⚠️چرا تاکنون ایران از اهرم نفت در جنگ استفاده نکرده است؟
این سوال وجود دارد که در شرایطی که جنگ رژیم با ایران ادامه دارد، چرا ایران از اهرم ژئوپلیتیک خود، یعنی نفت و تنگه هرمز، برای وارد آوردن فشار به آمریکا و واداشتن آن به توقف جنگ‌افروزی تل‌آویو استفاده نمی کند؟
به‌نظر می‌رسد این خویشتنداری ناشی از محاسبات راهبردی تهران باشد.
نخست آنکه، ایران تمایلی به بین‌المللی شدن جنگ و ورود مستقیم بازیگران بیشتری ندارد. از نگاه تهران، استفاده از ابزار نفت می‌تواند مستقیماً منافع حیاتی آمریکا در خلیج فارس را تهدید کند و بهانه‌ای به دست واشنگتن دهد تا با اجماع‌سازی داخلی و منطقه‌ای، به شکل مستقیم وارد میدان شود. چنین تحولی موجب شعله‌ورتر شدن جنگ، و ابتکار عمل را از دست ایران خارج کرده و دست چهره‌هایی چون ترامپ را برای ورود فعال به جنگ باز می‌گذارد. دقت شود که ورود آمریکا به جنگ یعنی تحقق خواسته نتانیاهو.
دوم، ایران ترجیح می‌دهد درگیر یک جبهه‌ی کنترل‌پذیر باقی بماند. فعال‌سازی اهرم نفتی در شرایط کنونی، جغرافیای نبرد را به خلیج فارس می‌کشاند و این یعنی درگیر شدن در جبهه‌ای تازه و تقسیم نیروی آفند در چند جبهه به جای تمرکز بر یک جبهه.
سوم آنکه، از نگاه ایران، روند فعلی در میدان، بدون نیاز به گسترش جبهه‌ها، به مرور ابتکار عمل را به ایران خواهد داد. بنابراین ضرورتی برای تغییر فاز نبرد به مرحله‌ای پرهزینه‌تر دیده نمی‌شود؛ زیرا ورود قدرت‌های فرامنطقه‌ای می‌تواند توازن آفندی ایران را بر هم بزند.
ایران معتقد است که میدان دیپلماسی و افکار عمومی جهانی نیز جبهه‌ای تعیین‌کننده در این نبرد است. لذا با پرهیز از استفاده از اهرم نفت، تلاش دارد موقعیت خود را به‌عنوان بازیگری مسئول، منطقی و مدافع ثبات منطقه‌ای تثبیت کند. این رویکرد هوشمندانه، موجب تقویت جایگاه ایران در محافل بین‌المللی، جلب حمایت افکار عمومی جهانی و خنثی‌سازی تبلیغات غرب علیه آن می‌شود؛ چراکه در چنین میدانی، دست بالا تنها با قدرت نظامی به‌دست نمی‌آید، بلکه با مشروعیت سیاسی و حقانیت در افکار جهانی نیز تقویت می‌شود.
در نتیجه، آنچه دیده می‌شود نه انفعال، بلکه نوعی از صبر فعال و مدیریت ظرفیت‌های راهبردی است که هدف آن، حفظ ابتکار عمل و جلوگیری از تحول میدان نبرد به نفع دشمن است. اما کاملا بدیهی است که در صورت تغییر شرایط، ایران از این مزیت خود ( ژئوپلیتیک نفت) به خوبی استفاده خواهد کرد.
#علی_محمدی