«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» السَّلامُ علیکَ یا علیُّ بنُ موسی الرضا امام رضا علیه السلام 🔸قسمت دوم🔸 سفر به خراسان در برخی منابع، زمان حرکت امام رضا (علیه السلام) آخر سال ۲۰۰ ق دانسته شده است. به گزارش یعقوبی، فرستاده مأمون برای انتقال امام رضا(ع) از مدینه به خراسان، رجاء بن ابی‌ضحاک خویشاوند فضل بن سهل بود. و او را از راه بصره به مرو آورد. مسیر حرکت طبق کتاب اطلس شیعه چنین بوده است: مدینه، نقره، هوسجه، نباج، حفر ابوموسی، بصره، اهواز، بهبهان، اصطخر، ابرقوه، ده شیر (فراشاه)، یزد، خرانق، رباط پشت بام، نیشابور، قدمگاه، ده سرخ، طوس، سرخس، مرو. بیان حدیث سلسلة الذهب اسحاق بن راهْوَیه گوید: وقتی امام رضا(ع) در سفر به خراسان به نیشابور رسید، شمار زیادی از مُحدِّثان عرض کردند:‌ ای پسر پیامبر(ص)، از شهر ما تشریف می‌‏برید و برای ما حدیثی بیان نمی‌فرمایید؟ پس از این تقاضا، حضرت سرش را از کجاوه بیرون آورد و از پدر و اجدادش ازجدش رسول خدا(ص) نقل کرد که جبرئیل گفت شنیدم از خداوند که فرمود: کلمه‏ «لا إِلهَ إِلَّا اللهُ‏» دژ من است. پس هر کس داخل دژ و حصار من شود، از عذاب من ایمن خواهد بود.» و هنگامی که مَرکب حضرت حرکت کرد با صدای بلند فرمود: با شروط آن و من یکی از آن شروط هستم. بیان این حدیث را در نیشابور یکی از مهم‌ترین و مستندترین حوادث مسیر حرکت امام رضا(ع) می‌دانند. ولایتعهدی دوران ولایتعهدی امام رضا(ع) را مهم‌ترین دوران زندگی سیاسی او دانسته‌اند. به گفته برخی محققان، امام رضا(ع) با پذیرش ولایتعهدی توانست جامعه را به صورت غیرمستقیم هدایت کند. ماجرای ولایتعهدی امام رضا(ع) یکی از مسائل بحث‌برانگیز در تاریخ اسلام است که هم از نظر سیاسی و هم از نظر کلامی اهمیت دارد. بسیاری از پژوهش‌گران بر این باورند که مأمون برای تأمین اهداف ذیل، ولیعهدی خود را به امام(ع) پیشنهاد داد: ایمن شدن از خطر امام(ع) و زیر نظر گرفتن او، خاموش کردن انقلاب علوی‌ها، استفاده از امام(ع) برای مشروعیت بخشیدن به خلافت خود و راضی کردن اهل خراسان. . با این حال امام(ع) توانست با سیاست‌ها و فعالیت‌های خود، مأمون را از دست‌یابی به این اهداف ناکام گذارد. به گفته سیّد جعفر مرتضی عاملی، تاریخ‌پژوه شیعه، روایت‌های متواتری بر رضایت نداشتن امام رضا(ع) به ولایتعهدی دلالت دارد. مأمون پیش از ولایتعهدی، خلافت را به امام(ع) پیشنهاد کرد. گفته شده هدف او از پیشنهاد خلافت تثبیت خلافت خود بوده است.ولی امام رضا(ع) علاوه بر ردّ پیشنهاد، مشروعیت خلافت او را زیر سؤال برد.با نپذیرفتن خلافت، مأمون با تهدید امام(ع) به قتل، او را به قبول کردن ولایتعهدی مجبور کرد،ازاین‌رو امام(ع) ناچار شد پیشنهاد وی را بپذیرد، ولی شرط کرد در امور حکومتی هیچ دخالتی نکند. پایان قسمت دوم ادامه دارد التماس دعا یوسف شیخ _________________ 🔹منابع: نوبختی، فرق الشیعه یعقوبی، تاریخ یعقوبی جعفریان، اطلس شیعه. شیخ مفید، الارشاد. الدوری، العصر العباسی الاول. سیدمرتضی، تنزیه الانبیا(ع). شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع). عاملی، الحیاة السیاسیة للامام الرضا(ع). شیخ صدوق، امالی. درخشه، حسینی، «سیره سیاسی امام رضا(ع).