درآمد بورس بازی
یادداشت اول
✔️ مقدمه
به‌طور کلی همه انواع دارایی‌های واقعی نظیر گندم، طلا، انواع دام و طیور و اتومبیل، حتی خمیر تازه نان و ... حداکثر می‌توانند دو بازده داشته باشند:
- افزایش مقدار فیزیکی دارایی
- افزایش قیمت دارایی
البته ممکن است یک دارایی، هم مقدارش و هم قیمت هر واحد آن، ثابت بماند یا کاهش یابد و یا حداقل یکی از این دو را تجربه کند. یعنی بازدهی می‌تواند مثبت، صفر و یا منفی باشد.
برای مثال چنان‌چه یک مرغ زنده یک کیلویی را هم‌اکنون به قیمت ۱۰۰ هزار تومان بخریم و آن‌را پرورش دهیم؛ بعد از یکسال ممکن است به وزن ۱.۵ کیلو برسد. اگر قیمت بازاری هر کیلو مرغ نیز به ۱۲۰ هزار تومان رسیده باشد، بنابراین ارزش بازاری مرغی که سال گذشته خریداری شده، هم‌اكنون ۱۸۰ هزار تومان است:
۱۰۰(۱.۵)(۱.۲)=۱۸۰
در اقتصاد کلان به افزایش نیم کیلویی وزن مرغ، اصطلاحا نرخ بهره واقعی و به ۲۰ درصد افزایش قیمت، نرخ تورم گفته می‌شود. اگر در رابطه بالا رقم ۱۸۰ هزار تومان سمت راست را بر رقم ۱۰۰ هزار تومان سمت چپ تقسیم کنیم، حاصل ۱.۸ به‌دست خواهدآمد که در اقتصاد کلان به نرخ بهره اسمی ناخالص مشهور است. ناخالص از این حیث است که عدد ۱ با ۸ دهم جمع شده است که اگر عدد یک را کسر کنیم، هشت دهم باقیمانده همان نرخ بهره اسمی (خالص) است:
(۱.۵)(۱.۲)=۱.۸
معمولاً نرخ بهره واقعی را با علامت r، تورم را با علامت π و نرخ بهره اسمی با علامت i نمایش داده می‌شود:
(1+r)(1+π)=1+i
یا:
(1+r)(1+π)=1+r+π+rπ
از آنجایی‌که معمولا نرخ بهره واقعی و تورم در اقتصادهای پیشرفته اعداد کوچکی هستند، ضرب این رو نرخ مقدار خیلی کوچکتری را نتیجه می‌دهد؛ از این‌رو از رابطه حذف می‌شود:
i≈r+π
یعنی بهره اسمی برابر با مجموع بهره واقعی و تورم است.
ممکن است یک دارایی مانند طلا یا منزل مسکونی از این دو نوع بازده، فقط تورم را تجربه کند. اما مثلاً یک خمیر تازه برای نان و یا حتی ماده‌ای همچون رادیواکتیو درطول زمان وزنش کاهش می‌يابد یعنی اصطلاحاً بهره واقعی‌اش منفی است.
(البته توضیحی را در پرانتز عرض کنم. در این یادداشت‌ها منظور ما از بهره واقعی صرفاً تغییرات مقدار فیزیکی محصول است، هرچند در اقتصاد کلان تعریف نرخ بهره واقعی ازجنبه ی ریشه‌های آن وسیعتر از تغییرات فیزیکی محصول است و تعیین‌کننده‌های ذهنی را نیز شامل می‌شود؛ اما در این یادداشت‌ها به آن موضوع وارد نمی‌شویم)
👇ادامه دارد ....
@drbakhshi_eghtesadekalaan