بسم الله الرحمن الرحیم
چهل حدیث در باب روزه داری:
1- پایه هاى اسلام
«قال الباقر (علیه السلام): بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْيَاءَ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الْحَجِّ وَ الصَّوْمِ وَ الْوَلَايَةِ؛
امام باقر (علیه السلام) فرمود: اسلام بر پنج چیز استوار است، برنماز ،زكات ، حج ،روزه و ولایت.»
(فروع كافى، ج 4 ص 62، ح 1)
2- فلسفه روزه
«قال الصادق (علیه السلام): إِنَّمَا فَرَضَ اللَّهُ (عَزَّ وَ جَلَّ) الصِّيَامَ لِيَسْتَوِيَ بِهِ الْغَنِيُّ وَ الْفَقِير؛
امام صادق (علیه السلام) فرمود: خداوند روزه را واجب كرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند.»
(من لا یحضره الفقیه، ج 2 ص 43، ح 1)
3- روزه آزمون اخلاص
«قال امیرالمؤمنین (علیه السلام): «فَرَضَ اللَّه... الصِّيَامَ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْق؛
امام على (علیه السلام) فرمود: خداوند روزه را واجب كرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.»
(نهج البلاغه، حكمت 252)
4- روزه یاد آور قیامت
قال الرضا (علیه السلام): «إِنَّمَا أُمِرُوا بِالصَّوْمِ لِكَيْ يَعْرِفُوا أَلَمَ اَلْجُوعِ وَ اَلْعَطَشِ فَيَسْتَدِلُّوا عَلَى فَقْرِ اَلْآخِرَةِ؛
امام رضا (علیه السلام) فرمود: مردم به انجام روزه امر شدهاند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند.»
(وسائل الشیعه، ج 4 ص 4 ح 5 علل الشرایع، ص 10)
5- روزه ، زكات بدن
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله): «لِكُلِّ شَيءٍ زكاةٌ و زكاةُ الأبدانِ الصِّيامُ؛
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: براى هر چیزى زكاتى است و زكات بدن ها روزه است.»
(الكافى، ج 4، ص 62،ح 3)
6- روزه، سپر آتش
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله): «الصّوم جَُنَّة مِنَ النّار؛
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: روزه سپر آتش (جهنم) است.» (یعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.)
(الكافى، ج 4 ص 162)
7- اهمیت روزه
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله): الجِهادِ الصَّومُ في الحَرِّ؛
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: روزه گرفتن در گرما، جهاد است.»
(بحار الانوار، ج 96، ص 257)
8- روزه نفس
قال امیرالمؤمنین (علیه السلام): «صَومُ النَّفسِ عن لَذّاتِ الدنيا أنفَعُ الصِّيامِ؛
امیرالمومنان على (علیه السلام) فرمود: روزه نفس از لذت هاى دنیوى سودمندترین روزه هاست.»
(غرر الحكم، ج 1 ص 416 ح 64)
9- روزه واقعى
قال امیرالمؤمنین (علیه السلام): «اَلصّیامُ اجْتِنابُ الَْمحارِمِ، کَما یَمْتَنِعُ الرَّجُلُ مِنَ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ؛
امام على (علیه السلام) فرمود: روزه پرهیز از حرامها است همچنانكه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز می كند.»
(بحار ج 93 ص 249)
10- برترین روزه
قال امیرالمؤمنین (علیه السلام): «صَومُ القَلبِ خَیرٌ مِن صِیامِ اللِّسانِ، و صِیامُ اللِّسانِ خَیرٌ مِن صِیامِ البَطنِ؛
امام على (علیه السلام) فرمود: روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شكم است.»
(غرر الحكم، ج 1، ص 417، ح 80)
11- روزه چشم و گوش
قال الصادق (علیه السلام): «إِذَا صُمْتَ فَلْيَصُمْ سَمْعُكَ وَ بَصَرُكَ وَ شَعْرُكَ وَ جِلْدُكَ وَ عَدَّدَ أَشْيَاءَ غَيْرَ هَذَا؛
امام صادق (علیه السلام) فرمود: آنگاه كه روزه میگیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزهدار باشند.» (یعنى از گناهان پرهیز كند)
(الكافى ج 4 ص 87، ح 1)
12- روزه اعضا و جوارح
عن فاطمه الزهرا (سلام الله علیها): «ما يَصْنَعُ الصّائِمُ بِصِيامِهِ اِذا لَمْ يَصُنْ لِسانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوارِحَهُ؛
حضرت زهرا (علیها السلام) فرمود: روزه دارى كه زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نكرده روزه اش به چه كارش خواهد آمد.»
(بحار، ج 93 ص 295)
13- روزه ناقص
قال الباقر (علیه السلام): «لاَ صِيَامَ لِمَنْ عَصَى اَلْإِمَامَ وَ لاَ صِيَامَ لِعَبْدٍ آبِقٍ حَتَّى يَرْجِعَ وَ لاَ صِيَامَ لاِمْرَأَةٍ نَاشِزَةٍ حَتَّى تَتُوبَ وَ لاَ صِيَامَ لِوَلَدٍ عَاقٍّ حَتَّى يَبَرَّ؛
امام باقر (علیه السلام) فرمود: روزه این افراد كامل نیست:
1 - كسى كه امام زمان را نافرمانى كند.
2 - بنده فرارى تا زمانى كه برگردد.
3 - زنى كه اطاعت شوهر نكرده تا اینكه توبه كند.
4 - فرزندى كه نافرمان شده تا اینكه فرمانبردار شود.»
(بحار الانوار ج 93، ص 295
14- روزه بى ارزش
قال امیرالمؤمنین (علیه السلام): «كَمْ مِنْ صَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلاَّ الْجُوعُ وَ الظَّمَأُ، وَكَمْ مِنْ قَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ قِيَامِهِ إِلاَّ السَّهَرُ وَ الْعَنَاءُ؛
امام على (علیه السلام) فرمود: چه بسا روزه دارى كه از روزه اش جز گرسنگى و تشنگى بهره اى ندارد و چه بسا شب زنده دارى كه از نمازش جز بیخوابى و سختى سودى نمی برد.»
(نهج البلاغه، حكمت 145)
15- روزه و صبر
عن الصادق (علیه السلام) فى قول الله عزوجل: «وَ اسْتَ