🔷 امکان ممنوعیت ملاقات یکی از ابوین با طفل، جایز یا ممنوع؟
🔸در ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی آمده است: «در صورتی كه به علت طلاق يا به هر علت ديگر اَبَوين طفل در يک منزل سكونت نداشته باشند هر يک از اَبَوين كه طفل تحت حضانت او نمی باشد حق ملاقات طفل خود را دارد. تعيين زمان و مكان ملاقات و ساير جزئيات مربوطه به آن در صورت اختلاف بين اَبَوين با محكمه است.»
🔸همانگونه که در این ماده ملاحظه شد، قانونگذار حق ملاقات ابوین با فرزند خود را بدون هیچ گونه قید و شرطی پذیرفته که ممکن است از ظاهر آن اینگونه استنتاج شود که امکان ممنوع الملاقات کردن طفل با هیچ یک از ابوین خود وجود ندارد و حال آنکه چنین امری صحیح نیست.
🔸برای مثال آیا میتوان با درخواست پدر یا مادری که اعلام نموده به محض ملاقات با فرزند خود وی را با ضربات چاقو مورد اصابت قرار خواهد داد و از قرائن نیز وجود چنین امری به دور از انتظار نباشد موافقت نمود و طفل را با وجود حالت خطرناک وی در اختیار ایشان قرار داد؟ قطعاً پاسخ به پرسش یادشده منفی است.
🔸با پذیرش نفی امکان ملاقات یکی از والدین دارای حالت خطرناک با فرزند خود در مثال پیش گفته، اینگونه استنتاج میشود که در سایر مواردی نیز که مصلحت عمدهای در عدم ملاقات طفل با یکی از والدین خود نهفته باشد، در صورت وجود سایر شرایط دادگاه میتواند به استناد آن حکم بر جواز عدم ملاقات و به تعبیر دقیقتر بطلان دعوای خواهان ملاقات با فرزند خود حکم صادر نماید.
🔸در موارد متعددی مشاهده شده است که حضانت دختر با پدر میباشد و مادر که دارای فساد اخلاقی فراوان بوده تقاضای ملاقات با فرزند خود را مینماید و پدر نیز به جهت خوف بروز مسائل ناشایست به دختر، با چنین خواستهای به شدت مخالفت مینماید.
🔸خاطرنشان میشود که قانونگذار به صراحت به امکان ممنوع الملاقاتی یکی از والدین با فرزند طفل خود اشاره ای ننموده اما با در نظر گرفتن حکم کلی مقرر در ماده ۳ قانون آیین دادرسی مدنی (لزوم پیدا نمودن حکم قضیه بر اساس اصول حقوقی در فرضی که در خصوص مسأله مطروحه قانون صراحت نداشته و منابع فقهی نیز سکوت نموده باشد) و با در نظر گرفتن ماده ۴۵ قانون حمایت خانواده میتوان چنین امری را استنباط نمود.
🔸در این ماده آمده است: «رعایت غبطه و مصلحت کودکان و نوجوانان در کلیه تصمیمات دادگاه ها و مقامات اجرایی الزامی است.» بنابراین با رعایت ماده پیش گفته، دادگاه میتواند حکم بر بطلان دعوای خواهان ملاقات به جهت حالت خطرناک ایشان یا وجود دیگر مصلحتهای عرفی صادر صادر نماید.
🔸اخیراً در پروندهای با موردی مواجه شدم که مادر طفل به شدت به مواد مخدر صنعتی اعتیاد داشت و شهرت بسیار زیادی در امر خلافکاری کسب کرده و نسبت به قاچاق مواد مخدر نیز اقدام مینمود. دختر ۸ ساله بود و پدر او به شدت با انجام ملاقات ولو در حد چند دقیقه در ماه حتی در اداره بهزیستی نیز مخالفت مینمود و اینگونه استدلال میکرد که دخترم با دیدن مادرش به شدت تحت تأثیر منفی قرار خواهد گرفت و امکان رفتن به مدرسه و ادامه تحصیل را از دست خواهد داد و اساساً فرزند یادشده تاکنون مادر خود را ندیده و هیچ علاقهای نیز به دیدن او ندارد.
🔸نهایتاً دادگاه با توجه به اینکه فرزند مذکور مُمَیِّز بود و تا حدود بسیار زیادی امکان تصمیم گیری را داشت، اظهارات وی مبنی بر اینکه هیچ گونه تمایلی مبنی بر ملاقات با مادرش ندارد را در صورتمجلس درج و به استناد حالت خطرناک مادر حکم بر بطلان دعوای وی به خواسته ملاقات صادر نمود.
🔸علاوه بر آنچه گفته شد، در اصل ۴۰ قانون اساسی نیز آمده است: «هیچ کس نمی تواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد» و در سوال مطروحه نیز میتوان اینگونه استدلال نمود که مادر نمیتواند حق خود دایر بر ملاقات با طفل را وسیله اضرار بر طفل مذکور و پدر ایشان قرار دهد فلذا با در نظر گرفتن تفسیر منطقی از قوانین موضوعه محکمه میتواند حکم بر ممنوع الملاقاتی شخص با طفل خود تا تغییر شرایطی که موجب صدور این حکم شده است صادر نماید.
موسسه حقوقی و داوری عدالت پویای پرتیکان
با انتخاب این کانال اطلاعات حقوقی خود را بروز کنید
https://eitaa.com/danestanihayhoghoghi