🌺 حدیث جلسه ۲۴: «ویژگی شیعیان حقیقی»
📜 روایت ابتدای درس خارج مقام معظّم رهبری (حفظه الله)
🌕 في الكافي [عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ اَلْأَشْعَثِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ اَلْأَنْصَارِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي اَلْمِقْدَامِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) قَالَ:] قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ): «شِيعَتُنَا اَلْمُتَبَاذِلُونَ فِي وَلاَيَتِنَا، اَلْمُتَحَابُّونَ فِي مَوَدَّتِنَا، اَلْمُتَزَاوِرُونَ فِي إِحْيَاءِ أَمْرِنَا؛
اَلَّذِينَ إِنْ غَضِبُوا لَمْ يَظْلِمُوا، وَ إِنْ رَضُوا لَمْ يُسْرِفُوا؛
بَرَكَةٌ عَلَى مَنْ جَاوَرُوا، سِلْمٌ لِمَنْ خَالَطُوا».
🖊 شرح حدیث:
1⃣ شِيعَتُنَا اَلْمُتَبَاذِلُونَ فِي وَلاَيَتِنَا
🍃 معمولاً در کتب لغت صیغهی تفاعل از بذل نیامده است، بیشتر بر وزن تفعّل است.
لکن نویسندهی «مجمع البحرین» که خود نیز عرب است، مینویسد: متباذلون یعنی کسانی که بیدریغ امکانات خود را صرف میکنند.
در مقابل منع، به معنای بذل است.
بنابراین، تباذل به این معناست که انسان در این راه هیچگونه منع و گرفتگی نداشته باشد، بیدریغ خرج کند، بذل کند؛ خرج مال، خرج آبرو، یا خرج قدرت و توان.
✅ در راه ولایت ائمّه (علیهمالسّلام) آنچه که میتوانند، صرف کنند.
همهی توان خود را به کار ببرند، احساس مسؤولیت کنند.
به صِرف اینکه به ائمّه (علیهمالسّلام) اعتقاد دارد، دل خود را خوش نکند.
باید در این راه تلاش کند، نیرو صرف کند برای تحکیم، توسعه و گسترشدادن و بقیّهی کارهایی که میشود در این راه انجام داد.
🛑 البته «شیعتنا»، معنایش این نیست که اگر کسی این کار را نکرد، از تشیّع خارج است! این، از مراتب کمال است.
2⃣ اَلْمُتَحَابُّونَ فِي مَوَدَّتِنَا
🍃 خصوصیت دیگر این است که در مودّت ما تحابُب داشته باشند؛ یعنی معیار و ملاک را برای محبّت به افراد، مودّت ما قرار دهند.
اگر در کسی مودّت اهل بیت وجود داشت، به او تحابب داشته باشد، و به محِبّ اهل بیت (علیهمالسّلام) محبّت بورزد.
3⃣ اَلْمُتَزَاوِرُونَ فِي إِحْيَاءِ أَمْرِنَا
🍃 شیعیان به خاطر احیاء امر ما با یکدیگر ملاقات کنند؛ یعنی تزاور به جهت امر امامت، امر ولایت.
🌱 همفکری، هماندیشی، همکاری.
❌ صِرف نشستن و با یکدیگر ملاقاتکردن، مراد نیست.
🍃 چند خصوصیت هم بعد از این ذکر میفرمایند، که این خصوصیات، درونگروهی نیست، فقط برای شیعه نیست، بلکه برونگروهی است، به عنوان یک خصلت برجستهای است که شیعهی اهل بیت (علیهمالسّلام) باید این خصال را دارا باشد.
◀️ از جمله این که:
4⃣ اَلَّذِينَ إِنْ غَضِبُوا لَمْ يَظْلِمُوا
🍃 خشم آنها موجب ظلم و ستم به دیگران نشود.
در حال خشم از حدّ تجاوز نکند؛ یعنی خود را نگهدارد، غضب او موجب نشود که به کسی ظلم کند.
گاهی انسان در حال عصبانیت حرفی میزند، حرکتی میکند، که ظلم است.
5⃣ وَ إِنْ رَضُوا لَمْ يُسْرِفُوا
🍃 نقطهی مقابلش این است که اگر از کسی یا چیزی راضی و خشنودند، زیادهروی نکنند.
🛑 در بیان موضع خود نسبت به آن کار یا نسبت به آن شخص، زیادهروی نکند!
نه در غضب زیادهروی کند که منتهی به ظلم شود،
نه در رضا زیادهروی کند که منتهی به اسراف شود.
6⃣ بَرَكَةٌ عَلَى مَنْ جَاوَرُوا
🍃 با هر کسی که مجاور باشند، برای او مایهی برکتند.
🍃 برکت فقط برکت مالی نیست؛ یعنی موجب مبارکی و میمنتاند برای او، منشأ خیر و احسانند، منشأ تعلیم و هدایتند.
❌ نقطهی مقابلش این است که انسان برای مجاورین خودش مایهی عذاب و نقمت باشد؛ بداخلاقی کند، تعدّی و تجاوز کند.
7⃣ سِلْمٌ لِمَنْ خَالَطُوا.
🍃 با هر کسی معاشرت و مخالطت دارند، مایهی سلامتند.
❌ سِلم به معنای تسلیمشدن نیست؛
✅ یعنی با او مسالمت دارند، با او سازش دارند، زندگی را برای معاشر خود تلخ نمیکنند، همراه با تشنّج نمیکنند.
📚 الشّافی (تلخیص کتب اربعه)؛ صفحه ۶۱۸؛ فیض کاشانی
📆 ۱۰ خرداد ۱۳۸۹ (جلسه ۳۶۱ مکاسب محرّمه)