✅تبيين معروف، دومين سفارش لقمان بعد از توحيد و معاد/4⃣
✅ بر همه واجب است كه جلوي فساد را بگيرند
◀️پرسش: از آيات الهي برميآيد كه آمر به معروف بايد خودش عامل باشد يك آيه اينكه أتأمرونَ النَّاس بالبرِّ وَتَنْهَونَ أنْفُسَكُم(1) آيه ديگر اينكه لِمَ تَقُولونَ مَا لاَ تَفْعَلُونَ(2)
🔸پاسخ: البته، اين درست است اما ملاحظه فرموديد در فقه، شرط آمر به معروف و ناهي از منكر عادل بودن نيست، آن شرط كمال است.
🔸اگر گفتند «لا صلاة لجار المسجد إلاّ في المسجد»(3) اين با «لا صلاة الاّ بفاتحة الكتاب»(4) يا «لا صلاة الاّ بطهور»(5) فرق ميكند، آن شرط كمال است و اين طهارت و فاتحةالكتاب شرط صحّت است.
🔸اگر گفته شد كه آمر به معروف خودش بايد عامل باشد، ناهي از منكر خودش منتهي باشد، اينها شرط كمال است وگرنه بر همه واجب است كه جلوي فساد را بگيرند.
🔸اگر فرمود أَقِمِ الصَّلاَةَ بعد فرمود وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ يعني بخواهيد امر به معروف شما، نهي از منكر شما اثر بكند شما بايد خودتان واجد باشيد.
🔸يك حساب است كه وظيفه بين ما و خداي ما چيست، اين همان آيه است كه فرمود اگر كسي ديگران را امر بكند و خودش مؤتمر نباشد اين عاقل نيست أَتَأْمُرُونَ الْنَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ
🔸يك انسان عاقل ديگري را از خوردن سم باز ميدارد و خودش سم ميخورد؟! اين خُب عاقل نيست، اين بين خود و خداي خود است.
🔸يك مطلب اين است كه اگر ديگري گرفتار فساد است اين شخص بر او واجب است كه جلوي او را بگيرد يا نه؟ بله بر او واجب است.
🔸غرض اين است كه در امر به معروف و نهي از منكر عدالت شرط نيست و آن روايات يا آياتي كه هست ناظر به شرط كمال است نه شرط صحّت.
◀️پرسش: اميرالمؤمنين در نهجالبلاغه فرمود: «والله... لاَ أَنْهاكُمْ عَنْ مَعْصِيَةٍ إِلاَّ وَ أَتَنَاهَي قَبْلَكُمْ عَنْهَا»
🔸پاسخ: خودش درباره خودش درست فرمود؛ فرمود: من هيچگاه شما را نهي نميكنم مگر اينكه پيشاپيش، خودم منتهيام؛ هيچ وقت شما را امر نميكنم مگر اينكه پيشاپيش، خودم مؤتمرم.
🔸خُب درست است نه تنها معصوم، عادل هم همينطور است؛ عادل كسي است كه وقتي ديگران را امر به معروف و نهي از منكر ميكند خودش هم عمل ميكند، اما اين شرط كمال است.
🔸اينطور نيست كه حالا اگر كسي خودش عادل نبود، ديگري كه دارد گناه ميكند بر او امر به معروف و نهي از منكر واجب نباشد، اينطور نيست.
↙️پي نوشت:
1- سوره بقره، آيه44: آيا مردم را به نيکي فرمان مي دهيد و خودتان را فراموش مي کنيد؟
2- سوره صف، آيه2: چرا چيزى مى گوييد كه انجام نمى دهيد؟
3- پيامبر اسلام(صلّي الله عليه و آله): براي همسايه مسجد نماز نيست مگر در مسجد
4- پيامبر اسلام(صلّي الله عليه و آله): نمازي پذيرفته نمي شود جز با سورهي حمد
5- پيامبر اسلام(صلّي الله عليه و آله): نمازي پذيرفته نمي شود جز با طهارت
🔹برگرفته از درس تفسیر قرآن حضرت آیت الله العظمی
#جوادی_آملی /سوره لقمان، آیات 17 الی22
@daftar_ayatollah_javadi_amoli