکر میکنیم با چنین رفتاری او را بزرگ داشتهایم.
◇◇◇◇◇
📌 باشگاه اندیشه؛ فرصتی برای آزاداندیشی 👇
🔹تلگرام:
t.me/Bashgah_net
▫️ایتا:
Eitaa.ir/Bashgah_net
🔹سروش:
Sapp.ir/Bashgah_net
▫️آیگپ:
Igap.net/Bashgah_net
شرق