دریادلان کاسپین
۱۹دی تجمع و راهپیمایی مردم وطلابِ شهر قم درسال ۱۳۵۶ در اعتراض به انتشار مقاله«ایران و استعمار سرخ و سیاه»در روزنامه اطلاعات که دربخشی از آن مطالبی علیه امام خمینی(ره)بیان شده بود. این اعتراض از ۱۸دی آغاز و تا ۲۰دی به طول انجامید و اوج آن در ۱۹دی رخ داد. قیام ۱۹دی سرآغاز سلسه حرکت‌های اعتراض‌آمیز مردم علیه نظام پادشاهی پهلوی دانسته شده که منجر به انقلاب اسلامی ایران شد. دراین مقاله امام خمینی(ره) عامل ارتجاع(پسرفت)و مسئول خون‌های ریخته شده در واقعه 15خرداد شمرده شد.هدف از انتشار این مقاله را تخریب چهره امام خمینی(ره) دانسته‌اند.از دیگر زمینه‌ها و عوامل قیام ۱۹دی، مرگ مشکوک مصطفی خمینی وهمچنین فضای باز سیاسی دانسته شده که از اواسط سال۱۳۵۵ در ایران آغاز شده بود. حرکت‌های اعتراضی مردم از ۱۸دی آغاز و در عصر نوزدهم به خشونت کشیده شد و طبق آمار رسمی حکومت پهلوی شش تن کشته شدند. برخی مراجع تقلید و گروه‌های ملی و مذهبی کشتار معترضان را محکوم کردند. مراسم چهلم شهدای قیام ۱۹دی در تبریز نیز به خشونت کشیده شده و ده‌ها نفر کشته شدند.برگزاری مراسم چهلمِ شهدایِ هرکدام از وقایع، سبب کشته‌شدن شماری دیگر می‌شد وزمینه برای حوادث تازه‌ای درچهلم بعدی فراهم می‌شد. قیام ۱۹دی را باعث تقویت جنبه اسلامی انقلاب و مطرح‌شدن امام خمینی(ره) به‌عنوان رهبر انقلاب اسلامی درمبارزه با حکومت پهلوی دانسته‌اند. پس از این واقعه، مخالفت با نظام پهلوی از گروه‌هایی خاص به توده مردم گسترش یافت و میان عالمان شیعه ایران وحدتی نِسبی برقرار شد. 🥀
552 مشاهده