🌹🌹وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ....
واى بر هر دروغگوى گنهکار، که آیات خدا را مى شنود که بر او تلاوت مى شود، اما از روى تکبر مخالفت مى کند، گوئى آن را هیچ نشنیده است. او را به عذاب دردناک بشارت ده. ۷ و ۸ جاثیه.
تفسیر:
■ أَفّاک، کسی است که یا بسیار دروغ می گوید و یا دروغ بزرگ می گوید، کم یا زیاد.
■ أَثِیم، هم به معنی مجرم و گناهکار است.
⚫ پس موضعگیرى خصمانه در برابر آیات الهى، کار کسانى است که سر تا پا آلودهء گناه و کذب و دروغند، نه پاک نهادان راستگو.
■👈 آیات قرآن مدام برای این گناهکار دروغگو، خوانده میشود ولی او از روی کبر و گناه، آیات را نمی پذیرد. و چنان اصرار بر مخالفت دارد، گوئى اصلاً آن را نشنیده.
《《همچون مستکبرانی که در آیهء ۷ لقمان معرفی شده اند:
و هنگامى که آیات ما بر او خوانده مى شود مستکبرانه روى برمى گرداند، گوئى آن را نشنیده است، گوئى اصلاً گوشهایش سنگین است》》
■ چنین کسى را به عذاب دردناک بشارت ده. (فَبَشِّرْهُ بِعَذاب أَلِیم).
همانگونه که او دل مؤمنان را به درد آورده، خداوند نیز او را به عذاب دردناکى مبتلا مى سازد.
👈👈 اما چه تناسبی میان عذاب و بشارت وجود دارد؟
این تعبیر بعنوان سخریه و تحقیر این گروه ذکر شده است. همچنین بشارت و دلگرمی است برای مومنین که از پندناپذیری گنهکاران ناراحت نشوند و خاطرشان از استهزاء آنان مکدر نگردد.
👈 آنگاه در بارهء آندسته از تکذیب کنندگان آیات الهی که آنرا میشنوند فرموده است:
🌹وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا ۚ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ.
و هرگاه از بعضى آیات ما آگاه شود، آن را به باد استهزا مى گیرد. براى آنان عذاب خوارکننده اى است. ۹ جاثیه.
■■ در حقیقت این جاهلان خودخواه، داراى دو حالتند: حالت اول اینکه غالباً آیات الهى را مى شنوند و نادیده مى گیرند و با بى اعتنائى مى گذرند، گوئى اصلاً نشنیده اند.
حالت دوم اینکه اگر بشنوند و بخواهند به آن اعتنا کنند و عکس العملى نشان دهند، کارى جز استهزاء و مسخره کردن ندارند، و همهء آنها در این دو برنامه مشترکند، گاه آن، و گاه این، (بنابراین هیچگونه تضادى در میان این آیه و آیه قبل وجود ندارد).
■ و در پایان آیه، مجازات این گروه را چنین بیان مى فرماید: براى آنها عذاب خوارکننده اى است (أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ).
👈 آنگاه در آیهء بعد، ابعاد بیشتری از وضعیت وخیم آنان را در قیامت روشن میفرماید:
🌹مِّن وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ ۖ وَلَا يُغْنِي عَنْهُم مَّا كَسَبُوا شَيْئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ.
و پشت سرشان دوزخ است. و هرگز آنچه را به دست آورده اند آنها را (از عذاب الهى) رهایى نمى بخشد، و نه اولیایى که غیر از خدا براى خود برگزیدند. (مایه نجاتشان خواهند بود). و عذاب بزرگى براى آنهاست. ۱۰ جاثیه.
در آیهء اول عذاب به أَلِیم، توصیف شده، و در آیهء دوم به مُهِین، و در این آیه به عَظِیم.
■👈 در حقیقت هر یک متناسب است با کیفیت گناهی که انجام گرفته.
👈👈 اما فرموده دوزخ، پشت سر آنانست، با اینکه دوزخ، مقابل آنها قرار دارد، و در آینده به آن خواهند رسید.
👈 ممکن است از این نظر باشد که آنها اقبال به دنیا کرده، و آخرت و عذاب الهى را نادیده گرفته و پشت سر انداخته اند. و یا به این معنی است که عواقب بی اعتنایی به آیات الهی که دوزخ است، از پس عمل انجام شده گریبان انسان را می گیرد.
اما در ادامه مى افزاید: اگر آنها گمان مى کنند اموال سرشار، و بتها و خدایان ساختگى شان، گرهى از کار آنها مى گشاید سخت در اشتباهند، چرا که هرگز آنچه را بدست آورده اند آنها را از عذاب الهى نجات نمى بخشد و نه اولیائى را که براى خود ساختند و برگزیدند.
■ آنها آیات الهى را کوچک شمردند، و مستحق عذاب بزرگ الهی شدند. و بزرگى فروختند خدا نیز عذاب عظیم به آنها مى دهد.
■ این عذاب از هر نظر عظمت دارد، هم جاودانى است، هم شدید است هم توأم با تحقیر مى باشد، و هم تا اعماق استخوان و جان گنهکاران نفوذ مى کند.
گناه عظیم در برابر خداوند عظیم کیفرش عذاب عظیم است.