✅️تحریمهای سازمان ملل و آمریکا، شباهت در ظاهر، تفاوت در اثر
❇️تحریم بهعنوان ابزاری سیاسی در روابط بینالملل، همواره با هدف اعمال فشار بر کشورها برای تغییر رفتار یا سیاستها به کار رفته است. ایران در سالهای اخیر تحت دو نوع تحریم عمده قرار داشته است:تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل و تحریمهای یکجانبه آمریکا. این دو نوع تحریم،هرچند در ظاهر مشابه به نظر میرسند، در ماهیت، دامنه و اثرگذاری تفاوتهای بنیادین دارند که شناخت آنها برای تحلیل سیاست خارجی کشور ضروری است.
❇️تحریمهای سازمان ملل معمولاً بر اساس قطعنامههای شورای امنیت اعمال میشود و دایره آن بیشتر به حوزههایی مانند برنامه هستهای،فعالیتهای موشکی،محدودیتهای دفاعی،نظارت بر کشتیرانی و بخشهایی از نظام بانکی محدود میماند. این تحریمها پشتوانه حقوقی بینالمللی دارند اما به دلیل فقدان قدرت اجرایی مستقیم سازمان ملل، اجرای آنها به همکاری و اراده کشورهای عضو وابسته است ،عاملی که میتواند برخوردها را ناهمگون و وابسته به فضای سیاسی جهان کند.
❇️در مقابل،تحریمهای آمریکا خارج از چارچوب سازمانهای بینالمللی و به صورت یکجانبه اعمال میشود. این تحریمها تقریباً همه بخشهای اقتصاد ایران را هدف میگیرد(از انرژی، نفت و گاز گرفته تا بانکداری، تجارت طلا و فلزات گرانبها، و حتی تمام صنایع تولیدی) دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا (OFAC) قدرت اجرایی وسیعی دارد و میتواند بانکها و شرکتهای خارجی را به دلیل همکاری با ایران تحت پیگرد قرار داده و جریمههای میلیاردی اعمال کند لذا به همین دلیل،دامنهٔ عملیاتی این تحریمها بسیار گسترده و روانهسازی اثرگذاری آن عمیق میشود.
❇️تفاوت مهم در اثرگذاری این دو نظام تحریمی، ناشی از جایگاه آمریکا در اقتصاد جهانی و نفوذ دلار است. حتی در غیاب قطعنامههای شورای امنیت بسیاری از کشورها به دلیل هراس از جریمههای واشنگتن یا قطع دسترسی به بازار مالی آمریکا ، از همکاری اقتصادی با ایران خودداری میکنند. این در حالی است که تحریمهای سازمان ملل بدون همراهی آمریکا یا متحدانش، غالباً اثر محدودتری دارد و بیشتر به عرصههای دیپلماتیک و حقوقی گره میخورد.
❇️در نتیجه، هرچند تحریمهای سازمان ملل از منظر حقوق بینالملل مشروعیت بیشتری دارند،اما تحریمهای آمریکا به سبب دامنه وسیع،مکانیسم اجرایی قوی و فشار مستقیم بر بازیگران اقتصادی،عملاً تأثیرگذارتر هستند و مقابله با آنها مستلزم تقویت دیپلماسی چندجانبه، کاهش وابستگی به نظام دلاری، گسترش پیمانهای اقتصادی مقاوم، ارتقای توان تولید داخلی و ایجاد شبکههای مالی جایگزین، است.
✍️ حسین نجفی
┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈
✅️ کانال بصیرت افزایی شهرستان آمل
https://eitaa.com/basiratamol1_ir