🌹🌹وَنَادَىٰ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا ۖ قَالُوا نَعَمْ ۚ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ أَن لَّعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ...
و بهشتیان دوزخیان را صدا مى زنند که آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود، همه را حق یافتیم. آیا شما هم آنچه را پروردگارتان به شما وعده داده بود حق یافتید؟! مى گویند: آرى. دراین هنگام، ندا دهنده اى در میان آنها ندا مى دهد که: لعنت خدا بر ستمکاران باد! همانها که (مردم را) از راه خدا باز مى دارند، و (با القاى شبهات) مى خواهند آنرا کج و معوج نشان دهند (وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا) و آنها به آخرت کافرند. ۴۴ و ۵ اعراف.
تفسیر: تعبیر نَادَى، که براى فاصلهء دور است، نشاندهندهء فاصلهء مقامى یا مکانى، میان این دو گروه است.
👈 اصولا گفتگوی بهشتیان با جهنمیان برای چیست؟
این یکى از کیفرهاى گنهکاران و ستم پیشگان است که وقتى دنیا به کامشان بود، با ملامت ها و سرزنش ها، روح افراد با ایمان را مى آزردند، حالا باید کیفر آنرا بعنوان نتیجهء عمل ببینند.
🔷 در این هنگام گوینده اى، در تأیید سخن بهشتیان، ندا می دهد: لعنت خدا بر ستمگران باد! (فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظّالِمینَ).
■■ همانها که مردم را از راه راست باز داشتند و با تبلیغات مسموم و زهرآگین خود، ایجاد شک و تردید در ریشه هاى عقائد مردم کردند، جادهء مستقیم الهى را کج و معوج نشان دادند، و به سراى دیگر نیز ایمان نداشتند.
👈 اما این ندا دهنده کیست؟
🔹 ابوالقاسم حسکانى از دانشمندان اهل سنت، از محمّد حنفیه، از حضرت امیر، نقل مى کند که فرمود:
أَنَا ذلِکَ الْمُؤَذِّنُ:
آنکه این ندا را مى دهد منم.
بحارالانوار، ج۸، ص۳۳۱.
🔹 همچنین از ابن عباس نقل مى کند که حضرت امیر در قرآن نام هائى دارد که مردم آنها را نمى دانند، از جمله:
مؤذن در آیهء شریفهء فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ.
على است که این ندا را مى دهد و مى گوید:
أَلا لَعْنَةُ اللّهَ عَلَى الَّذِیْنَ کَذَّبُوا بِوِلایَتِى وَ اسْتَخَفُّوا بِحَقِّى:
لعنت خدا بر آنها باد که ولایت مرا تکذیب کردند و حق مرا کوچک شمردند.
مجمع البیان، ج۴، ص۲۵۹.
👈 در منابع شیعی هم، شیخ صدوق از آقا امام باقر نقل مى کند:
🌷 امیرمؤمنان على علیه السلام به هنگام بازگشت از میدان جنگ نهروان، مطلع شد که معاویه، آشکارا او را دشنام مى دهد و یارانش را به قتل مى رساند، حضرت برخاست و خطبه اى ایراد کرد و فرمود:
من ندا دهنده در دنیا و آخرت هستم. همانگونه که خداوند مى فرماید:
فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظّالِمینَ.
من آن مؤذن رستاخیزم.
🌷 و نیز مى فرماید:
وَ أَذانٌ مِنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ. ۳ توبه.
که به هنگام حج مى بایست از طرف خدا و پیامبر این صدا به گوش همهء مردم مى رسید، آن مؤذن نیز من بودم.
بحارالانوار، ج۳۳، ص۲۸۳.
👈 علما و مفسران بزرگ، در تایید این روایات، دو دلیل می آورند:
🍃 دلیل اول اینکه حضرت علی علیه السلام، در دنیا نیز از طرف خدا و پیامبر این منصب را داشت. پس از فتح مکه مأموریت پیدا کرد سورهء برائت (سورهء توبه) را در موسم حج براى همهء مردم بخواند و اعلام دارد:
وَ أَذانٌ مِنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الأَکْبَرِ أَنَّ اللّهَ بَریءٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ وَ رَسُولُه:
این ندائى است از طرف خداوند و پیامبرش به همهء مردم در روز حج اکبر که خدا و رسولش از مشرکان بیزارند. ۳ توبه.
🍃 دلیل دوم اینکه، موقف على علیه السلام در تمام طول زندگى، موقف مبارزه با ظلم و ستم و درگیرى مداوم با ظالمان و ستمگران بود، آنچنان که حمایت از مظلوم و دشمنى با ظالم در تمام فرازهاى تاریخ زندگیش مى درخشد.
👈👈 در حقیقت، زندگى در جهان دیگر، تجسم زندگى انسانها در این جهان است.
💚 بنابراین چه جاى تعجب که مؤذن آنروز یعنى آن کسیکه نداى لعن بر ظالمان را در میان بهشت و دوزخ از طرف خدا و پیامبر سرمى دهد، على علیه السلام باشد؟!
🕌 امام حسین فرموده اند: 🕌
لَوْ شَتَمَنى رَجُلٌ فى هذِهِ الاُْذُنِ، وَ أَوْمى إلىَ الْیُمْنى، وَ اعْتَذَرَ لى فىِ الاُْخْرى لَقَبِلْتُ ذلِكَ مِنْهُ، وَ ذلِكَ أَنَّ أَمیرَ الْمُؤْمِنینَ حَدَّثَنى أَنَّهُ سَمِعَ جَدّى رَسُولَ اللهِ یَقُولُ: لا یَرِدُ الْحَوْضَ مَنْ لَمْ یَقْبَلِ الْعُذرَ مِنْ مُحِقٍّ أَوْ مُبْطِل.
چنانچه با گوش خود بشنوم كه شخصى مرا دشنام مى دهد و سپس معذرت خواهى او را بفهمم، از او مى پذیرم و گذشت مى نمایم، چونانكه پدرم امیرالمؤمنین على علیه السلام، از جدم رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم، روایت نمود: كسیكه پوزش و عذرخواهى دیگران را نپذیرد، بر حوض كوثر وارد نخواهد شد.
إحقاق الحق، ج۱۱، ص۴۳۱.