علاقه و نیاز خویش
عبادت خالصانه و نیایش به درگاه باری تعالی
تبلور حیا و عفت
الگوی کامل پوشش و حجاب اسلامی
علم و دانش گسترده
مبارزات سیاسی و اجتماعی ایشان - بعد از رحلت پیامبر(ص) در پاسداری از مقام ولایت حضرت علی(ع) (ابعاد شخصیت حضرت فاطمه زهرا(س)، 1256)
ازدواج حضرت زهرا (س) با حضرت علی (ع)
یکی از مهمترین بخشهای زندگی حضرت زهرا(س) ازدواج با حضرت علی(ع) بود. شماری از بزرگان قریش که زودتر از دیگران اسلام آورده بودند یا از قدرت مالی مناسبی برخوردار بودند به خواستگاری فاطمه(س) رفتند. (اربلی، کشف الغمة، 1405ق، ج1، ص363)
ازدواج حضرت زهرا(س)
پیامبر در پاسخ به درخواست آنان می فرمود:
«ازدواج فاطمه امری آسمانی است و نیازمند حکم الهی است.» (ابن سعد، الطبقات الکبری، ج8، ص19)
مسئله مهم در ازدواج این دو نفر، علاوه بر مهر و عطوفت، آرامش و تربیت؛ ایمان و تقوا و حفظ دین بود. قرار بود از محفل ساده و بی تکلف و بی ریای آنها، هر لحظه نوری به خواست و اذن خداوند به عرش بلند شود و عرش را نورانی کند.
خداوند در قرآن کریم می فرماید:
«فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ »؛ [این نور] در خانه هایی است که خدا اذن داده [شأن و منزلت و قدر و عظمت آنها] رفعت یابند و نامش در آنها ذکر شود. (سوره نور، آیه 36)
میزان مهریه حضرت زهرا(س)
مهر حضرت فاطمه زهرا (س) بهایی بود که حضرت علی(ع) با فروختن زره خود پرداخت کرد.
فرزندان حضرت زهرا(س)
ثمره این ازدواج مبارک، پنج فرزند به نام های حسن، حسین، زینب، ام کلثوم و محسن (که در جریان وقایع پس از وفات پیامبر (ص) سقط شد)، بود.
همسرداری حضرت زهرا (س)
همسرداری زن به اندازه ای دارای اهمیت است که حضرت علی (ع) می فرماید:
جهاد زن، خوب شوهرداری کردن است. (کافی، ج 5، ص 9)
حضرت زهرا (س) با آن همه فضیلت، همسری نیکو و مطیع برای امیر مؤمنان علی(ع) بود.
سوره نور
امام صادق(ع) می فرماید:
«... علی(ع) آب و هیزم می آورد و حضرت فاطمه آرد می کرد و خمیر می ساخت و نان می پخت و لباس ها را وصله می زد، و آن بانوی گرامی از زیباترین مردم بود و گونه های مطهرش از زیبایی مثل گل بود. درود خدا بر او و پدر و فرزندانش باد.» (کلینی، روضه الکافی، ص165)
حضرت زهرا (س) هیچ گاه حتی اموری را که احتمال می داد علی (ع) قادر به تدارک آنها نباشد، از او طلب نمی نمود.
امیرالمؤمنین علی(ع) می فرماید:
«به خدا سوگند(در سراسر زندگی مشترک با فاطمه(س) تا آنگاه که خدای عزیز و جلیل او را قبض روح فرمود هرگز او را خشمگین نساختم و بر هیچ کاری او را اکراه و اجبار نکردم، و او نیز مرا هرگز خشمگین نساخت و نافرمانی من نکرد؛ هر وقت به او نگاه می کردم رنج ها و اندوه هایم برطرف می شد.» (بحارالانوار، ج43، ص134، کشف الغمه، ج1، ص492)
یکی از نمونه های اطاعت پذیری ایشان از همسر خویش که در تاریخ نقل گردیده است به ماجرای عیادت خلفای اول و دوم از ایشان در ایام بستری بودنشان مربوط می گردد که حضرت علی(ع) از حضرت زهرا(س) سوال کردند، آیا آن ها را به حضور می پذیری؟
حضرت زهرا(س) در پاسخ فرمودند:
«الْبَیْتُ بَیْتُکَ وَ الْحُرَّةُ زَوْجَتُکَ افْعَلْ مَا تَشَاء»؛ خانه خانه توست و من همسر تو هستم. هر آنچه که خودت می دانی انجام بده. (نهج الحیـا، ص21)
پیامبر هنگام تهیه جهیزیه حضرت زهرا (س) دستور داد تا مقداری عطر نیز تهیه شود و حضرت زهرا (س) نیز در داخل خانه دائماً معطر بودند.
همسرداری حضرت زهرا(س)
حضرت زهرا (س) و تربیت فرزندان
سیره رفتار حضرت زهرا (س) با فرزندان خود الگویی صحیح برای تربیت صحیح فرزندان است. ایشان با احترام فرزندان خود را مورد خطاب قرار داده و در نتیجه از سوی آنها نیز احترام دریافت می کردند.حضرت زهرا(س) در آموزش، تربیت دینی و اخلاقی فرزندان خود تلاش بسیاری می کردند.
در حدیث شریف کساء حضرت زهرا (س) در پاسخ سلام فرزند خود امام حسن (ع) می فرماید:
سلام برتو ای نور دیده ام و میوه دلم. و در پاسخ سلام امام حسین (ع) می فرماید:سلام بر تو ای فرزند من و ای نور دیده ام و میوه دلم. حضرت زهرا (س) فرزندان خود را همیشه برای یادگیری و تعلیم و تزکیه آماده می کرد؛
حضرت فاطمه(س) به فرزندش حسن(ع) می فرمود:
«به مسجد برو، آنچه را از پیامبر شنیدی فراگیر و نزد من بیا و برای من بازگو کن». (سفینة البحار، ج 1، ص 245)
در برخی گزارش های تاریخی آمده است که فاطمه(س) هنگام بازی دادن فرزندش حسن(ع) این اشعار را می خواند:
تو ای حسن به پدرت شبیه شو و حق را آزاد کن و خدای منان را عبادت کن و با کینه توز دوستی مکن. (بحارالانوار، ج63، ص286)
ساده زیستی حضرت زهرا (س) و پرهیز از تجمل
منابع شیعه و سنی نقل کرده اند، امیرمؤمنان و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین(ع) و خادمه آنان «فضه» طبق نذری که کرده بودند سه روز، روزه گرفتند.
شب اول هنگام افطار فقیری در زد، حضرت علی(ع)