#مقاله
#مقاله_بخوانیم
مواجهۀ قرآن با برده داری در سیر خطی نزول
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
احمد ربانی خواه 1 فرزاد دهقانی 2 محمد علیمحمدی 3
1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری
3 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
قرآن آخرین کتاب وحیانی و معجزه فرازمانی و فرامکانی دین اسلام است که با نزول آن سنتهای جاهلی ریشه کن شد و فرهنگ اصیل وحیانی جایگزین آن شد. یکی از اصلیترین شاخصههای قرآن در مبارزه با سنتهای جاهلی، نگاه تدریجی در سیر خطی نزول است و این مهم به سبب توجه به مقتضیات زمان، مخاطبان و در نهایت تثبیت احکام است. یکی از این موضوعات، مسئله بردهداری و احکام مربوط به آن است که پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری کتابخانهای- استنادی به دنبال پاسخ به این پرسشها است که چرا قرآن یکباره حکم به آزادی بردگان نداده است؟ و قرآن در سیر خطی نزول خود آزادی بردگان را چگونه به تصویر کشیده است؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که حکم تدریجی آزادی برده بر پایه شرایط آن روز جامعه صادر شده و برای جلوگیری از بر هم خوردن نظم اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه آن روز بوده است. مواجهۀ قرآن با بردهداری در سه مرحلۀ نخست، میانی و نهایی پیریزی شده است. مرحلۀ نخست متضمن چهار گام: شوق انگیزی برای آزادسازی بردگان، عزیز و محبوب نمودن یک برده، دعوت به برابری میان مالکان و بردگان و مجوز ازدواج کنیزان با مردان آزاد میباشد. مرحلۀ میانی دربردارندۀ چهار گام: هزینه کردن دارایی برای آزادی بردگان از مصادیق نیکی، برتری اجتماعی بردگان مؤمن بر مشرکان آزاد، آزادی برده به دست پیامبر اکرم (ص)، بالا بردن مقام کنیزان مؤمن و بیان جزئیات ازدواج آنان است. مرحلۀ نهایی در پنج گام: آزادسازی بردگان مؤمن، جریمه و انواع کفّارات، آزادی بردگان با مکاتبه، آزاد کردن یک برده و آزادسازی بردگان به عنوان یکی از مصارف زکات به انجام میرسد. در نهایت بردگان از شهروند فرودین، به انسانهای آزادی تبدیل شدند که ملاک برتری تقوا بوده است.
کلیدواژهها
قرآن بردگان رفتار آزادی نزول سیر تدریجی احکام
لینک دانلود
https://jsm.journals.iau.ir/article_694893.html
@dastyarpazhoohesh