تولد کودکی مصطفی چمران
مصطفی چمران در ۱۰ مهر ۱۳۱۱ شمسی (۲ اکتبر ۱۹۳۲ میلادی) در محله سرپولک واقع در ۱۵ خرداد تهران به دنیا آمد.
پدرش حسن چمران نام داشت که در جوانی از روستای چمران ساوه به تهران نقل مکان کرد. مصطفی چمران در محله های نزدیک پامنار دوران ابتدایی تحصیل خود را پشت سر گذاشت.
وی در دوران ابتدایی خود را در مدرسه انصاریه و دوران دبیرستان را در دارالفنون و البرز گذراند. او در کنکور ۱۳۳۲ شمسی رتبه ۱۵ را کسب کرد. مصطفی چمران با رتبه عالی ای که در آزمون سراسری کسب کرده بود توانست به دانشکده فنی دانشگاه تهران راه یابد. وی از دانشجویان ممتاز در این دانشگاه به حساب می آمد.
مهاجرت به آمریکا
مصطفی چمران به درس علاقه زیادی داشت به گونه ای که برای ادامه تحصیلاتش به آمریکا مهاجرت کرد. دانشگاه ای اند ام تگزاس مقصد بعدی مصطفی چمران برای کسب علم بود. نام این دانشگاه در بین ۲۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گرفته است.
مصطفی چمران پس از تگزاس به دانشگاه کالیفرنیا مراجعه کرد و در دانشگاه برکلی کالیفرنیا برای دریافت مدرک دکترا اقدام کرد.
حضور در آزمایشگاه های بل و فعالیت در آزمایشگاه ناسا در دهه ۶۰ میلادی از فعالیت های مصطفی چمران در دوران دانشجویی و پس از دانشجویی بود.
ازدواج و خانواده مصطفی چمران
سال ۱۳۴۰ شمسی مصطفی چمران با خانمی به نام تامسن هیمن که اصالتی آمریکایی داشت، ازدواج کرد. تامسون هیمن که دینی اسلامی داشت پس از ازدواج با مصطفی چمران، نامش را به پروانه تغییر داد.
ثمره این ازدواج دختری به نام روشن و پسرهایی به ترتیب سن: رحیم، علی و جمال بود. جمال چمران در سنین کودکی در استخر خانه ی پدر زن مصطفی چمران غرق شد. باقی فرزندان وی در حال حاضر در شهر های متفاوت غرب ایالات متحده آمریکا زندگی می کنند.
مصطفی چمران در سفری که به همراه همسر خود به لبنان داشت، با سختی ها و محرومیت های زیادی مواجه شد. این سختی ها بیشتر از آستانه تحمل همسر وی بود، به همین دلیل پروانه در لبنان از مصطفی چمران جدا شد و به آمریکا بازگشت.
مصطفی چمران در لبنان با شخصی به نام موسی صدر و یک روحانی ایرانی به نام سید غروی آشنا شد. حاصل این آشنایی باعث ازدواج مصطفی چمران با زنی لبنانی به نام غده جابر شد.
فعالیت های سیاسی
مصطفی چمران از همان سنین کودکی به قرآن علاقه زیادی داشت به طوری که در سنین نوجوانی در کلاس های تفسیر و قرائت قرآن آیت الله طالقانی حاضر می شد.
وی همچنین از طرفداران مرتضی مطهری بود و در جلسات آموزشات او شرکت می کرد.
در دوره چهاردم مجلس شورای ملی که دکتر مصدق در تلاش برای ملی کردن صنعت نفت بود، توسط انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران حمایت شد که مصطفی چمران از اولین اعضای این انجمن حمایتی بود.
فعالیت های سیاسی دوران دانشجویی مصطفی چمران بسیار زیاد بود که از مهم ترین آنان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
اعتراض به حضور معاون ریاست جمهوری ایالت متحده آمریکا در تهران (۱۶ آذر۱۳۳۲)
یکی از اعضای جبهه ملی دانشگاه تهران و از مسئولان نهضت مقاومت ملی
تاسیس شاخه نهضت آزادی ایران در خارج از کشور
تاسیس انجمن اسلامی دانشجویان آمریکایی به کمک ابراهیم یزدی که عمده فعالیت های آنان در دانشگاه کالیفرنیا صورت گرفت. به دلیل این فعالیت ها در دوران دانشجویی، رژیم شاهنشاهی ایران بورسیه مصطفی چمران را قطع کرد.
فعالیت هایی سیاسی در آمریکا
همانطور که در مطالب فوق گفته شد، مصطفی چمران در آمریکا دوران دانشجویی خود را گذراند و فعالیت هایی پس از فارغ التحصیلی در سال ۱۹۶۲ میلادی (۱۳۴۰ شمسی) انجام داد. از این فعالیت ها می توان به تامین تدارکات اعتراضی بسیج دانشجویان در مقابل کاخ سفید آمریکا، سفارت ایران در آمریکا و سایر کنسولگری ها برای وضعیت سیاسی اجتماعی ایران اشاره کرد. مصطفی چمران در سال ۱۹۶۳ میلادی (۱۳۴۱ شمسی) در آزمایشگاه بل آمریکا که یکی از بزرگرترین موسسات پژوهشی در جهان است، استخدام شد.
در سال ۱۹۶۷ میلادی (۱۳۴۵ شمسی) مصطفی چمران به همراه دوستانش برای رسیدگی به مشکلات کشور های خاورمیانه به خاورمیانه سفر کرد و از آزمایشگاه بل استعفا داد.
او از حامیان ملت مقاوم و سر سخت فلسطین در برابر رژیم اشغالگر قدس بود. پس از جنگ اسرائیل و حمایت آن توسط قدرت های بزرگ دنیا، مصطفی چمران اعتراضاتی را برای حمایت از مردم فلسطین تدارک دید و یکی از دلایل خروج از آمریکا توسط او همین موضوع بود.