#یک_آیه_یک_تفسیر 🔖 سوره #حمد 🔸در تفسیر: الْحَمْدُ لِلَّهِ. مدح به معنى ستايش است. ستايش از احساسهاى مخصوص انسانى است؛ يعنى اين انسان است كه داراى اين درجه از ادراك و احساس است كه وقتى در مقابل كمال و جلال، زيبايى و بهاء قرار مى گيرد اين احساس به صورت عكس العمل در او پيدا مى شود كه او را ستايش كند. 🔻اين احساس در حيوان نيست. حيوان نه آن كمال و جلال و عظمت را درك مى كند و نه قدرت دارد كه ستايشگر اين اوصاف باشد. 🔹البته گاهى عمل ستايش در انسان به صورت پستى ظاهر مى شود كه آن را «چاپلوسى» مى گويند و از صفات رذيله محسوب مى گردد. چاپلوسى در موردى ااست كه انسان امر بى حقيقتى را ستايش مى كند. و بسيار زشت است كه انسان آن قدرتى كه خداوند به او داده است تا كمالها و جمالها و عظمتها و زيباييهاى واقعى را ستايش كند آن را در پاى موجودى كه هيچ ارزش ستايش ندارد؛ از روى طمع مصرف نمايد. 🔹اين قدرت براى اين است كه انسان آن احساس عالى يعنى تمجيد و تكريم و تعظيم يك كمال را ارضاء و اشباع نمايد نه اينكه در خدمت حس طمع كه نوعى پستى است قرار دهد. 🔹در ستايشهاى واقعى هيچ گونه طمعى در كار نيست، بلكه امرى است فطرى و طبيعى. انسان هنگامى كه به هنر زيبايى برخورد مى كند، مثلًا ورق قرآنى كه سالها پيش توسط بايسنقر نوشته شده مى بيند، محو زيبايى آن مى گردد و بى اختيار آن را ستايش مى كند. 🔻اگر كسى در اينجا از ما سؤال كند كه چرا ستايش مى كنى، مگر كسى چيزى در مقابل اين ستايش مى دهد، چه جواب مى دهيم؟ خواهيم گفت: مگر لازم است چيزى بدهند؟! من انسانم و انسان از آن جهت كه انسان است وقتى در مقابل عظمتى و جلالى و جمالى و كمالى قرار گرفت قهراً خاضع مى شود و خضوع خود را به صورت ستايش اظهار مى دارد. اين معناى كلمه «مدح» است. ولى «حمد» تنها اين مفهوم نيست. 🔸احساس پاكيزگى ديگرى در انسان وجود دارد كه باز از امتيازات انسان است و آن را «سپاسگزارى» مى گويند و ترجمه كلمه «شكر» است و آن در وقتى است كه از ناحيه كسى به انسان خيرى برسد؛ انسانيت انسان اقتضا مى كند كه نسبت به او اظهار امتنان بنمايد. 🔻فرض كنيد هنگامى كه انسان با اتومبيلش از محلى در حال عبور است اگر با اتومبيل ديگرى برخورد كند كه او حق عبور دارد و مى تواند از راه استفاده كند، در چنين حالى اگر او توقف كرد و اجازه داد كه ما قبلًا عبور كنيم، ادب انسانى كه مقتضاى فطرت پاك اوست اقتضا مى كند كه با گفتن كلمه «متشكرم» و يا عملًا با تكان دادن سر يا دست از او سپاسگزارى نمايد. اين صفت به اين حد در حيوان وجود ندارد و از مختصات انسان است؛ و اينكه خداى متعال در قرآن سؤال مى كند: هَلْ جَزاءُ الْاحْسانِ الَّا الْاحْسانُ  سؤالى است كه مخاطب آن فطرت سليم انسانى است و وجدان پاك انسان پاسخگوى آن است. ✍ استاد #شهيد_مرتضی_مطهرى @beytonoor