🌹🌹 وَقَالُوا أَإِذَا ضَلَلْنَا فِي الْأَرْضِ أَإِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ ۚ بَلْ هُم بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ كَافِرُونَ. آنها گفتند: آیا هنگامیکه ما (مُردیم و) در زمین ناپدید شدیم، آفرینش تازه اى خواهیم یافت؟! بلکه آنان لقاى پروردگارشان را انکار مى کنند (تا به هوسرانى خویش ادامه دهند). ۱۰ سجده. تفسیر: آنها در حقیقت منکر قدرت خداوند نیستند، بلکه آنها لقاى پروردگار که مرحلهء حساب و کتابست را انکار مى کنند، که بدنبال آن آزادى عمل پیدا کنند، تا هر چه مى خواهند انجام دهند. در واقع، نیات سوءشان، مانع قبول مسئلهء معاد است. 👈 آیهء بعد، پاسخ آنها را می فرماید: 🌹قُلْ يَتَوَفَّاكُم مَّلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ. بگو: فرشتهء مرگ که بر شما مأمور شده، (روح) شما را مى گیرد. سپس بسوى پروردگارتان باز گردانده مى شوید. ۱۱ سجده. 🔷 تصور نکنیم شخصیت ما به همین بدن و جسم ماست، بلکه اساس شخصیت انسان را روح او تشکیل مى دهد و روح، محفوظ است. 👈 در ادامه به کسانیکه همهء توجهشان به این جسم خاکی است و برای رسیدگی به آن مرتکب هر عملی می‌شوند می فرماید: 🌹وَلَوْ تَرَىٰ إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاكِسُو رُءُوسِهِمْ عِندَ رَبِّهِمْ رَبَّنَا أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ. و اگر ببینى مجرمان را هنگامیکه در پیشگاه پروردگارشان سر به زیر افکنده،(و مى گویند) پروردگارا! (آنچه وعده کرده بودى) دیدیم و شنیدیم. ما را بازگردان تا کار شایسته انجام دهیم. ما (به قیامت) یقین داریم. ۱۲ سجده. ■ وقتی ببینی که این افراد سر به زیر، و نادم و پشیمان، همان مغروران سرکشی هستند که در دنیا در برابر هیچ حقیقتى سر فرود نمى آوردند، تعجب می‌کنی!! 👈👈 نکتهء مهم این آیه، اینست که تقاضاى مجرمان، بازگشت به دنیا براى انجام عمل صالح است، و از این بخوبى روشن مى شود که تنها سرمایهء نجات در قیامت اعمال صالح است. 👈 وجه تمایز مومنین با افراد بی ایمان در انتخاب مسیر راست و درست است که از روی اختیار صورت میگیرد: 🌹وَلَوْ شِئْنَا لَآتَيْنَا كُلَّ نَفْسٍ هُدَاهَا وَلَٰكِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّي لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ. و اگر مى خواستیم به هر انسانى هدایت لازمش را (از روى اجبار بدهیم) مى دادیم. ولى (من آنها را آزاد گذارده ام و) سخن و وعده ام حق است که دوزخ را (از افراد بى ایمان و گنهکار) از جن و انس همگى پر کنم! ۱۳ سجده. 👈👈 جملهء قاطع و کوبندهء فوق اشاره به این دارد که: مبادا تصور کنیم، رحمانیت و رحیمیت خداوند، مانع از مجازات مجرمان آلوده و ستمگر است؟ مبادا به آیات رحمت مغرور شویم و خود را از مجازات الهى معاف بشمریم؟ که رحمت او جائى دارد و غضب او جائى. 👈 آنگاه دهان گنهکاران را در آیهء بعد بسته و آنها را محکوم می‌کند: 🌹فَذُوقُوا بِمَا نَسِيتُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَا إِنَّا نَسِينَاكُمْ ۖ وَذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ. بچشید (عذاب جهنم را)! بخاطر اینکه دیدار امروزتان را فراموش کردید، ما نیز شما را فراموش کردیم. و بچشید عذاب جاودان را بخاطر آنچه که انجام مى دادید! ۱۴ سجده. ■ فراموش کردن دادگاه عدل قیامت سرچشمهء اصلى بدبختیهاى آدمى است، و در این صورت است که خود را در برابر قانون شکنى ها و مظالم، آزاد مى بیند. 🌸 پیامبر گرامی اسلام فرموده اند: بیماریها و دردها همگى قاصدان مرگ و فرستادگان او هستند، هنگامیکه عمر انسان به سر مى رسد، فرشتهء مرگ می آید و به او مى گوید: اى بندهء خدا چه اندازه خبر بعد از خبر، و رسول بعد از رسول، و پیک بعد از پیک، براى تو فرستادیم؟ اما من آخرین خبرم، و بعد از من، خبرى نیست. سپس می گوید: دعوت پروردگارت را اجابت کن. خواه از روى میل و خواه از روى اکراه. و هنگامیکه فرشتهء مرگ روح او را قبض مى کند، فریاد بستگان بلند مى شود. فرشتهء مرگ صدا مى زند: بر چه کسى فریاد مى کشید؟ و براى چه کسى اشک مى ریزید؟ بخدا سوگند وقت او به پایان رسیده بود، و تمام روزى خود را دریافت داشته بود، پروردگارش از او (به مرگ) دعوت کرد و او دعوت حق را اجابت نمود. اگر مى خواهید گریه کنید، بر خویشتن بگریید، من باز هم کراراً به میان شما مى آیم تا یک نفر از شما را باقى نگذاریم . مجمع البیان، ج۸، ص ۳۲۹، ذیل همین آیه. 🔷👈 یک بار دیگر این حدیث تکان دهنده را بخوانیم.